ΜΑΧΗ τής ΙΜΕΡΑΣ

ΣΥΡΑΚΟΥΣΙΟΙ – ΚΑΡΧΗΔΟΝΙΟΙ

ΓΕΛΩΝ – ΑΜΙΛΚΑΣ

ΔΙΟΔΩΡΟΣ ο ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ

Βιβλιοθήκης Ιστορικής Βίβλος Ενδεκάτη  20 – 23′ 

20. Αρκετά περιγράψαμε τά όσα έγιναν στήν Ευρώπη, τώρα ας μεταφέρουμε τή διήγησή μας στίς πράξεις τών άλλων λαών. Οι Καρχηδόνιοι, έχοντας συμφωνήσει μέ τούς Πέρσες νά προσπαθήσουν τήν ίδια εποχή νά καταβάλουν τούς Έλληνες τής Σικελίας, έκαναν μεγάλες προπαρασκευές ως πρός τά χρειώδη τού πολέμου. Όταν ετοιμάστηκαν τά πάντα όπως έπρεπε, εξέλεξαν στρατηγό τόν Αμίλκα, προτιμώντας τόν άνθρωπο πού εκτιμούσαν περισσότερο. Αυτός, αφού παρέλαβε μεγάλες δυνάμεις πεζικού καί ναυτικού, απέπλευσε από τήν Καρχηδόνα, έχοντας δύναμη πεζικού όχι μικρότερη από τριακόσιες χιλιάδες άντρες καί περισσότερα από διακόσια πολεμικά πλοία, χώρια τό πλήθος τών φορτηγών πλοίων πού μετέφεραν τά εφόδια, τά οποία ήταν πάνω από τρείς χιλιάδες. Αυτός λοιπόν, αφού διέσχισε τό Λιβυκό πέλαγος, έπεσε σέ τρικυμία καί έχασε τά πλοία πού μετέφεραν τούς ιππείς καί τά άρματα. Όταν κατέπλευσε στή Σικελία, στό λιμάνι τού Πανόρμου είπε ότι είχε τελειώσει μέ τόν πόλεμο, γιατί είχε φοβηθεί πώς η θάλασσα θά έσωζε τούς Σικελιώτες από τούς κινδύνους τής μάχης.

Αφού ξεκούρασε γιά τρείς μέρες τούς στρατιώτες καί διόρθωσε τίς ζημιές πού είχαν προκληθεί από τήν τρικυμία, προχώρησε μέ τή δύναμή του πρός τήν Ιμέρα, μέ τό ναυτικό νά πλέει παράλληλα. Μόλις έφτασε κοντά στήν πόλη πού προαναφέραμε, έστησε δύο στρατόπεδα, τό ένα γιά τό πεζικό καί τό άλλο γιά τό ναυτικό. Τράβηξε όλα τά πολεμικά πλοία στήν ξηρά καί τά περιέβαλε μέ βαθιά τάφρο καί ξύλινο τείχος, ενώ τό στρατόπεδο τού πεζικού τό οχύρωσε στήνοντάς το απέναντι από τήν πόλη καί εκτείνοντάς το από τό περιτείχισμα τού στρατοπέδου τού ναυτικού μέχρι τούς λόφους πού βρίσκονταν από πάνω. Έχοντας καταλάβει όλη γενικά τή δυτική πλευρά, έβγαλε τά εφόδια από τά φορτηγά πλοία καί εξαπέστειλε αμέσως όλα τά πλοία, μέ τήν εντολή νά φέρουν σιτάρι καί άλλα εφόδια από τή Λιβύη καί τή Σαρδηνία. Ο ίδιος, παίρνοντας μαζί του τούς άριστους από τούς στρατιώτες, βάδισε στήν πόλη, όπου τρέποντας σέ φυγή εκείνους πού βγήκαν εναντίον του καί σκοτώνοντας πολλούς, τρομοκράτησε τούς κατοίκους τής πόλης. Έτσι, ο Θήρων, ο ηγεμόνας τών Ακραγαντίνων, πού μέ αρκετή δύναμη φρουρούσε από κοντά τήν Ιμέρα, φοβήθηκε κι έστειλε μήνυμα στίς Συρακούσες, ζητώντας από τόν Γέλωνα νά έρθει τάχιστα σέ βοήθεια.

21. Ο Γέλων, πού είχε επίσης ετοιμάσει τό στρατό του, μόλις πληροφορήθηκε τούς φόβους τών κατοίκων τής Ιμέρας, πήρε γρήγορα τό στρατό του από τίς Συρακούσες, έχοντας όχι λιγότερους από πενήντα χιλιάδες πεζούς καί πάνω από πέντε χιλιάδες ιππείς. Έχοντας καλύψει μέ ταχύτητα τήν απόσταση, όταν πλησίασε τήν όλη τών Ιμεραίων, έκανε αυτούς πού προηγουμένως είχαν τρομοκρατηθεί από τίς δυνάμεις τών Καρχηδονίων νά πάρουν θάρρος. Διότι έστησε στρατόπεδο κατάλληλο γιά τούς τόπους πού περιέβαλαν τήν πόλη, τό οχύρωσε μέ βαθιά τάφρο καί τό περιέβαλε μέ χαράκωμα, καί έστειλε όλους τούς ιππείς εναντίον εχθρών πού τριγυρνούσαν στήν περιοχή καί επιδίδονταν σέ λεηλασίες.

