Του ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΔΡΟΥΣΙΩΤΗ

Η περίπτωση της εκτέλεσης των πέντε αιχμαλώτων στο τουρκοκυπριακό χωριό Τζιάος, στις 14 Αυγούστου 1974, έχει συγκλονίσει την κοινή γνώμη. Υπάρχει μια δικαιολογημένη οργή και αγανάκτηση για το έγκλημα αυτό και μια απαίτηση ν’ αποδοθεί δικαιοσύνη.

Αναμφίβολα, οι συγγενείς των νεκρών μπορούν και οφείλουν να προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και να απαιτήσουν την τιμωρία όποιων ενέχονται. Κατά τον ίδιο τρόπο, οφείλει να πράξει και ο κάθε συγγενής του όποιου Τουρκοκύπριου δολοφονήθηκε κάτω από παρόμοιες συνθήκες.

Αν δεν αποδοθεί στοιχειώδης δικαιοσύνη για τα εγκλήματα που διεπράχθησαν στην Κύπρο, από το ’50 που το νησί μπήκε σε αυτή την εθνική περιπέτεια μέχρι την εισβολή, που πλήρωσε το βαρύ τίμημα, κι αν δεν αδειάσουν τα πηγάδια από τους νεκρούς, η Κύπρος δεν θα απαλλαγεί από τη θανατίλα που την έχει στοιχειώσει.

Η Κυπριακή Δημοκρατία, ως κράτος, αδυνατεί να μπει σε αυτή τη διαδικασία και να απαιτήσει διεθνή καταδίκη της Τουρκίας για νομικούς και πολιτικούς λόγους. Μεταξύ των δύο πλευρών στην Κύπρο υπάρχει πολιτική συμφωνία, ότι το θέμα των αγνοουμένων θα αντιμετωπιστεί μόνον ως ανθρωπιστικό και οι πληροφορίες που θα συλλεγούν δεν θα χρησιμοποιηθούν για ποινικές υποθέσεις. Συνεπώς, η Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων (ΔΕΑ) που συνέλεξε τις πληροφορίες, βρήκε τα λείψανα και τα ταυτοποίησε με τη μέθοδο του DNA, δεν είναι σε θέση να συνδράμει με μαρτυρικό υλικό σε μια τέτοια διαδικασία.

Κι αν το κάνει για τους Ελληνοκύπριους θα πρέπει ομοίως να το κάνει και για την άλλη πλευρά, καθ’ότι από τα πηγάδια βγάζει και Τουρκοκύπριους, τόσο της περιόδου 1963-1967 όσο και του 1974. Απλώς, η κάθε πλευρά κλαίει τους δικούς της και λίγο – πολύ θεωρεί τους νεκρούς της άλλης πλευράς θύματα των περιστάσεων.

Αν τα αποτελέσματα των ερευνών της ΔΕΑ αξιοποιηθούν σε νομικές διαδικασίες, απλώς θα διαλυθεί και όσοι αγνοούμενοι δεν βρέθηκαν ακόμη, θα φουσκώνουν για πάντα στα πηγάδια, όπως συνέβαινε για δεκαετίες τώρα, ενώ οι συγγενείς τους θα συνεχίσουν να βιώνουν μέχρι το τέλος της ζωής τους τον πόνο της άγνοιας και της προσμονής.

Η ανακάλυψη των λειψάνων των πέντε, και το ξεδίπλωμα της τραγικής ιστορίας πίσω από τη γνωστή φωτογραφία, χρησιμοποιήθηκε από μια μερίδα πολιτικών και αρθρογράφων σαν μια ευκαιρία για να «κάτσουν την Τουρκία στο σκαμνί». Μακάρι να ήταν τόσο εύκολα και τόσο απλά τα πράγματα. Μακάρι να υπάρξουν οι συνθήκες εκείνες που να επιτρέπουν την απόδοση δικαιοσύνης, ακόμη και σε διεθνές επίπεδο, για τα εγκλήματα στην Κύπρο.

Βέβαια, για όσους είναι τόσο ευαίσθητοι στην απόδοση δικαιοσύνης υπάρχουν και άλλες, πιο απλές διαδικασίες, που δεν θέτουν σε ρίσκο τη διαδικασία των εκταφών, ούτε απαιτούν τη συνεργασία της Τουρκίας ή τη συνδρομή των ξένων «που μας μισούν», και οι οποίες θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν, μερικώς έστω, το περί δικαίου αίσθημα της κοινωνίας:

Μια αρχή θα μπορούσε να ήταν μια έρευνα και μια καταδίκη, σε εσωτερικό επίπεδο, με αφετηρία τη δραματική ιστορία των πέντε της φωτογραφίας: Τι ζητούσε ένα τάγμα της Εθνικής Φρουράς σ’ ένα τουρκοκυπριακό χωριό, στις 20 Ιουλίου 1974; Γιατί όλες οι οργανωμένες (;) μονάδες της Εθνικής Φρουράς διατάχτηκαν στις 20 Ιουλίου να εκστρατεύσουν κατά των τουρκοκυπριακών θυλάκων, όπου ζούσε ο άμαχος πληθυσμός, ενώ ο Αττίλας αποβιβαζόταν στην Κερύνεια με τα όπλα στον ώμο; Μήπως ήταν μια πίεση στους Τουρκοκύπριους να μετακινηθούν στον κατεχόμενο Βορρά, ενώ οι Ελληνοκύπριοι, κυνηγημένοι από την αγριότητα του Αττίλα, έτρεχαν για να σωθούν στον Νότο;

Ας λύσουμε, λοιπόν, αυτές τις απορίες, ας καταδικάσουμε, έστω και στη συνείδησή μας, την προδοσία των «δικών» μας, που κυκλοφορούν ανάμεσά μας και εξοργίζονται μαζί μας για την υποκρισία των ξένων. Κι άμα οι συνθήκες το επιτρέψουν, δικάζουμε και την Τουρκία.

ΠΗΓΗ