Η έντονη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ του Ισραήλ και της Τουρκίας υπήρξε η κινητήρια δύναμη πίσω από κάθε φορά που οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών θεωρούντο πολύ καλές.

Υπογραμμίζοντας τις βαθιές ρίζες της σχέσης μεταξύ των δύο κρατών, ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Εχούντ Μπαράκ επισκέφθηκε την Άγκυρα την Κυριακή, αρνούμενος να ακυρώσει το ταξίδι, παρά τη πρόσφατη σοβαρή διπλωματική κρίση που ήθελε την Άγκυρα να απειλεί να αποσύρει τον πρέσβη της από το Τελ Αβίβ. Η συμφωνία ορόσημο μεταξύ των δύο χωρών για τη στρατιωτική συνεργασία υπεγράφη το 1996, προς μεγάλη οργή των αραβικών χωρών και του Ιράν, σηματοδοτώντας την αρχή αυτού που ονομάστηκε «μια στρατηγική εταιρική σχέση”.

Το σύμφωνο διευκόλυνε την απομόνωση του Ισραήλ σε μια εχθρική γειτονιά, ενώ η Τουρκία είχε αποκτήσει έναν σύμμαχο κατά της Συρίας, και στη συνέχεια πρόσβαση σε προηγμένες στρατιωτικές τεχνολογίες. Στις πρώτες μεγάλες συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών ανήκουν οι αναθέσεις συμβολαίων σε ισραηλινές εταιρείες, αξίας 700 εκατομμυρίων δολαρίων περίπου, για τον εκσυγχρονισμό των 100 περίπου τουρκικών μαχητικών τύπου F-4 και F-5, όπως και η προμήθεια πυραύλων και ηλεκτρονικού εξοπλισμού.

Το 2002, η ισραηλινή στρατιωτική βιομηχανία κέρδισε ένα συμβόλαιο αξίας 668 εκατομυρίων δολαρίων για την αναβάθμιση 170 αρμάτων μάχης M60, των οποίων η παράδοση έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο του 2010, σύμφωνα με πηγές της αμυντικής βιομηχανίας της Τουρκίας. Μια άλλη εξέλιξη ήταν η συμφωνία αξίας 183 εκατομμυρίων δολαρίων, η οποία περιλάμβανε την προμήθεια της Τουρκίας με 10 συστήματα UAV τύπου Heron10 και τον συναφή εξοπλισμό. Το πρόγραμμα που ξεκίνησε το 2005, έχει καθυστερήσει λόγω τενικών προβλημάτων και πολιτικών εντάσεων, με την ημερομηνία έναρξης των παραδόσεων για τα τέσσερα πρώτα συστήματα να ανακοινώνεται για τον Μάρτιο του 2010.

Άλλες αμυντικές συμφωνίες έχουν συναφθεί στα σιωπηλά, με ορισμένους εμπειρογνώμονες της άμυνας να εκτιμούν ότι μόνο κατά το 2007, ο στρατιωτικός εξοπλισμός που παρέλαβε η Τουρκία από το Ισραήλ αντιπροσωπεύει το 69% των 2,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων του όγκου των διμερών συναλλαγών. Αδιευκρίνιστο παραμένει τι ακριβώς προμηθεύεται η Τουρκία κάθε χρόνο από το Ισραήλ. Η Άγκυρα, από την πλευρά της, προσφέρει μια καλή ευκαιρία για την πολεμική αεροπορία του Ισραήλ για την χρήση του εναερίου χώρου της, ως μέρος των κοινών γυμνασίων.

Οι δύο ένοπλες δυνάμεις έχουν επίσης πραγματοποιήσει μέχρι σήμερα από κοινού ασκήσεις έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο Θάλασσα, ανοιχτά της Κύπρου. Η τελευταία μεγάλη αεροπορική άσκηση μεταξύ των δύο πολεμικών αεροποριών στο Ικόνιο, πραγματοποιήθηκε χωρίς τη συμμετοχή του Ισραήλ. Η Τουρκία έχει επιτρέψει στο Ισραήλ να έχει πρόσβαση στα τουρκικά ραντάρ επιτήρησης του Ιράκ και του Ιράν, ενώ έχει συμφωνηθεί η ανταλλαγή φοιτητών, αλλά και η ανταλλαγή στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων σε θέματα προστασίας από χημικά όπλα.

Το 1998, η συμμαχία της Τουρκίας με το Ισραήλ κατάφερε υπό την απειλή μιας στρατιωτικής δράσης να πείσει τη Συρία να εξορίσει από την επικράτειά της τον ηγέτη του ΡΚΚ, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ο οποίος είχε το καταφύγιό του στη Δαμασκό. Το 1999 με έναν καταστροφικό σεισμό να πλήττει σοβαρά την Τουρκία , μεταξύ των πρώτων ομάδων έρευνας και διάσωσης που κατέφθασαν στην Τουρκία ήταν και οι ισραηλινές, Αργότερα το Ισραή συμμετείχε στην ανοικοδόμηση με με ένα συγκρότημα από προκατασκευασμένα σπίτια που ονομάζεται το «χωριό του Ισραήλ”.

H στρατιωτική συνεργασία συνοδεύτηκε με ενισχυμένους οικονομικούς δεσμούς, αλλά και με μια σειρά πολιτιστικών επαφών. Η Τουρκία προσφέρθηκε να μεταφέρει νερό προς το Ισραήλ για την ανακούφιση του από τη χρόνια ανεπάρκεια στον τομέα, αλλά το σχέδιο αποδείχθηκε υπερβολικά δαπανηρό και εγκαταλείφθηκε το 2006. Το επόμενο έτος, οι δύο πλευρές ανακοίνωσαν ένα σχέδιο για να μελετήσουν τη σκοπιμότητα ενός προτεινόμενου αγωγού πολλαπλού ρόλου, για τη μεταφορά νερού, πετρελαίου και φυσικού αερίου, από τις μεσογειακές ακτές της Τουρκίας προς το νότιο Ισραήλ.

Τα αρχικά σημάδια της κρίσης του στενού δεσμού μεταξύ των δύο χωρών εμφανίστηκαν το 2002, όταν ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπουλέντ Ετσεβίτ ονόμασε την ισραηλινή επίθεση εναντίον των Παλαιστινίων “μία γενοκτονία”, αλλά η ένταση εκτονώθηκε γρήγορα. Ωστόσο, μετά τις πολεμικές επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας πέρυσι, οι σχέσεις σημείωσαν απότομη με την κυβέρνηση στη Αγκυρα να ξεκινά μια άνευ προηγουμένου κριτική κατά του εβραϊκού κράτους. Η Τουρκία καλλιεργεί αυτή τη στιγμή στενούς δεσμούς με τη Συρία και το Ιράν, και η κριτική της Άγκυρας γίνεται όλο και πιο δύσκολη για να την «καταπιεί» το Ισραήλ.

Fox2Magazine