Άγγελος Αθανασόπουλος

Η Αγκυρα επιδιώκει να εκμεταλλευτεί τις διαπραγματεύσεις με τη FRΟΝΤΕΧ για τη σύναψη συμφωνίας με σκοπό την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης προκειμένου να εισαγάγει σε αυτή στοιχεία που θα μπορούσαν, άμεσα ή έμμεσα, να θέσουν υπό αμφισβήτηση ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο. Η Αθήνα, η οποία σημειωτέον επιθυμεί μια συμφωνία που θα βοηθούσε στην ανάσχεση των κυμάτων παρανόμων μεταναστών εξ Ανατολάς, παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή τα όσα διαδραματίζονται τους τελευταίους μήνες. Και έχει ήδη παρέμβει ώστε να αποτρέψει πιθανές δυσάρεστες εξελίξεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες «η Αγκυρα επιδιώκει να εντάξει στοιχεία πολιτικού χαρακτήρα σε ένα καθαρά τεχνικό κείμενο», όπως είναι οι συμφωνίες που συνάπτει η FRΟΝΤΕΧ ακόμη και με τρίτες χώρες. Σε αυτό το πλαίσιο, επιμένουν οι ίδιες πληροφορίες, «η Τουρκία αμφισβητεί ότι τα ελληνικά σύνορα στο Αιγαίο είναι και εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), ενώ φέρεται να έχει φθάσει στο σημείο να θέσει ακόμη και θέμα αρμοδιότητος της Ελλάδος σε τομείς όπως η έρευνα και η διάσωση».

Υπενθυμίζεται ότι η Αγκυρα υποστηρίζει ότι η ευθύνη της για θαλάσσια και αεροπορική έρευνα και διάσωση εκτείνεται σε μια περιοχή που φθάνει περίπου ως το μέσο του Αιγαίου, αδιαφορώντας για διεθνείς ρυθμίσεις που σχετίζονται με το FΙR Αθηνών.

Την τακτική που ακολουθεί η Τουρκία σχολίασε και ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Μ.Χρυσοχοΐδης σε δηλώσεις του μετά τη συνάντηση που είχε με τον εκτελεστικό διευθυντή της FRΟΝΤΕΧ (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ) Ιλκα Λαϊτίνεν, ο οποίος επισκέφθηκε πριν από λίγες ημέρες τη χώρα μας (σ.σ.: συναντήθηκε και με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών κ. Δ. Δρούτσα ). Οπως σημείωσε ο κ. Χρυσοχοΐδης, η Τουρκία επιχειρεί να αμφισβητήσει ότι τα σύνορα της Ελλάδας είναι και τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ σε έγγραφο εργασίας το οποίο συζητείται. Και ξεκαθάρισε ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να το δεχθεί αυτό.

Η FRΟΝΤΕΧ επιθυμούσε από την αρχή σχεδόν της λειτουργίας της, το 2005, να συνάψει μια επιχειρησιακή συμφωνία με την Τουρκία καθώς το πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης στην περιοχή του Αιγαίου ήταν μεγάλο. Ωστόσο, ήταν η στάση της Αγκυρας που δεν επέτρεπε να προχωρήσουν οι σχετικές συνομιλίες.

Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του περασμένου Ιουνίου, όπου κατόπιν έντονης προσπάθειας της ελληνικής πλευράς υπήρξε συγκεκριμένη παράγραφος για τη λαθρομετανάστευση, αποτέλεσαν ορόσημο. Και τούτο από την άποψη ότι οι «27» χαρακτήρισαν προτεραιότητα την ολοκλήρωση των συμφωνιών επανεισδοχής μεταξύ της ΕΕ και χωρών προέλευσης ή διέλευσης παράνομων μεταναστών, όπως η Τουρκία. Στο κείμενο σημειωνόταν επίσης ότι ώσπου να υπογραφούν τέτοιες συμφωνίες, οι υπάρχουσες διμερείς συμφωνίες ευρωπαϊκών κρατών με τις χώρες αυτές, όπως το Πρωτόκολλο Επανεισδοχής Ελλάδος- Τουρκίας του 2002, «πρέπει να εφαρμόζονται επαρκώς».

Παράλληλα, η κινητοποίηση κοινοτικών αξιωματούχων όπως του αρμοδίου επιτρόπου για θέματα μετανάστευσης Ζακ Μπαρό, ο οποίος επισκέφθηκε και την Αγκυρα, αλλά και η επερχόμενη αξιολόγηση της ευρωπαϊκής πορείας τον Δεκέμβριο άμβλυναν κάπως τις αντιρρήσεις της Τουρκίας. Για αυτό άλλωστε συμφώνησε να ξεκινήσουν οι συνομιλίες τόσο με τη FRΟΝΤΕΧ όσο και εκείνες για τη σύναψη συμφωνίας επανεισδοχής με την ΕΕ.

