Την αντίδραση της Αθήνας προκάλεσαν δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν, που συνέδεσε το θέμα της Θεολογικής σχολής της Χάλκης με την αναγνώριση του ψευδομουφτή στην Θράκη.
Η Ντόρα Μπακογιάννη, κάλεσε τον Τούρκο πρωθυπουργό να σεβαστεί τα δικαιώματα των πολιτών του και να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Η επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης είναι εσωτερικό ζήτημα της Τουρκίας και θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων», σύμφωνα με τον τούρκο υπουργό άνευ χαρτοφυλακίου Εγκεμέν Μπαγίς, που είναι επικεφαλής της τουρκικής διαπραγματευτικής ομάδας στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις.
Δηλώσεις Μπακογιάννη.
Σχετικά με τις σημερινές δηλώσεις του Πρωθυπουργού της Τουρκίας κ. Τ. Ερντογκάν, η Υπουργός Εξωτερικών κα Ντόρα Μπακογιάννη έκανε την ακόλουθη δήλωση:
Ο κ. Ερντογκάν γνωρίζει καλά ότι ο σεβασμός των θρησκευτικών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι πρώτα και κύρια υποχρέωση της Τουρκίας έναντι των πολιτών της. Επιπλέον, η Τουρκία, ως υποψήφια για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει δεσμευθεί ρητά να ανταποκριθεί σε αρχές, κριτήρια και προαπαιτούμενα. Έχει δεσμευθεί να προστατεύει αυτά τα δικαιώματα.
Αμοιβαιότητα και συμψηφισμοί σε αυτά τα θέματα δε νοούνται στην εποχή μας. Πολύ περισσότερο όταν γίνονται συγκρίσεις σε ανόμοια πράγματα. Η Ελλάδα είναι περήφανη για την πολιτική που ακολουθεί. Στην Θράκη εφαρμόζουμε και εμβαθύνουμε την πολιτική ισονομίας και ισοπολιτείας, με πλήρη σεβασμό στη Συνθήκη της Λωζάννης και το διεθνές και ευρωπαϊκό Δίκαιο. Λαμβάνουμε θετικά μέτρα ενίσχυσης του καθεστώτος της μουσουλμανικής μειονότητας.
Και μία τελευταία παρατήρηση: οι Μουσουλμάνοι στη Θράκη είναι Έλληνες πολίτες κι είναι περήφανοι γι’ αυτό».
Δηλώσεις Ε. Μπαγίς για την Θεολογική Σχολή της Χάλκης.
«Η Θεολογική Σχολή στη Χάλκη πρέπει να επαναλειτουργήσει, όχι επειδή το θέλει η ΕΕ, αλλά επειδή είναι θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός, άνευ χαρτοφυλακίου, Εγκεμέν Μπαγίς, επικεφαλής της τουρκικής διαπραγματευτικής ομάδας στις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε..
Επίσης, σύμφωνα με τον Τούρκο υπουργό «Η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής στη Χάλκη είναι εσωτερικό ζήτημα της Τουρκίας και θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Η αναφορά του σχετίζεται με άρθρο που δημοσιεύτηκε χθες στην τουρκική εφημερίδα «Σαμπάχ».
Ο διευθυντής και αρθρογράφος της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας, Ερντάλ Σαφάκ, έγραφε ότι «δεν πρόκειται να διακοπούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις αν η Τουρκία δεν τηρήσει αυτά που αναφέρονται στο Πρόσθετο Πρωτόκολλο, δηλαδή, αν δεν ανοίξει τα λιμάνια της στους Ελληνοκύπριους. Όμως, υπό έναν όρο. Αν η Τουρκία κάνει ένα βήμα σε ένα άλλο χώρο. Για παράδειγμα μπορεί να λάβει, η Τουρκία, απόφαση για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής στη Χάλκη και να περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να το ανακοινώσει».
Μάλιστα, ο κ. Μπαγίς ανέφερε ότι οι μειονότητες έχουν εκπαιδευτικά και θρησκευτικά δικαιώματα, που απορρέουν από τη Συνθήκη της Λωζάννης, την οποία χαρακτήρισε «συμφωνία πιο σημαντική από το Σύνταγμα».
«Αν θα προχωρήσουμε σε μία ρύθμιση σχετικά με τη Θεολογική Σχολή, αυτό δεν θα έχει σχέση με την ενταξιακή διαδικασία, με τα αιτήματα της Ευρώπης, της Αμερικής και του αραβικού κόσμου. Πιστεύω ότι θα πρέπει να εκτιμηθεί ως εσωτερική μας υπόθεση και να συζητηθεί αν θα γίνει ή όχι», είπε ο Μπαγίς.
Η κάπως άσχετη αναφορά του τούρκου υπουργού περί αιτημάτων του «Αραβικού κόσμου» προφανώς είναι σχήμα λόγου, αφού πρόκειται για απαντήσεις σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, στο περιθώριο του Αραβοτουρκικού Φόρουμ».
