Σε εκκρεμότητα, όμως, η Αθηνά Νίκη λόγω διαφωνίας των ειδικών για την τοποθέτηση της ζωφόρου

Της Γιωτας Συκκα

ΑΚΡΟΠΟΛΗ. Οι συνθήκες για τόσο μεγάλης σημασίας έργα δεν είναι οι πλέον ιδανικές στον Ιερό Βράχο. Το προσωπικό από το καλοκαίρι μειώθηκε κατά 20 άτομα, τα κονδύλια προέρχονται πια μόνο από τις δημόσιες επενδύσεις, ενώ το άγχος για τη χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, προκαλεί σε όλους πονοκέφαλο. Τα έργα παρ’ όλα αυτά συνεχίζονται. Προγράμματα τελειώνουν όπως αυτό στα Προπύλαια, άλλα συνεχίζονται και άλλα ετοιμάζονται να ξεκινήσουν.

Παραφωνία σε όλα αυτά είναι η Αθηνά Νίκη. Νέα προβλήματα εμποδίζουν την ολοκλήρωσή της που θα έπρεπε να ήταν έτοιμη από το 2004. Οι περιπέτειες αυτή τη φορά δεν σχετίζονται με όσα αποκάλυψε το μνημείο με την αποσυναρμολόγησή του, αλλά με την επιστημονική διαφωνία για το πώς θα τοποθετηθούν οι πλάκες της ζωφόρου σε αυτό. Οι ειδικοί βέβαια εξηγούν πως όταν ολοκληρωθεί το μνημείο θα έχουμε εκπλήξεις όπως το μάρμαρο (αντί για το χυτό υλικό) με το οποίο έγιναν τα αντίγραφα των λεοντοκεφαλών τα οποία κοσμούσαν τη στέγη του μνημείου. Ως τότε όμως κανείς δεν γνωρίζει τι θα γίνει με την Αθηνά Νίκη, η τελευταία διορία της οποίας όλοι πιστεύαμε πως θα ήταν τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Ευτυχώς τελειώνουν όπου να ’ναι τα Προπύλαια. Η μνημειώδης είσοδος, που κατασκευάστηκε από τον Μνησικλή και πέρασε πολλές περιπέτειες στα 2.500 χρόνια της ιστορίας της, ήδη προκαλεί τον θαυμασμό των επισκεπτών. Οι οροφές που παρέμεναν στη θέση τους μέχρι και το 1640, όταν η έκρηξη της πυρίτιδας που αποθήκευσαν οι Τούρκοι στο Κεντρικό Κτίριο του μνημείου προκάλεσε την κατάρρευση του μεγαλύτερου μέρους τους, δίνουν πια μια ολοκληρωμένη εικόνα στον επισκέπτη για τη μορφή τους στην αρχαιότητα.

Η σημερινή αναστήλωση είναι μεγαλύτερη από εκείνη του Ν. Μπαλάνου. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι αρχικά έξι ήταν τα δοκάρια που κατέβηκαν από τα Προπύλαια όταν άρχισε η αποσυναρμολόγηση και τώρα στέκουν 13, ενώ τα φατνώματα από 46 έγιναν 72.

Εύλογη λοιπόν ήταν σε όλους η συγκίνηση την περασμένη Παρασκευή, όταν τοποθετήθηκε η τελευταία από τις 13 δοκούς στη θέση της. Το δοκάρι βάρους 11 τόνων δεν ήταν εύκολη υπόθεση να ανέβει ψηλά. Ολα όμως έγιναν όπως είχαν υπολογιστεί, και όπως διαβεβαιώνει η διευθύντρια της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως, μπορεί σιγά σιγά να ξεκινήσει η αφαίρεση των ικριωμάτων από την αν. στοά του μνημείου. Από τη δυτική αίθουσα οι σκαλωσιές έχουν ήδη απομακρυνθεί. Στόχος, τα Χριστούγεννα τα Προπύλαια να μην έχουν ικριώματα.

Μετά την ολοκλήρωση της αναστήλωσης, 335 αρχιτεκτονικά μέλη εντάσσονται στα Προπύλαια (252 είχαν αποσυναρμολογηθεί τις χρονικές περιόδους 1990 -1992 και 2002 – 2003). Οι επισκέπτες της Ακρόπολης, διερχόμενοι την Κεντρική Διάβαση, προσλαμβάνουν πληρέστερη την εντύπωση του πολυτελούς στεγασμένου χώρου στο Κεντρικό Κτίριο των Προπυλαίων. Τα καινούργια κιονόκρανα από νέο μάρμαρο είναι ακριβή αντίγραφα των αρχαίων. Κατασκευάστηκαν στο χέρι από τους μαρμαροτεχνίτες των Προπυλαίων, ενώ το παλιό, της προηγούμενης αναστήλωσης, θα εκτεθεί στο Μουσείο. Ο απολογισμός της δουλειάς, με τη λήξη των εργασιών στα Προπύλαια, περιλαμβάνει τη χρήση 30% νέου υλικού στην ανατολική πλευρά και 45% στη δυτική. Συνολικά 252 μέλη κατέβηκαν από το μνημείο, ενώ τοποθετήθηκαν 335. Οσο για το κόστος όλων αυτών είναι 6,5 εκατ. ευρώ από το Γ΄ ΚΠΣ.

Νέο μέτωπο

Τι γίνεται όμως με τα υπόλοιπα μέτωπα στην Ακρόπολη; Στον Παρθενώνα, η βόρεια πλευρά απαιτεί το πολύ 30 ακόμη μέλη να ανέβουν στο μνημείο για να τελειώσει και να φύγουν και από εκεί οι σκαλωσιές. Επόμενη στάση με το νέο χρόνο είναι η δυτική πλευρά από την οποία θα απομακρυνθούν τα σκουριασμένα σίδερα, αλλά και οι οκτώ μετόπες της που θα μεταφερθούν στο μουσείο για να μπουν στη θέση τους αντίγραφα. Από το 2005, νέα προγράμματα προστέθηκαν στα ήδη εκτελούμενα από την ΥΣΜΑ, ενώ η κοινοτική χρηματοδότηση συνεχίσθηκε. Η συνολική χρηματοδότηση, κατανεμημένη σε 14 υποέργα, έφθασε τα 32.645.194,42 ευρώ. Η συνολική απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων υπολογίζεται με το τέλος του έργου στο 99,9%. Τα τελευταία εννέα χρόνια: Πάνω από 1.000 μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη αποσυναρμολογήθηκαν από τα μνημεία, 1.102 μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη θα αναστηλωθούν, 1.200 συγκολλήσεις αρχαίων θραυσμάτων πραγματοποιήθηκαν, κατασκευάστηκαν πάνω από 1.200 συμπληρώματα από νέο μάρμαρο, τα οποία και συγκολλήθηκαν με αρχαία θραύσματα, καθώς και 120 αρχιτεκτονικά μέλη από νέο μάρμαρο. Χρησιμοποιήθηκαν, τέλος, πάνω από 500 κυβικά μέτρα μαρμάρου από τα λατομεία Πεντέλης – Διονύσου.