Ωστόσο, οι προκλήσεις της Τουρκίας δεν σταμάτησαν. Καθώς η «Επιχείρηση Ποσειδών», η μεγαλύτερη της FRΟΝΤΕΧ και η οποία θα συνεχιστεί και εντός 2010, εξελισσόταν στο Αιγαίο, η Αγκυρα προχώρησε σε παρενοχλήσεις μέσω ασυρμάτου στα πτητικά μέσα που επιχειρούσαν στο Αιγαίο. Αυτές εστιάζονταν σε αεροσκάφη και ελικόπτερα που πετούσαν στην ευρύτερη περιοχή Αγαθονησίου και Φαρμακονησίου, τα οποία συστηματικά προσπαθεί να «γκριζάρει» η Τουρκία. Τα μηνύματα αυτά είναι τυποποιημένα. Εκπέμπονται από το ραντάρ Ντάτσα στα μικρασιατικά παράλια, σε συχνότητα όμως την οποία δεν πιάνουν τα πτητικά μέσα της FRΟΝΤΕΧ, και τους υποδεικνύουν να εγκαταλείψουν την περιοχή διότι πετούν «εντός τουρκικού εναέριου χώρου».

Η τουρκική πρακτική εντάθηκε ιδιαίτερα μετά τις 14 Σεπτεμβρίου όταν ελικόπτερο της FRΟΝΤΕΧ «έπιασε στα πράσα» μια τουρκική ακταιωρό να διευκολύνει, στην καλύτερη περίπτωση, το ξεφόρτωμα λαθρομεταναστών εντός ελληνικών χωρικών υδάτων. Οι πιλότοι μάλιστα τράβηξαν φωτογραφίες και ενημερώθηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία εξέδωσε και ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία «τα ευρωπαϊκά πτητικά μέσα της FRΟΝΤΕΧ δεν έχουν παραβιάσει ποτέ τον τουρκικό εναέριο χώρο».

Τι ενδιαφέρει την Ελλάδα.

Η ΑΘΗΝΑ δεν είναι αντίθετη στην υπογραφή συμφωνίας FRΟΝΤΕΧ- Τουρκίας. Θεωρεί άλλωστε ότι αυτή θα διευκολύνει και το δικό της έργο. Μια τέτοια συμφωνία θα αφορά, σύμφωνα με πληροφορίες, «κατ΄ αρχήν την ανταλλαγή πληροφοριών. Στη συνέχεια, θα μπορούσε να εξεταστεί η συμμετοχή της Τουρκίας και σε επιχειρήσεις». Αυτό που επίσης ενδιαφέρει τη χώρα μας είναι μια πιθανή συμφωνία «να ακολουθεί το υπάρχον τεχνικό πρότυπο και να μην παρεισφρήσουν σε αυτή θέματα που θέτει η τουρκική πλευρά και θα δημιουργούσαν προβλήματα τόσο στην επιχείρηση της FRΟΝΤΕΧ στο Αιγαίο όσο και στις σχέσεις με την Τουρκία» σημειώνουν πηγές με γνώση των συνομιλιών. Ωστόσο, αν και η Αθήνα παρακολουθεί τις συνομιλίες, δεν είναι αυτή που διαπραγματεύεται με την Αγκυρα. Αυτό το κάνει η FRΟΝΤΕΧ, που εμφανίζεται και ιδιαίτερα προσεκτική. Η υπηρεσία αυτή, αν και επιβλέπεται από την Επιτροπή, έχει νομική προσωπικότητα, καθώς και επιχειρησιακή και οικονομική αυτονομία. Κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ έχει μια ψήφο στο Διοικητικό Συμβούλιο, όπου μετέχουν και δύο εκπρόσωποι της Επιτροπής. Η εγρήγορση της Αθήνας οφείλεται και στο γεγονός ότι η απόφαση για την υιοθέτηση ή μη μιας συμφωνίας δεν απαιτεί ομοφωνία, αλλά λαμβάνεται με απόλυτη πλειοψηφία. Οπως πάντως επισημαίνουν καλά ενημερωμένες πηγές «η διαπραγμάτευση συνεχίζεται. Είμαστε ακόμη μακριά από μια συμφωνία, λαμβάνουμε τα μέτρα μας και δεν προτρέχουμε».

ΤΟ ΒΗΜΑ