Η θέληση της ομογένειας να κρατηθεί στη γενέτειρά της τονίστηκε για μία ακόμη φορά σε τελετή που έγινε την περασμένη Κυριακή στην αίθουσα τελετών του Αθλητικού Συλλόγου Πέραν, όπου και παρουσιάστηκε ο τόμος των πρακτικών του συνεδρίου “Συνάντηση στην Πόλη – Το παρόν και το μέλλον”.

Του Αλέξανδρου Μασσαβέτα,ανταποκριτή μας στην Κωνσταντινούπολη

Ήταν το πρώτο -και μόνο μέχρι σήμερα- διεθνές συνέδριο που διοργάνωσε η ομογένεια της Κωνσταντινούπολης, στις 30 Ιουνίου, 1 και 2 Ιουλίου 2006. Τα πρακτικά του εξέδωσαν οι εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

Στην ομιλία της για την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου του 2006, η γενική γραμματέας της οργανωτικής επιτροπής, Φραγκώ Καράογλαν (Ρωμιά που μεγάλωσε στην Ελλάδα και επέστρεψε στην Πόλη), σημείωνε πως “δεν είναι ένα συνέδριο για τη μνήμη. Είναι ένα συνέδριο για την ύπαρξη και τη ζωντανή εμπειρία”. Στο χαιρετισμό του την περασμένη Κυριακή, ο οικουμενικός πατριάρχης Βαρθολομαίος σημείωσε πως “η ρωμιοσύνη του αγίου τούτου τόπου ούτε έσβησε, ούτε προτίθεται να σβήσει παρά τις καταιγίδες τις οποίες εδέχθη… Δεν έχει μόνο παρελθόν και παρόν, αλλά και μέλλον”.

Οι σύνεδροι διαβεβαιώνουν πως η ρωμαίικη κοινότητα είναι αποφασισμένη να διεκδικήσει δυναμικό ρόλο και αυτόνομη φωνή. Το συνέδριο και οι μετέπειτα εξελίξεις εντός της κοινότητας οδήγησαν “στην αφύπνιση των ομογενών μας ότι υπάρχει μέλλον στο οποίο μπορούν να έχουν παρεμβατικό ρόλο και όχι απλό ρόλο παρατηρητή”, σημείωσε ο πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων Ζωγραφείου, Λάκης Βίγκας.

ΤΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ.

Τονίστηκε ότι η λειτουργία των νηπιαγωγείων, που αποτελούν τον φυσικό χώρο όπου τα παιδιά των αραβόφωνων και των μικτών γάμων που δεν μιλούν ελληνικά θα μπορούσαν να μάθουν τη γλώσσα, δεν είναι επιτυχής. Οι δάσκαλοι στα μειονοτικά σχολεία καλούνται να εφαρμόσουν διδακτική μεθοδολογία σχεδιασμένη για την εκμάθηση μητρικής γλώσσας σε μαθητές που δεν έχουν την ελληνική για μητρική. Η αποτυχία προσχολικής εκμάθησης της ελληνικής δημιουργεί χαοτική κατάσταση εντός του σχολείου, με αποτέλεσμα να κατεβαίνει το μαθησιακό επίπεδο. Οι μαθητές, καθώς προέρχονται από διαφορετικά γλωσσικά περιβάλλοντα, έχουν την τουρκική ως κοινό μέσο επικοινωνίας εκτός τάξης. Οι πλέον ευκατάστατοι ομογενείς αποφεύγουν να στείλουν τα παιδιά τους στα ομογενειακά σχολεία, καθώς είναι διάχυτη η πεποίθηση ότι η παιδεία την οποία παρέχουν δεν είναι ικανοποιητική. Προτιμούν αντ’ αυτών τα ιδιωτικά γαλλικά ή και τουρκικά σχολεία.

ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ.

Σημειώθηκε ωστόσο πως τόσο η πραγματοποίηση του συνεδρίου το 2006 όσο και οι μετέπειτα εξελίξεις (εκλογές στα κοινοτικά ιδρύματα, άφιξη πολλών ελλαδιτών με πρόθεση εγκατάστασης στην Πόλη) άνοιξαν μια νέα εποχή για τη ρωμιοσύνη της Πόλης. “Στα τρία χρόνια που μεσολάβησαν από την πραγματοποίηση του συνεδρίου μέχρι σήμερα έγιναν πολλές αλλαγές, που κατέστησαν και πάλι την κοινότητα έναν ενδιαφέροντα χώρο. Γιατί νομίζω πως αυτό ήταν το βασικό μέλημα του συνεδρίου, να μετατρέψει την κοινότητα από ένα χώρο μνημοσύνου σε έναν χώρο ζωής, να αντικαταστήσει τη ρητορική της καταστροφής με έναν ανοικτό διάλογο για τα πρακτικά θέματα που διέπουν την κοινότητα και να μετακινήσει τον διάλογο αυτό από το εξωτερικό στο εσωτερικό της”, σημείωσε ο ελλαδίτης ιστορικός Νίκος Σιγάλας, μέλος της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου και μόνιμος κάτοικος Κωνσταντινούπολης.

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ.