Οι ιππείς, πού εμφανίστηκαν αναπάντεχα σ’ όσους ήταν διεσπαρμένοι στήν ύπαιθρο, έπιασαν τόσους αιχμαλώτους όσους μπορούσε νά πάρει ο καθένας. Όταν οδηγήθηκαν μέσα στήν πόλη περισσότεροι από δέκα χιλιάδες αιχμάλωτοι, ο Γέλων έτυχε μεγάλης αποδοχής καί οι κάτοικοι τής Ιμέρας άρχισαν νά μήν υπολογίζουν τούς εχθρούς. Στή συνέχεια, όλες τίς πύλες πού οι άντρες τού Θήρωνα είχαν προηγουμένως χτίσει λόγω φόβου, ο Γέλων αντίθετα τίς άνοιξε, περιφρονώντας τούς αντιπάλους, καί κατασκεύασε μάλιστα καί άλλες, εκτός από τίς υπάρχουσες, οι οποίες μπορεί νά τού ήταν χρήσιμες σέ κατεπείγουσα ανάγκη.

Γενικά, ο Γέλων, πού υπερείχε σέ στρατηγική ικανότητα καί οξύνοια, άρχισε αμέσως νά αναζητάει μέ ποιό τρόπο θά μπορούσε, ακίνδυνα, νά νικήσει μέ πολεμικό τέχνασμα τούς βαρβάρους καί νά καταστρέψει εντελώς τή δύναμή τους. Στήν εφευρετικότητά του συνέβαλε πολύ καί η τύχη, ένεκα τής παρακάτω περίστασης. Ο Γέλων είχε αποφασίσει νά κάψει τά πλοία τών εχθρών, ενώ λοιπόν ο Αμίλκας βρισκόταν στό ναυτικό στρατόπεδο, ετοιμάζοντας μεγαλόπρεπη θυσία στόν Ποσειδώνα, έφτασαν ιππείς από τήν ύπαιθρο πού έφεραν στόν Γέλωνα ένα γραμματοκομιστή πού μετέφερε επιστολές από τούς Σελινούντιους, στίς οποίες ήταν γραμμένο ότι θά έστελναν τούς ιππείς τήν ημέρα πού τούς είχε γράψει ο Αμίλκας νά τούς στείλουν. Μιά πού εκείνη η ημέρα ήταν αυτή κατά τήν οποία ο Αμίλκας επρόκειτο νά τελέσει τή θυσία, εκείνη τήν ίδια μέρα ο Γέλων έστειλε δικούς του ιππείς, οι οποίοι είχαν πάρει εντολή νά κάνουν τό γύρο τών κοντινών περιοχών καί νά φτάσουν μέ τό ξημέρωμα στό ναυτικό στρατόπεδο, σάν νά ήταν οι Σελινούντιοι σύμμαχοι, καί αφού βρεθούν μέσα από τό ξύλινο τείχος, νά σκοτώσουν τόν Αμίλκα καί νά κάψουν τά πλοία.

Έστειλε επίσης καί σκοπούς στούς λόφους πάνω απ’ τήν πόλη, τούς οποίους πρόσταξε, μόλις δούν τούς ιππείς νά έχουν περάσει μέσα από τό τείχος, νά σηκώσουν τό συμφωνημένο σημάδι. Ο ίδιος, έχοντας παρατάξει από ξημέρωμα τό στρατό του, περίμενε τό σήμα πού θά δινόταν από τούς σκοπούς. 

22. Οι ιππείς, μόλις ανέτειλε ο ήλιος, ίππευσαν πρός τό ναυτικό στρατόπεδο τών Καρχηδονίων καί, όταν έγιναν δεκτοί από τούς φύλακες σάν νά ήταν σύμμαχοι, έτρεξαν αμέσως στόν Αμίλκα πού ήταν απασχολημένος μέ τή θυσία, τόν σκότωσαν καί έβαλαν φωτιά στά πλοία. Στή συνέχεια, μόλις οι σκοποί ύψωσαν τό συμφωνημένο σημάδι, ο Γέλων, μέ όλη τή δύναμή του συντεταγμένη, προχώρησε εναντίον τού στρατοπέδου τών Καρχηδονίων. Οι αρχηγοί τών Φοινίκων πού βρίσκονταν στό στρατόπεδο, βγάζοντας πρώτα τούς στρατιώτες τους, αντιμετώπισαν τούς Σικελιώτες συνάπτοντας μάχη καί αγωνιζόμενοι ρωμαλέα. Στά δύο στρατόπεδα οι σάλπιγγες σήμαναν ταυτόχρονα τό σύνθημα τού πολέμου καί οι δυνάμεις έβγαζαν εναλλάξ πολεμικές ιαχές, φιλοδοξώντας η καθεμιά νά ξεπεράσει τούς αντιπάλους μέ τήν ένταση τής βοής. Έγινε μεγάλο φονικό καί η μάχη ταλαντευόταν μιά από δώ καί μιά από κεί, όταν ξαφνικά οι φλόγες από τά πλοία σηκώθηκαν ψηλά καί κάποιοι ανήγγειλαν τόν φόνο τού στρατηγού, οπότε οι Έλληνες πήραν θάρρος καί μέ ανυψωμένο ηθικό πίεζαν μέ μεγαλύτερη τόλμη τούς βαρβάρους, ενώ οι Καρχηδόνιοι τρομοκρατήθηκαν καί έχοντας χάσει κάθε ελπίδα γιά νίκη τράπηκαν σέ φυγή.

