Για περίοδο 40 ετών η Ελλάδα φιλοξενούσε πυρηνικά όπλα σε διάφορες περιοχές της χώρας ενώ επισήμως καμία Ελληνική κυβέρνηση δεν παραδέχθηκε ότι τα όπλα αυτά υπήρξαν ποτέ.

Οι πρώτες πυρηνικές βόμβες εγκαταστάθηκαν στη αεροπορική βάση του Αράξου, σημερινή έδρα της 116 Πτέρυγας Μάχης της Πολεμικής Αεροπορίας, στις 14 Ιουλίου 1962. Είχε προηγηθεί στα τέλη του 1959 η υπογραφή συμφωνίας μεταξύ Ελλάδος και Ηνωμένων Πολιτειών για την εγκατάσταση πυρηνικών όπλων στη χώρα στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδιασμού του ΝΑΤΟ.

Η τεχνική στρατιωτική συνεργασίας προέβλεπε την εγκατάσταση αερομεταφερόμενων πυρηνικών όπλων για χρήση από ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη F-4E, Α-7Η και F-104G που θα μπορούσαν να πλήξουν κράτη του Συμφώνου της Βαρσοβίας, αλλά και μικρού αριθμού βλημάτων πυροβολικού με πυρηνική γόμωση σε τέσσερις Μοίρες Πυροβολικού στην Ανατολική Μακεδονία με στόχο τη Βουλγαρία, τη Γιουγκοσλαβία και την Αλβανία, και συγκεκριμένα σε χρήση από 20 αυτοκινούμενα πυροβόλα Μ-110 των 203mm και 72 Μ-109 των 155mm σε στρατόπεδα στο Κιλκίς, τα Γιαννιτσά και τη Δράμα.

Με τη συμφωνία απομάκρυνσης των Βάσεων το 1984 επαναπροωθήθηκαν στις ΗΠΑ και τα τελευταία πυρομαχικά.

Στη βάση του Αράξου μεταφέρθηκε άγνωστος αριθμός πυρηνικών βομβών τύπου Β-61, όπου και εγκαταστάθηκε μόνιμα κλιμάκιο Αμερικανών της 731ης Μοίρας Υποστήριξης (Munitions Support Squadron/MUNSS). Σύμφωνα με δήλωση αξιωματικού της ΠΑ που υπηρέτησε στον Άραξο «οι Αμερικανοί είχαν πρόσβαση σε όλα τα τμήματα της βάσης, ενώ υπήρχαν και τμήματα στα οποία είχαν πρόσβαση μόνο αυτοί». Το Δεκέμβριο 1995, το μικτό προσωπικό στη βάση του Αράξου έλαβε την ανώτερη τιμητική διάκριση για το επίπεδο επιχειρησιακής ετοιμότητάς του. Το 1996 η εταιρεία Bechtel National Inc. ανέλαβε την κατασκευή 6 ειδικών Θόλων Αποθήκευσης Όπλων (Weapons Storage Vault/WSV) συνολικού κόστους $11,6 εκατ., αντί 12 που προέβλεπε η διμερής τεχνική συμφωνία, χωρητικότητας έως και 24 βομβών.

Η αντίστροφη μέτρηση για την απομάκρυνση των βομβών ξεκίνησε το 1999, όταν οι ΗΠΑ ζήτησαν στο πλαίσιο της σχεδιαζόμενης αγοράς του Νέου Μαχητικού Αεροσκάφους της ΠΑ συνέχιση της ικανότητας μεταφοράς αμερικανικών πυρηνικών όπλων.

Στις 20 Ιουνίου 2001 ανεστάλη επισήμως η λειτουργία της ελληνοαμερικανικής μονάδας στον Άραξο και οι βόμβες μεταφέρθηκαν με κάθε μυστικότητα στην ιταλική βάση του Αviano και από εκεί στη βάση Ramstein της Γερμανίας. Όπως αποκάλυψε ο πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας Άκης Τσοχατζόπουλος «δεν μπορούσες να επιβεβαιώσεις επίσημα ότι αυτά τα όπλα έφυγαν, αφού δεν είχε βεβαιώσει κανείς ποτέ ότι ήρθαν. Η επίσημη θέση ήταν ότι δεν υπάρχουν πυρηνικά όπλα στην Ελλάδα». Ο πρώην Αρχηγός ΓΕΑ Αντιπτέραρχος Γεώργιος Αυλωνίτης είχε δηλώσει στο παρελθόν ότι «ούτε το ελάχιστο ίχνος ραδιενεργού ακτινοβολίας μπορεί σήμερα να ανιχνευθεί στην περιοχή».

ΠΗΓΗ