Εντός του 2010 θα ληφθεί η απόφαση για το Νέο Μαχητικό Αεροσκάφος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα γίνει επιλογή του νέου τύπου μαχητικού. Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ευάγγελος Βενιζέλος σε συνέντευξή του σε ραδιοφωνικό σταθμό χθες ήταν σαφής: «Μέχρι το τέλος του 2010 θα λάβουμε αποφάσεις και στο τομέα αυτό (σ.σ. εννοεί την αγορά Νέου Μαχητικού Αεροσκάφους)». Όταν αναφέρονται σε απόφαση είναι προφανές ότι αναφέρονται σε έναρξη διαδικασιών και όχι κατάληξη.

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η κυβέρνηση θα οδεύσει σε RfI (Request for Information) προς τις ενδιαφερόμενες εταιρείες, όπως έχει αποκαλύψει το defencenet.gr με δημοσίευμα της 18/12 και δεν θα προχωρήσει σε επιλογή με απ’ευθείας ανάθεση. Με αυτό το τρόπο κερδίζει χρόνο, «ανοίγει το παιχνίδι», κερδίζει σε οικονομικό επίπεδο και σε βιομηχανική συμμετοχή. Το σχετικό απόσπασμα της συνέντευξης είναι το εξής:

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα πάμε σε αγορά νέων μαχητικών; Αφού γίνονται επαφές ή πιέσεις.

Ε. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Αυτό είναι μία εκκρεμότητα ετών. Μέχρι το τέλος του 2010 θα λάβουμε αποφάσεις και στον τομέα αυτό. Όπως αυτή τη στιγμή χειριζόμαστε και το θέμα των υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού σε σχέση με τη ναυπηγική βιομηχανία και το θέμα των φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού και το θέμα των αρμάτων του Στρατού Ξηράς, προσπαθούμε και με μεταχειρισμένο υλικό καλής ποιότητος να κάνουμε ότι καλύτερο μπορούμε.Προσπαθούμε να λύσουμε προβλήματα έρευνας και τεχνολογίας, γιατί δεν αρκεί να αγοράζεις υλικό, πρέπει να βλέπεις τι μακροχρόνια επένδυση κάνεις στη δική σου βιομηχανία, στη δική σου έρευνα, στη δική σου παραγωγή, τι συμπαραγωγές έχεις, τι μεταφορά υψηλού επιπέδου τεχνογνωσίας επιτυγχάνεις. Είναι μεγάλος αναπτυξιακός μηχανισμός τα εξοπλιστικά προγράμματα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πολλά λέγονται για τον τρόπο με τον οποίον η Γερμανία μας παρέχει αυτή τη στιγμή το τείχος προστασίας από τις οικονομικές δυσκολίες, αλλά και για τις πιέσεις τις παρασκηνιακές, ενδεχομένως, που ασκούνται για την αγορά είτε συγκεκριμένου τύπου αεροσκαφών, είτε εν πάση περιπτώσει πολεμικού υλικού, το οποίο ενδεχομένως να μην είναι πρώτης προτεραιότητος ή και αμέσου ανάγκης για τη χώρα μας.

Ε. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Όχι, δεν αληθεύει αυτό. Πρέπει να σας πω ότι όλα γίνονται με μια διπλωματική ευπρέπεια και χωρίς να υπάρχει καμιά ιδιαίτερη πίεση. Είναι λογικό μια χώρα που παράγει ένα συγκεκριμένο τύπο αεροσκαφών, για παράδειγμα, όπως είναι η Γερμανία, η οποία μαζί με τη Βρετανία, την Ιταλία και την Ισπανία παράγει το Eurofighter, να λέει ότι ‘τα δικά μου αεροσκάφη είναι καλύτερα’. Το ίδιο λέει και η Γαλλία για τα δικά της, το ίδιο λένε και οι Ηνωμένες Πολιτείες για τα δικά τους και η Σουηδία για τα δικά της, αυτό είναι απολύτως λογικό. Αλλά, ταυτοχρόνως, όλοι αναγνωρίζουν ότι υπάρχει μία δημοσιονομική περιδίνηση την οποία πρέπει να λάβουμε υπόψη, η οποία είναι διεθνής, είναι παγκόσμια και όλοι σου λένε ότι ‘φυσικά η επιλογή θα γίνει με κριτήρια εθνικά, με κριτήρια ορθολογικά, απλώς θέλουμε να υπάρχει ανοιχτός ανταγωνισμός, να υπάρχει διαφάνεια’, πράγματα τα οποία εμείς τα θέλουμε πολύ περισσότερο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κι αν πάμε σε αγορά αεροσκαφών, πόσα μπορεί να είναι και πότε;

Ε. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Δε θα απαντήσω στην ερώτηση αυτή, είναι μια πολύ πρώιμη συζήτηση αυτή. Έχουμε μπροστά μας πολλούς μήνες για να λάβουμε αποφάσεις με ορθολογικά κριτήρια, τα οποία να λαμβάνουν υπόψη όλα τα δεδομένα που σας προανέφερα.