Η ομογένεια της Πόλης έχει αλλάξει τόσο σε πληθυσμιακή σύσταση (αποτελώντας ένα πολύγλωσσο αμάλγαμα που τη φέρει κοντά στην έννοια του “οικουμενικού ελληνισμού”) όσο και σε νοοτροπία. Από κλειστή κοινωνία, όπου τίποτε δεν συζητιόταν ανοιχτά, η ομογένεια ανοίγει σιγά σιγά και διεκδικεί δυναμικότερο ρόλο στον δημόσιο βίο της γενέτειράς της. Ως παράδειγμα του “ανοίγματος” ο Νίκος Σιγάλας ανέφερε την αλλαγή στη νοοτροπία της κοινότητας για τη χρήση των κοινοτικών χώρων: οι κοινοτικές αρχές προσέφεραν το δημοτικό σχολείο του Φερίκιοϊ, που δεν διαθέτει μαθητές, ως εκθεσιακό χώρο. Μέσω της Μπιενάλε η ρωμαίικη κοινότητα έκανε αισθητή την παρουσία της στο αστικό τοπίο.

Τονίστηκε, τέλος, ότι η ρωμαίικη μειονότητα δεν είναι πια μόνη της, καθώς την περιβάλλει η αμέριστη συμπαράσταση της προοδευτικής διανόησης της Τουρκίας. Εκπρόσωποί της διαβεβαιώνουν σε κάθε ευκαιρία ότι θα σταθούν δίπλα της και ότι θεωρούν τα προβλήματά της προβλήματα της τουρκικής δημοκρατίας.

Η τουρκική “μαφία ακινήτων”.

Μία από τις μεγαλύτερες αλλαγές που σημειώθηκαν στην ομογενειακή ζωή μεταξύ 2006 και 2009 υπήρξε η διενέργεια εκλογών στα κοινοτικά ιδρύματα. Ο κ. Βίγκας, ο οποίος πρόσφατα εξελέγη αντιπρόσωπος και των τριών μειονοτήτων της Λοζάνης (Ελληνορθοδόξων, Αρμενίων, Εβραίων) στο Συμβούλιο της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων, υπενθύμισε ωστόσο ότι δεν έχουν διεξαχθεί εκλογές σε όλα τα ιδρύματα της ομογένειας. “Κάποιοι εξακολουθούν να κρύβονται πίσω από την ασυλία που προσφέρει η παλαιά τάξη πραγμάτων, καταχρώμενοι την περιουσία όλης της κοινότητας”.

Για πολλοστή φορά φωτογραφήθηκε, χωρίς να κατονομάζεται, το Νοσοκομείο του Βαλουκλή (υπό τη διοίκηση του Δημητρίου Καραγιάννη), όπου δεν έχουν πραγματοποιηθεί εκλογές από το 1991. “Ο μεγαλύτερος εχθρός της ομογένειας δεν είναι πια το τουρκικό κράτος, αλλά κάποιοι ομογενείς που συνεργάζονται με την τουρκική ‘μαφία των ακινήτων’ και καταχρώνται τεράστια ποσά. Σε μια κοινότητα με τόσα πολλά περιουσιακά στοιχεία, αποτελεί σκάνδαλο ότι κάποια μέλη της ζουν υπό άθλιες συνθήκες”, σημείωνε παράγοντας της ρωμιοσύνης της Πόλης στους διαδρόμους της εκδήλωσης.

Στην εκδήλωση διατυπώθηκε και μια ιδιαίτερα ριζοσπαστική πρόταση για τη διοικητική αναδιοργάνωση της ρωμιοσύνης. Σημειώθηκε πως το υφιστάμενο θεσμικό της πλαίσιο καταρτίστηκε για κοινότητα 150.000 ατόμων.

Σήμερα η πληθυσμιακή συρρίκνωση της ρωμιοσύνης το καθιστά ακατάλληλο για τις ανάγκες της. Αρχικά προτάθηκε η θέσπιση μιας κεντρικής και μιας ελεγκτικής επιτροπής των κοινοτικών ιδρυμάτων, επιτροπές απαραίτητες πλέον για την ορθή οργάνωση της κοινότητας και την επιβίωσή της. Στη συνέχεια προτάθηκε η συγχώνευση των 66 και πλέον κοινοτικών ιδρυμάτων σε ενιαίο θεσμικό φορέα, κάτι που, όπως τονίστηκε, θα προσπαθήσουν να εμποδίσουν όχι μόνο οι αρχές αλλά και όσοι λυμαίνονται τις κοινοτικές περιουσίες και αρνούνται να προχωρήσουν σε εκλογές. Η θεσμική κατάτμηση της κοινότητας σκιάζει και καλύπτει τις ατασθαλίες και τις καταχρήσεις, σημειώθηκε.

Τα πλέον φλέγοντα προβλήματα που πρέπει να επιλύσει η ρωμιοσύνη της Πόλης δεν είναι γνωστά στην Ελλάδα, όπου τα πραγματικά προβλήματα της ομογένειας σκεπάζονται από εκείνα των διμερών σχέσεων. Το σημαντικότερο πρόβλημα για πολλούς ομογενείς εντοπίζεται στο χώρο της παιδείας, και συγκεκριμένα στην αδυναμία των μειονοτικών σχολείων να διδάξουν την ελληνική γλώσσα. Η πλειοψηφία των μαθητών των ελληνικών σχολείων της Πόλης δεν προέρχεται σήμερα από ελληνόφωνο περιβάλλον, επισημάνθηκε, αλλά είναι τέκνα αραβόφωνων χριστιανών από την Αντιόχεια και μικτών γάμων (κυρίως με Αρμενίους), οπότε στα σπίτια ομιλείται η τουρκική. 

http://infognomonpolitics.blogspot.com