Η Ελλάδα δεν αποτελεί πλέον υψίστης προτεραιότητας στρατηγικό ενεργειακό τόπο για τη Μόσχα.

«Η Αθήνα σε ένα γενικότερο πλαίσιο θα έπρεπε να «ξυπνήσει» από τον γεωπολιτικό «λήθαργο» και να αντιληφθεί πως το παιχνίδι στην περιοχή μας έχει αγριέψει και πως την περίοδο που διανύουμε λαμβάνει χώρα ευρεία ανακατανομή δυνάμεων με αποτέλεσμα να μεταβάλλονται λεπτές ισορροπίες… Κάθε απουσία με πρόφαση την οικονομική δυσπραγία αναμένεται να δημιουργήσει σοβαρότατα ζητήματα στο άμεσο μέλλον.

Της ΚΥΡΑΣ ΑΔΑΜ.

Η πρόσφατη επίσκεψη εργασίας του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου και οι συναντήσεις του με τον πρόεδρο Μεντβέντεφ και τον πρωθυπουργό Πούτιν περιορίστηκαν στον «απολογισμό» των υπαρχόντων σχεδίων (πετρελαιαγωγός Μπουργκάς -Αλεξανδρούπολης και αγωγός φυσικού αερίου) και στην προσπάθεια υλοποίησής τους, χωρίς ιδιαίτερη όμως πίεση από τη Μόσχα αυτό να γίνει σύντομα. Η αλήθεια είναι ότι ο πρωθυπουργός προσήλθε στη Μόσχα με εμφανή διάθεση μεγαλύτερης συνεργασίας, αποκηρύσσοντας στην πράξη τις προεκλογικές εξαγγελίες για «αναθεώρηση» της συμφωνίας Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης για οικονομικούς και περιβαντολλοντικούς λόγους, που είχε τότε ενοχλήσει τη Μόσχα.

Η ελληνική πλευρά ήταν τώρα προθυμότατη να «προχωρήσει το συντομότερο δυνατόν» ο πετρελαιαγωγός και δήλωσε «έτοιμη» να υπογράψει νομική συμφωνία για την ίδρυση του φορέα για τον αγωγό φυσικού αερίου Σάουθ Στριμ.

Επιπροσθέτως, δήλωσε πρόθυμη παρά την οικονομική κρίση να προωθήσει τις εμπορικές σχέσεις με τη Μόσχα, που σημείωσαν όμως βουτιά κατά 40% μέσα στο 2009.

Η ρωσική ηγεσία προτίμησε να εστιάσει το ενδιαφέρον της περισσότερο σε λόγια παρηγοριάς και συμπαράστασης στην οικονομική κρίση της Ελλάδας, προτείνοντας κομψά ακόμα και την ελληνική προσφυγή στην Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ.

Με δυο λόγια, η Μόσχα έδειξε ότι έχει χάσει ή στην καλύτερη περίπτωση έχει αναθεωρήσει σοβαρά την επίμονη θέση της μέχρι το 2008 περίπου, ότι η Ελλάδα είναι «στρατηγικός εταίρος της» στη Νότια Ευρώπη, «η νότια ενεργειακή πύλη» των ρωσικών ενεργειακών προϊόντων στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Από τις αρχές του χρόνου, το ρόλο του «στρατηγικού εταίρου» η Μόσχα τον έχει αποδώσει επισήμως στην Τουρκία, με τη 10ή!! κατά σειρά συνάντησή του με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας Τ. Ερντογάν στη Μόσχα.

Το αξιοπερίεργο είναι ότι η Αθήνα γνώριζε καλώς από τις 10 Ιανουαρίου αυτή τη ρωσική στροφή. Αλλά κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Παπανδρέου στη Μόσχα, είτε δεν μπόρεσε είτε δεν θέλησε να μετριάσει, έστω, το μέγεθος αυτής της ρωσικής μεταβολής. Η Αθήνα εμφανίστηκε απλώς στη Μόσχα έτοιμη να προωθήσει τα «υπεσχημένα της» και τίποτα παραπάνω.