Επειδή ο Γέλων είχε δώσει εντολή νά μήν πιάσουν κανέναν αιχμάλωτο, ακολούθησε μεγάλη σφαγή αυτών πού τό είχαν βάλει στά πόδια καί στό τέλος σφάχτηκαν όχι λιγότεροι από εκατόν πενήντα χιλιάδες. Οι υπόλοιποι κατέφυγαν σέ κάποιο οχυρό τόπο καί στήν αρχή αμύνονταν εναντίον τών επιτιθεμένων, αλλά, επειδή ο τόπος πού είχαν καταλάβει ήταν άνυδρος, αναγκάστηκαν, πιεζόμενοι από τή δίψα, νά παραδοθούν στούς νικητές. Ο Γέλων, πού είχε νικήσει σέ περίλαμπρη μάχη, στήν οποία επικράτησε κυρίως λόγω τής δικής του στρατηγικής ικανότητας, απέκτησε ξακουστή δόξα όχι μόνο στούς Σικελιώτες αλλά καί σ’ όλους τούς άλλους. Γιατί κανένας από τούς προγενεστέρους του δέν μνημονεύεται νά είχε χρησιμοποιήσει τέτοιο στρατήγημα, άλλα ούτε νά είχε κατασφάξει σέ μιά μάχη περισσότερους βαρβάρους ή πού νά είχε πάρει τόσο μεγάλο πλήθος αιχμαλώτων.

Σύγκριση τού Θεμιστοκλή μέ τό Γέλωνα.

23. Γι’ αυτό τό λόγο, πολλοί από τούς ιστορικούς παραβάλλουν αυτή τή μάχη μέ εκείνη πού έδωσαν οι Έλληνες στίς Πλαταιές, καί τό στρατήγημα τού Γέλωνος μέ τά επινοήματα τού Θεμιστοκλή, καί τήν πρωτιά, λόγω τής εξαιρετικής πολεμικής αρετής καί τών δύο, άλλοι τήν απονέμουν στούς μέν κι άλλοι στούς δέ. Γιατί, όταν ο κόσμος στήν Ελλάδα, στή μιά περίπτωση, καί στή Σικελία, στήν άλλη, είχε τρομοκρατηθεί πρίν από τή μάχη, η νίκη τών Ελλήνων τής Σικελίας πού προηγήθηκε έκανε τούς ανθρώπους στήν Ελλάδα νά πάρουν θάρρος, όταν έμαθαν γιά τή νίκη τού Γέλωνα. Όσο γι’ αυτούς πού καί στούς δύο στρατούς είχαν τή γενική αρχηγία, στούς Πέρσες κατάφερε νά διαφύγει ο βασιλιάς καί μαζί του πολλές μυριάδες ανδρών, ενώ οι Καρχηδόνιοι όχι μόνο έχασαν τόν στρατηγό τους αλλά καί όσοι συμμετείχαν στόν πόλεμο σφάχτηκαν καί, όπως λέγεται, δέ σώθηκε ούτε ένας γιά νά φέρει τήν είδηση στήν Καρχηδόνα.

Επιπλέον, ως πρός τούς επιφανέστερους αρχηγούς, πού στούς Έλληνες ήταν ο Παυσανίας καί ο Θεμιστοκλής, ο πρώτος θανατώθηκε από τούς συμπολίτες του γιά πλεονεξία καί προδοσία, ενώ ο δεύτερος εξορίστηκε απ’ όλη τήν Ελλάδα καί κατέφυγε στόν Ξέρξη, τόν μεγαλύτερο εχθρό του, καί έζησε κοντά του μέχρι τό θάνατό του. Ενώ ο Γέλων μετά τή μάχη απολάμβανε όλο καί μεγαλύτερης αποδοχής από τούς Συρακούσιους, γέρασε όντας βασιλιάς καί πέθανε τιμημένος, καί ήταν τόσο ισχυρή η εύνοια τών πολιτών πρός τό πρόσωπό του, ώστε η εξουσία παρέμεινε στά χέρια τριών μελών τού οίκου του.