Την περασμένη εβδομάδα έφτασε στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας η… «καθιερωμένη» επιστολή (άλλοτε πρεσβευτών, άλλοτε υφυπουργών αμυντικής βιομηχανίας) των τεσσάρων χωρών που εμπλέκονται στην κατασκευή του EF-2000 Typhoon Eurofighter (Γερμανία, Βρετανία, Ιταλία, Ισπανία) με την οποία υπενθυμίζονται οι αποφάσεις προμήθειας του αεροσκάφους του 1999 και του 2001, η μονογραφή της σύμβασης, αλλά και η απόφαση του Μαρτίου του 2001 με την οποία ο Κ.Σημίτης ανέβαλε την απόφαση προμηθείας του αεροσκάφους για μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Οι Γερμανοί που έχουν αναλάβει την προώθηση του αεροσκάφους στην Ελλάδα, πιέζουν. Και πιέζουν πολύ. Όπως ο Ν.Σαρκοζί πήρε τις φρεγάτες ως αντιστάθμισμα στην πολιτική στήριξης της Ελλάδας στο Σκοπιανό και την οικονομική κρίση, όπως η Ρωσία παίρνει το ΤΟΜΑ BMP-3HEL ως αντισταθμιστικό της στήριξης που παρέχει στην Ελλάδα στο Συμβούλιο Ασφαλείας και το ότι η Ρωσία την περιέλαβε μέσα σε έναν ενεργειακό σχεδιασμό που αλλάζει τον γεωπολιτικό χάρτη στα Βαλκάνια, αλλά και για μία σειρά άλλων λόγων, ακόμα πιό κρίσιμων, έτσι και η Γερμανία ζητεί αποφάσεις «εδώ και τώρα» για το EF-2000.

Αλλά από την εξίσωση λείπει ο «μεγάλος παίκτης» της Αεροπορίας. Και αυτός είναι οι ΗΠΑ. Πριν μιλήσει με τον Μπάρακ Ομπάμα η Γιώργος Παπανδρέου καμία διαδικασία, ούτε καν RfI δεν πρόκειται να υπάρξει. Χωρίς να παραγνωρίζεται και η σουηδική υποψηφιότητα του Super Gripen.

To βέβαιο είναι ότι η κούρσα ανοίγει και οι παίκτες προσπαθούν να λάβουν την καλύτερη δυνατή pole-position. Στον «αέρα» των διαδρόμων του ΓΕΑ τα δικινητήρια «μυρίζουν» έντονα: EF-2000 και F/A-18E/F Super Hornet. Αυτά έχουν περάσει «μπροστά».

Το τρίτο δικινητήριο το Rafale F.3 θεωρείται «εκτός παιχνιδιού» (εδώ οι Γάλλοι ίσως πάρουν ένα μικρό «δωράκι» με απόφαση εκσυγχρονισμού και των υπολοίπων Μ.2000EGM/BGM, αλλά ούτε η ίδια η Dassault δεν πιστεύει ότι «αξίζει το κόπο να εκσυγχρονιστεί ένα μαχητικό με 22 χρόνια σκληρής υπηρεσίας στην πλάτη του»). Το σουηδικό ελπίζει και η Lockheed Martin με τις διάφορες εκδόσεις F-16 ψάχνει να σταθεί μέσα στο νέο πολιτικό σκηνικό το οποίο είναι σαφές ότι δεν την ευνοεί. Κακά τα ψέμματα, όλα θα κριθούν, κατ’αρχήν, από την πολιτική επιλογή στο δίλλημα «Ευρώπη ή ΗΠΑ».

Αν η επιλογή αφορά «Ευρώπη», τότε μάλλον είναι μονόδρομος το EF-2000. Καλό, ίσως και εξαιρετικό αν παραληφθεί με AESA, κάσκα πιλότου και ακροφύσια κατευθυνόμενης ώσης. Σ’αυτή την μεριά του κόσμου δεν θα έχει αντίπαλο, αφού και το F-35 είναι «κάτι άλλο», αλλά όχι μαχητικό πολλαπλού ρόλου με την έννοια που υο θέλουμε εμείς. Aλλά ακριβό, υψηλού κόστους σε όλα του. Ίσως όμως και το μοναδικό μαζί με το F/A-18E/F που μπορούν να κάνουν την διαφορά τα επόμενα είκοσι χρόνια που θα παιχθεί το ποιος θα κυριαρχήσει σε Αιγαίο και Α.Μεσόγειο.

Αν η επιλογή είναι «ΗΠΑ», τότε το μαχητικό με την καλύτερη σχέση value for money, το F/A-18E/F Super Hornet, με ένα ραντάρ, το APG-79, που πολύ θα ήθελαν να έχουν οι Ευρωπαίοι, αλλά και οι Αμερικανοί ανταγωνιστές του, δείχνει εξίσου μονόδρομος. Υψηλό κόστος συντήρησης, όπως όλα τα δικινητήρια και στρατηγική εξάρτηση από τις ΗΠΑ τα δύο «αγκάθια» στην απόκτησή του. Σήμερα το πρωί το αεροσκάφος για άλλη μιά φορά παρουσιάζεται στους δημοσιογράφους σε κεντρικό ξενοδοχείο.

Η απόφαση για ανοικτή αξιολόγηση του Νέου Μαχητικού Αεροσκάφους, έχει να κάνει φυσικά και με τον οικονομικό παράγοντα. Αν ανοίξει η συζήτηση το φθινόπωρο με ένα RfI δεν πρόκειτια να κλείσει πριν την παρέλευση 12-18 μηνών. Σε 18-24 μήνες από σήμερα υπολογίζεται ότι το οκονομικό κλίμα θα έχει αλλάξει σημαντικά.

Μία προμήθεια της τάξεως των 3-4,5 δις ευρώ, όσο και αν επιμεριστεί χρονικά σε ορίζοντα 5-7 ετών και με περίοδο χάριτος 2 ετών, δηλαδή συνολικά η αποπληρωμή διαρκέσει κοντά στά δέκα χρόνια εν τούτοις δεν είναι εύπεπτη με τα σημερινά δεδομένα. Στα θετικά της αξιολόγησης θα πρέπει να προσμετρηθεί και το μειοδοτικό όφελος. Τα «κτυπήματα» με τις BAFO θα βελτιώσουν κατά πολύ το τελικό οικονομικό τίμημα…

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr