Περιοδικό Aksiyon 
Του Ahmet Turan Alkan 

Αποτελεί δείγμα μεγάλης αδυναμίας το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε σοβαρά προβλήματα με τους παράγοντες εκείνους, με τους οποίους την εποχή κατά την οποία είχαμε όλοι την οθωμανική υπηκοότητα, αν και τρώγαμε και πίναμε μαζί τους, εντούτοις είχαμε και διαφορές: Αναφέρομαι στους Ρωμιούς, στους Αρμένιους και στους Κούρδους!

Η υπόθεση, η οποία διατάραξε τις σχέσεις Ρωμιών και της τότε νεαρής Τουρκικής Δημοκρατίας, προήλθε από μια μερίδα ντόπιων Ρωμιών, οι οποίοι θεώρησαν ως αιώνια την ελληνική εισβολή, με συνέπεια να αναπτύξουν μια ιδιαίτερα στενή συνεργασία με τον Ελληνικό Στρατό. Κατά την περίοδο της κατοχής, ιδίως όμως κατά την περίοδο της οπισθοχώρησης, τα χωριά τα οποία βρίσκονταν στο δρόμο τους γνώρισαν τη θηριωδία. Αυτή έλαβε τέλος με τη Συνθήκη της Λωζάνης, αλλά και με την ανταλλαγή του πληθυσμού. 

Την εποχή, κατά την οποία εφαρμόστηκε, αναφέρεται ότι αυτή [η ανταλλαγή] ήταν αναπόφευκτη. Άλλωστε, μερικούς μήνες νωρίτερα, οι ντόπιοι Ρωμιοί είχαν συνεργασθεί με τους εισβολείς, κατά συνέπεια η παραμονή τους εδώ δεν ήταν πλέον εφικτή. Σε τελική ανάλυση, μπορούμε να πούμε ότι η ανταλλαγή αυτή δεν λειτούργησε υπέρ της Τουρκίας και ότι οι βάσεις, που έθεσαν ο Βενιζέλος με τον Ατατούρκ, περί το 1930, για την οικοδόμηση μιας φιλίας μεταξύ των δύο λαών, έσβησε πολύ γρήγορα από τις μνήμες λόγω της υπόθεσης της Κύπρου.Διαβάστε τη συνέχεια