Απρόβλεπτη η έκβαση της «μάχης» ανάμεσα σε στεριά και θάλασσα απέναντι από το Αγαθονήσι. Οι ειδικοί μιλούν για μια ασταθή γεωλογικά περιοχή, που από την αρχαιότητα μεταβάλλεται συνεχώς.

Η Τουρκία κινδυνεύει να χάσει σημαντικό μέρος της επικράτειάς της απέναντι από το Αγαθονήσι! Οχι από… επιστροφή του ελληνικού στρατού στην Ιωνία, αλλά από τη διάβρωση των εδαφών στην κοιλάδα του ποταμού Μαιάνδρου, λόγω των εντατικών καλλιεργειών βαμβακιού, των ιχθυοτροφείων και της οικιστικής ανάπτυξης.

Η αποψίλωση των δασών και το τουριστικό τσιμεντάρισμα των ακτών της οδηγούν μαθηματικά προς αυτήν την κατεύθυνση, προειδοποιούν Τούρκοι οικολόγοι της οργάνωσης Εkodosd. Θα μπορούσε, όμως, να συμβεί και το αντίθετο, αντιτείνουν Τούρκοι και ξένοι ειδικοί. Τα τελευταία χρόνια η θάλασσα υποχωρεί στο Δέλτα του Μαιάνδρου λόγω της εναπόθεσης φερτών υλικών, ανάμεσα στο λιμάνι του Ντογάνμπεϊ και την αρχαία Μίλητο.

Ετσι οι τουρκικές γλώσσες άμμου πλησιάζουν… επικίνδυνα στο Αγαθονήσι, το οποίο σε τρεις χιλιάδες χρόνια θα μπορούσε να ενωθεί με την ξηρά. Αυτό τουλάχιστον υποστήριξαν Γερμανοί γεωλόγοι, που πραγματοποιούν έρευνες στην περιοχή την τελευταία δεκαετία.

«Μέσα σε λίγα χρόνια φτάσαμε να δένουμε τις βάρκες 10 μέτρα πιο βαθιά. Παλιά τα νερά ήταν βαθύτερα, αλλά τώρα πρέπει να προχωρήσουμε 500 μέτρα από την ακτή για να πατώσουμε», είπε στη «Le Μonde» o Αμπντουλάχ Τιρ, ένας από τους γηραιότερους ψαράδες του Ντογάνμπεϊ.

«Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ασταθή γεωλογική ζώνη, που μπορεί να κατακλυστεί και πάλι από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας λόγω της κλιματικής αλλαγής, ύστερα από μια περίοδο με πλημμύρες. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει αν τελικά η ξηρά θα νικήσει τη θάλασσα ή η θάλασσα την ξηρά στο πέρασμα των χρόνων», διευκρίνισε o Τούρκος καθηγητής γεωλογίας Λιουτφί Σιουζέν του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Μέσης Ανατολής.

Φυσικά οι Ελληνες ως θαλασσινός λαός εύχονται να επικρατήσει το υγρό στοιχείο, ενώ οι Τούρκοι δεν βλέπουν την ώρα να πάνε στο Αγαθονήσι… περπατώντας.

Αυτά ενδιαφέρουν τους πολιτικούς και τους στρατοκράτες της Αγκυρας, αλλά οι επιστήμονες έχουν τη δική τους οπτική.

«Το θέμα είναι πως ό,τι και να γίνει αυτή η περιοχή γύρω από τον Μαίανδρο θα παραμείνει γεωλογικά ασταθής. Η κατάσταση αυτή θα επηρεάζει μόνιμα τους ανθρώπινους πληθυσμούς αλλά και κάθε μορφή ζωής», τονίζει ο καθηγητής Σιουζέν.

Στην αρχαιότητα η κοιλάδα του Μαιάνδρου ήταν θαλάσσιος κόλπος, με συνέπεια οι αρχαίες πόλεις της Πριήνης και της Μιλήτου να έχουν λιμάνια.

Σήμερα απέχουν πάνω από δέκα χιλιόμετρα από το Αιγαίο, ενώ οι αρχαίες νησίδες Λαντέ και Χιμπαντά έχουν μετατραπεί σε λόφους. Ομοίως, ο αρχαίος κόλπος της Μπάφα έγινε κλειστή λίμνη.

Ανάλογα με τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες και την πορεία της κλιματικής αλλαγής, η θάλασσα θα μπορούσε να καταλύσει και πάλι αυτήν τη μικρασιατική γωνιά ή να φέρει το Αγαθονήσι κοντύτερα στο στόμα του λύκου.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ / ΕΘΝΟΣ