Βρισκόταν ξανά μέσα στο ίδιο σπίτι, απρόσκλητη από τα χαράματα. Έψαχνε σπιθαμή προς σπιθαμή για ένα σημάδι που ίσως φανέρωνε τα μυστικά των πρώην ενοίκων. Ώσπου βρήκε αυτό που αναζητούσε στο πετράδι ενός δαχτυλιδιού- έναν πολύτιμο λίθο που φέρει χαραγμένο το πορτρέτο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Αυτή ήταν η πρώτη φορά που η Μέγκαν Γουέμπ, μια νεαρή καλλιτέχνις από την Αμερική, βρισκόταν σε χώρο ανασκαφών. Ως μέλος μιας ομάδας ερασιτεχνών αρχαιολόγων του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, ταξίδεψε τον περασμένο Ιούλιο στο Τελ Ντορ του Ισραήλ και υπό την καθοδήγηση καθηγητών συμμετείχε στις έρευνες σε μια κατοικία της ελληνιστικής περιόδου. Έπειτα από ανασκαφές εβδομάδων η Γουέμπ ανακάλυψε τον πολύτιμο λίθο. Ένα μικροσκοπικό πετράδι με ύψος λιγότερο από ένα εκατοστό και μόλις μισό εκατοστό πλάτος. Πάνω του είχε χαραγμένο το προφίλ του Μεγάλου Αλεξάνδρου με το γνωστό θεληματικό πιγούνι, την ίσια μύτη και τα σγουρά μαλλιά. Ήταν μια σπουδαία στιγμή, αφού σύμφωνα με τους ειδικούς έχουν βρεθεί ελάχιστα αντίστοιχα ευρήματα σε αρχαιολογικές ανασκαφές. Η Γουέμπ είχε ήδη επιστρέψει στη δουλειά της, σε ένα εργαστήρι κεραμοποιίας στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ. Από εκεί μίλησε στα «ΝΕΑ». «Συμμετείχα στις έρευνες γιατί ήθελα να δω πώς σκέφτονταν οι αρχαίοι καλλιτέχνες. Ποια ήταν η αισθητική και οι επιλογές τους, τι τους ενέπνεε», λέει.

«Δεν περίμενα ότι θα έβρισκα αυτό το πετράδι. Έψαχνα σε ένα οικοδόμημα της ελληνιστικής περιόδου όταν είδα κάτι να γυαλίζει ανάμεσα στις πέτρες. Ήταν εκπληκτικό. Σα να έφερα ξανά στη ζωή ένα κομμάτι της Ιστορίας».

Η ιστορική αξία

Το πετράδι που ανακάλυψε η Γουέμπ προφανώς ήταν μέρος ενός δαχτυλιδιού, λένε οι αρχαιολόγοι. Η περιοχή των ανασκαφών βρίσκεται 30 χιλιόμετρα μακριά από τη Χάιφα, νότια του Τελ Ντορ, μεγάλου λιμανιού της Μεσογείου από τα μέσα της Εποχής του Χαλκού. Το 332 π.Χ., μετά την κατάληψη της Τύρου, ο Μέγας Αλέξανδρος πέρασε από το Τελ Ντορ στον δρόμο του για την Αίγυπτο. Και όπως φαίνεται, η πόλη παραδόθηκε στον Μακεδόνα στρατηλάτη αμαχητί. Οι αρχαιολογικές έρευνες άρχισαν στην περιοχή το 1980. «Αυτή είναι μια από τις λίγες φορές που βρίσκουμε έναν πολύτιμο λίθο σε χώρο ανασκαφών», λέει στα «ΝΕΑ» η Σάρα Στρουπ, επικεφαλής των ερευνών στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον. «Αντίστοιχα πετράδια που έχουμε στα μουσεία αποκτήθηκαν μέσω της μαύρης αγοράς ή από δημοπρασίες. Τώρα όμως έχουμε ένα εύρημα που ξέρουμε ακριβώς από πού προήλθε». Αν και είναι αδύνατον- μέχρι στιγμής – να αποδειχτεί από τους ερευνητές η ταυτότητα του κατόχου του πετραδιού, οι ιστορικοί δίνουν διάφορες ερμηνείες. «Δείχνει ότι οι ντόπιοι αφομοίωσαν τον ελληνικό πολιτισμό και ταυτίστηκαν μαζί του», λέει η Στρουπ. «Προφανώς ανήκε σε κάποιον πλούσιο», τονίζει ο Άντριου Στιούαρτ, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ. «Ήταν σύμβολο επιτυχίας και δύναμης. Ίσως το χρησιμοποιούσαν σαν σφραγίδα για να αφήνουν το σημάδι σε πηλό ή σε κερί». Ο Μέγας Αλέξανδρος πιθανόν ήταν ο πρώτος Έλληνας που ζήτησε από καλλιτέχνες να απαθανατίσουν το πρόσωπό του, λένε οι ειδικοί. Ακόμα και μετά τον θάνατό του και μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια, η εικόνα του Μεγάλου Αλεξάνδρου παρέμεινε δημοφιλές Θέμα. Το πορτρέτο του έγινε σύμβολο ηρωισμού. Ο πολύτιμος λίθος του Τελ Ντορ βρίσκεται από τον Αύγουστο σε μουσείο στο Ισραήλ.

Αρχαιολόγος για πέντε εβδομάδες

Η ΓΟΥΕΜΠ πλήρωσε 3.000 δολάρια για να συμμετάσχει σε αυτό το εξαντλητικό αρχαιολογικό πρόγραμμα πέντε εβδομάδων στο Ισραήλ. Η αποστολή των 20 Αμερικανών ξυπνούσε κάθε πρωί στις τέσσερις. Οι έρευνες στον χώρο των ανασκαφών κρατούσαν μέχρι τη μία το μεσημέρι σε συνεργασία με φοιτητές του Πανεπιστημίου της Χάιφας. Ακολουθούσε ανάλυση των ευρημάτων το απόγευμα και το βράδυ διαλέξεις σχετικά με την αρχαιολογία.«Είναι μια ευκαιρία μοναδική. Ευκαιρία ζωής», λέει η Γουέμπ για την εμπειρία της στις βορειοδυτικές ακτές του Ισραήλ. Για να πάρει κάποιος μέρος στις ανασκαφές δεν χρειάζεται να είναι φοιτητής ή να σπουδάζει Αρχαιολογία ή Ιστορία, όπως εξηγεί η καθηγήτρια Σάρα Στρουπ. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα του Πανεπιστήμιου της Ουάσιγκτον είναι ανοικτή στον καθένα, ακόμα και σε πολίτες άλλων χωρών. Άλλωστε και η Γουέμπ δεν είχε καμία σχετική εμπειρία πριν βρεθεί στο Τελ Ντορ. «Περιμένω τώρα το επόμενο καλοκαίρι», λέει. «Σίγουρα θα ξαναπάω.   

πηγή