Ετσι, η ελληνορωσική συνεργασία στον ενεργειακό τομέα, που τόσο διαφημίστηκε τα προηγούμενα χρόνια ως σημείο «αναβάθμισης» του στρατηγικού ρόλου της Ελλάδας στον τομέα της ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή αλλά και στην Ε.Ε., κινδυνεύει σοβαρότατα πια να μετεξελιχθεί σε μια περιορισμένη γεωγραφικά συνεργασία, χωρίς τα αρχικά γεωπολιτικά και οικονομικά οφέλη.

Οι συγκρίσεις με τη ρωσοτουρκική συνεργασία -που δεν μπόρεσαν να «χτυπήσουν καμπανάκι» στην Αθήνα- είναι συντριπτικές.

Για τη Μόσχα, η Αγκυρα αυτή τη στιγμή είναι σχεδόν ισότιμος οικονομικός εταίρος της παρόμοιος με το σύνολο της Ε.Ε.

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η Μόσχα θέλει τώρα την Τουρκία να παίζει το ρόλο του διαμετακομιστή του ρωσικού φυσικού αερίου, αλλά και πετρελαίου, προς χώρες της Μέσης Ανατολής, αλλά και προς την Ευρώπη: Με τη συμφωνία κατασκευής υποθαλάσσιων αγωγών φυσικού αερίου από τη Μαύρη Θάλασσα μέσω των τουρκικών υδάτων (που η Τουρκία τα έχει προεκτείνει εδώ και πολλά χρόνια στα 12 ν.μ.), εκτός των άλλων παρουσιάζεται ο κίνδυνος «παράκαμψης» της Βουλγαρίας (και κατ’ επέκταση και της Ελλάδας σε ό,τι αφορά στο νότιο παρακλάδι του Σάουθ Στριμ). Επιπροσθέτως αν μπει μπροστά η κατασκευή του αγωγού ρωσικού πετρελαίου Σαμσούντα-Τσεϊχαν, όχι μόνον παρακάμπτεται η μεταφορά πετρελαίου μέσω των Δαρδανελίων, αλλά, εξ αυτού του λόγου και μόνον, μειώνεται η στρατηγική σημασία της κατασκευής του αγωγού ρωσικού πετρελαίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης. Αντιθέτως αναβαθμίζονται πλήρως λόγω Τσεϊχάν το νότιο Αιγαίο και η Αν. Μεσόγειος, με ό,τι επίπτωση μπορεί να έχει αυτό σε άλλα καυτά θέματα, που αφορούν στην Ελλάδα και την Κύπρο στην υφαλοκρηπίδα και στις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες.

Το τελευταίο στοιχείο, που αφορά στο μέλλον αλλά είναι άκρως σοβαρό, είναι η ρωσοτουρκική συμφωνία για κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου, ρωσικής τεχνολογίας, στην Τουρκία. Το θέμα αυτό άλλωστε απασχόλησε ιδιαίτερα τους πρωθυπουργούς Ελλάδας και Ισραήλ, στην τυχαία συνάντησή τους για δείπνο, τη Δευτέρα το βράδυ στη Μόσχα, με τον κ Νετανιάχου να δείχνει πολύ ανήσυχος.

Καθώς το παιχνίδι αγριεύει, η Αθήνα πρέπει να «ξυπνήσει». Την ανάγκη αυτή την αποτυπώνει πολύ καλά το κείμενο εργασίας του Ελληνικού Ινστιτούτου Αναλύσεων για θέματα Αμυνας και Ασφάλειας: «Η Αθήνα σε ένα γενικότερο πλαίσιο θα έπρεπε να «ξυπνήσει» από τον γεωπολιτικό «λήθαργο» και να αντιληφθεί πως το παιχνίδι στην περιοχή μας έχει αγριέψει και πως την περίοδο που διανύουμε λαμβάνει χώρα ευρεία ανακατανομή δυνάμεων με αποτέλεσμα να μεταβάλλονται λεπτές ισορροπίες… Κάθε απουσία με πρόφαση την οικονομική δυσπραγία αναμένεται να δημιουργήσει σοβαρότατα ζητήματα στο άμεσο μέλλον. Ζητούμενο πλέον είναι η αποφασιστική παρουσία της χώρας μας στη φυσικό της χώρο, που δεν είναι άλλος από τον άξονα Μαύρη Θάλασσα – Στενά – Αιγαίο – Ανατολική Μεσόγειος…».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ (απο το Ινφογνωμων)