Ο τούρκος υπουργός είπε ότι «αν κοιτάξουμε το παρελθόν, βλέπουμε ότι η σχολή αυτή λειτούργησε από την άλωση της Πόλης μέχρι και τη δεκαετία του 70. Θα πρέπει να δούμε με ποιο καθεστώς είχε λειτουργήσει στο παρελθόν. Να δούμε ποιοι υπέγραψαν τα πτυχία. Όπως ξέρετε, στο παρελθόν είχε τεθεί θέμα ίδρυσης της Θεολογικής Σχολής με καθεστώς πανεπιστημίου. Όμως, αν κοιτάξουμε τα πτυχία που έχουν δοθεί, βλέπουμε ότι υπογράφονται όχι από το υπουργείο παιδείας, όπως συμβαίνει στα πανεπιστήμία, αλλά, από τις νομαρχιακές διευθύνσεις παιδείας, όπως συμβαίνει στα λύκεια. Επίσης, βλέπουμε ότι οι απόφοιτοί τους, υπηρέτησαν τη στρατιωτική τους θητεία, όχι ως έφεδροι αξιωματικοί, όπως συνέβαινε με τους αποφοίτους πανεπιστημίου, αλλά, ως στρατιώτες, όπως συμβαίνει με τους πτυχιούχους των λυκείων».
Ο Μπαγίς ανέφερε πως με βάση τη Συνθήκη της Λωζάννης, οι μειονότητες έχουν μία σειρά δικαιωμάτων σχετικά με την ικανοποίηση των θρησκευτικών και εκπαιδευτικών τους αναγκών και επεσήμανε: «Το θέμα πρέπει να συζητηθεί με εξέταση του Συντάγματός μας. Εμείς ως Τουρκία μπορούμε να το συζητήσουμε και να αποφασίσουμε, αλλά, πιστεύω ότι είναι αδικία προς τους πολίτες μας να το κάνουμε επειδή το θέλουν η Αμερική και η Ευρώπη. Εάν θα υπάρξει κάποιο σχετικό βήμα, πιστεύω ότι και η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να εξετάσει με ευαισθησία τις ανάγκες που έχουν οι Τούρκοι αδελφοί μας στη Δυτική Θράκη, ως προς τα εκπαιδευτικά και θρησκευτικά τους καθήκοντα, αλλά, δεν βρίσκω λογικό, να αξιολογείται το θέμα ως διαδικασία σχετική με την Ε.Ε.».
Ο Τούρκος υπουργός επεσήμανε ότι «αν υπάρχει ζήτημα Θεολογικής Σχολής στην Τουρκία, αυτό είναι θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι θέμα αναγκών δικών μας πολιτών. Μπορούμε να καθίσουμε και να συζητήσουμε με τους πολίτες μας και να καθορίσουμε τις ανάγκες τους και να δούμε πώς μπορεί να γίνει η επίλυση εντός του δικού μας νομικού πλαισίου».
Πιο συγκεκριμένα, ο Μπαγίς, ερωτηθείς αν η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής προϋποθέτει αλλαγή στο τουρκικό Σύνταγμα, είπε τα εξής:
«Η προσωπική μου άποψη είναι το ότι δεν χρειάζεται Συνταγματική αλλαγή στο θέμα αυτό. Διότι η Συνθήκη της Λωζάννης, ως διεθνής συνθήκη, είναι συνθήκη πιο σημαντική και από το Σύνταγμά μας. Πρόκειται για ένα κείμενο που από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας και εντεύθεν, σεβόμαστε και προτάσσουμε σε πολλές διεθνείς διενέξεις. Αν το σκεφτούμε στο πλαίσιο αυτό, στο πλαίσιο που εννοώ εγώ, δεν υπάρχει πρόβλημα με το Σύνταγμά μας, ως προς την επαναλειτουργία ως Λυκείου, υπό την επίβλεψη του υπουργείου παιδείας. Μπορούμε να αποφασίσουμε επ’ αυτού, αφού το αξιολογήσουμε το θέμα με συνταγματολόγους».
Ο Μπαγίς υπογράμμισε ότι «η ταύτιση του θέματος της Θεολογικής Σχολής με το Κυπριακό, είναι σαν να βάζουμε μαζί τα μήλα με τα αχλάδια» και τόνισε: «Εμείς λέμε, αν αρθούν τα εμπάργκο εναντίον της ΤΔΒΚ [κατεχόμενη Κύπρος], αν οι αδελφοί μας που ζουν στην ΤΔΒΚ καταφέρουν να κάνουν άμεσο εμπόριο με τον υπόλοιπο κόσμο, τότε μπορούμε να συζητήσουμε την έλευση ελληνοκυπριακών πλοίων και αεροσκαφών στη χώρα μας, όπως συνέβαινε στο παρελθόν και συνεχιζόταν μέχρι τη δεκαετία του ‘80. Αυτό δεν σημαίνει αναγνώριση».
Σε ερώτηση, για το θέμα, ο Μπαγίς τόνισε: «Αυτό πρέπει να το κάνουμε, όχι για την Ε.Ε., αλλά για μας τους ίδιους. Πρέπει να το τακτοποιήσουμε, όχι επειδή το ζήτησε η Ε.Ε., αλλά προσεγγίζοντάς το ως θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αν υπάρχουν πολίτες, που καταβάλλουν φόρο και υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία και έχουν κάποιες ανάγκες, πρέπει να το κάνουμε για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες τους αυτές».
Σχετικά με το αν πρέπει να περιμένει κανείς εξελίξεις στο ζήτημα της Θεολογικής Σχολής, ο Μπαγίς είπε ότι «είναι θέμα που ξεπερνά οποιαδήποτε δήλωση που θα κάνω. Πρέπει να εξετάσουμε τα νομικά και συνταγματικά ζητήματα και να το συζητήσουμε στο υπουργικό συμβούλιο. Πιστεύω ότι μπορούμε να υλοποιήσουμε εν συνεχεία την απόφαση που θα λάβουμε από κοινού».