Ο Ταγίπ Ερντογάν ασπάζεται πλήρως, τουλάχιστον στα Ελληνοτουρκικά, την αναθεωρητική ατζέντα των στρατηγών.

Εμμονή στη διεκδίκηση, αναγνώριση και κατοχύρωση των «νόμιμων και ζωτικών» δικαιωμάτων της στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο επιδεικνύει η Τουρκία, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη σκοπιμότητα της πρωτοβουλίας της ελληνικής κυβέρνησης για εντατικοποίηση της διαδικασίας αντιμετώπισης των «προβλημάτων» στο Αιγαίο.

Η οικονομική κρίση και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα μας προκαλούν, πάντως, δεύτερες σκέψεις καθώς είναι ιδιαίτερα παράτολμο να ξεκινήσει μια διαδικασία εφ’ όλης της ύλης συζήτηση την ώρα που η διαπραγματευτική ισχύς της χώρας είναι στο ναδίρ και όταν στην άλλη πλευρά ο αξιόπιστος συνομιλητής Ταγίπ Ερντογάν δείχνει να ασπάζεται πλήρως, τουλάχιστον στα Ελληνοτουρκικά, την αναθεωρητική ατζέντα των στρατηγών.

Την περασμένη εβδομάδα και ενώ κορυφωνόταν η αντιπαράθεση μεταξύ Ερντογάν και στρατιωτικού κατεστημένου, τα Ελληνοτουρκικά κυριάρχησαν στη συνεδρίαση του πανίσχυρου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (συνεδρίαση 19ης Φεβρουαρίου) και στην ανακοίνωση που εκδόθηκε αποτυπώνεται το πλαίσιο στο οποίο συμφώνησαν κυβέρνηση και στρατός να κινηθούν στις συνομιλίες με την Ελλάδα.

Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι η αντιμετώπιση των «προβλημάτων του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου» αναδεικνύεται σε σημείο σύγκλισης του στρατιωτικού κατεστημένου και της κυβέρνησης Ερντογάν και συγχρόνως αποτυπώνονται στην απόφαση του ΣΕΑ οι «κατευθυντήριες κόκκινες γραμμές» που θα ακολουθήσει η τουρκική πλευρά στις διαπραγματεύσεις. Η ανακοίνωση του τουρκικού ΣΕΑ αναφέρει τα εξής: «Αξιολογήθηκαν, υπό το φως των τελευταίων εξελίξεων, τα υπάρχοντα αλληλένδετα προβλήματα του Αιγαίου μεταξύ της χώρας μας και της Ελλάδας, καθώς και τα νόμιμα και ζωτικής σημασίας δικαιώματα και συμφέροντα της χώρας μας στο Αιγαίο και στην Αν. Μεσόγειο.

Επιβεβαιώθηκε η βούληση της χώρας μας προς την κατεύθυνση της επίλυσης όλων των προβλημάτων με την Ελλάδα, που πηγάζουν από τη θάλασσα του Αιγαίου στη βάση των αρχών της καλής γειτονίας και της στενής συνεργασίας.

Οσον αφορά το θέμα της προστασίας των δικαιωμάτων και συμφερόντων της χώρας μας στην Ανατολική Μεσόγειο επαναλήφθηκε η αποφασιστικότητά μας για τη συνέχιση όλων των δραστηριοτήτων των φορέων μας, σε συνεργασία και συντονισμό μεταξύ τους».

Ξεκαθάρισμα.

Από την ανακοίνωση αυτή προκύπτει ότι η τουρκική ηγεσία, εν όψει της εντατικοποίησης των ελληνοτουρκικών επαφών και των διερευνητικών συνομιλιών, ξεκαθαρίζει ότι ομιλεί περί συνόλου «προβλημάτων» με την Ελλάδα και όχι αποκλειστικά και μόνο για την υφαλοκρηπίδα παραπέμποντας στο σύνολο των διεκδικήσεων και αμφισβητήσεων στο Αιγαίο εις βάρος της χώρας μας.

Η τουρκική ηγεσία με σαφή τρόπο αποκλείει την εφαρμογή των κανόνων του διεθνούς δικαίου στην αντιμετώπιση των προβλημάτων στο Αιγαίο και για τον λόγο αυτό επισημαίνει ότι η βάση για την επίλυσή τους είναι οι αρχές της «καλής γειτονίας και της στενής συνεργασίας», δήλωση που παραπέμπει στη γνωστή θέση περί διμερούς εφ’ όλης της ύλης διαλόγου και μη αποδοχής των ρυθμίσεων του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας (στο οποίο εξάλλου η Τουρκία αρνείται να γίνει συμβαλλόμενο μέρος).

Θυμίζοντας τη διατύπωση της Συμφωνίας της Μαδρίτης, η τουρκική ηγεσία κάνει και πάλι λόγο για «νόμιμα και ζωτικής σημασίας δικαιώματα και συμφέροντα» στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, έννοια η οποία καλύπτει όλο το πακέτο των τουρκικών διεκδικήσεων και αμφισβητήσεων της ελληνικής κυριαρχίας. Η τουρκική ανακοίνωση περιέχει και τη συγκαλυμμένη απειλή κάνοντας λόγο για «αποφασιστικότητα για συνέχιση των δραστηριοτήτων όλων των φορέων μας (σ.σ.: εννοεί διπλωματικών, στρατιωτικών κ.λπ. αρχών) στην προστασία των δικαιωμάτων και συμφερόντων της χώρας μας στην Ανατολική Μεσόγειο».

Το Καστελόριζο.

Οι αναφορές του τουρκικού ΣΕΑ στην Ανατολική Μεσόγειο δεν αφορούν μόνο την ανησυχία που έχουν προκαλέσει οι πετρελαϊκές έρευνες της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και ενδεχόμενη πρωτοβουλία της Ελλάδας να ξεκινήσει έρευνες στην περιοχή του Καστελόριζου ή η κήρυξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης από την Ελλάδα.

Ενδεικτικό για το πώς αντιλαμβάνεται τα νόμιμα δικαιώματά της στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου η Τουρκία, είναι γραπτή δήλωση που έχει καταθέσει στη γραμματεία του ΟΗΕ η τουρκική μόνιμη αντιπροσωπεία για να αμφισβητήσει τη συμφωνία Κύπρου-Αιγύπτου για τη μεταξύ τους οριοθέτηση ΑΟΖ.

Στην τουρκική γραπτή δήλωση (2 Μαρτίου 2004) η Τουρκία μεταξύ άλλων επισημαίνει υπό μορφή διακήρυξης ότι «η οριοθέτηση κάθε ΑΟΖ ή υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο στην περιοχή που εκτείνεται δυτικά τoυ γεωγραφικού μήκους 32ο 16’ 18» αφορά την Τουρκία και τα αυθύπαρκτα και απαράγραπτα νόμιμα κυριαρχικά δικαιώματά της…».

Η γραμμή αυτή καλύπτει όλη την περιοχή δυτικώς της Κύπρου και φυσικά περιλαμβάνει όχι μόνο το Καστελόριζο αλλά και το σημείο στο οποίο εφάπτεται θεωρητικά η ελληνική ΑΟΖ με την κυπριακή και την αιγυπτιακή, την οποία αμφισβητεί η Τουρκία απαιτώντας να μην εξαιρεθεί από τον υπολογισμό των θαλάσσιων ζωνών η επήρεια του Καστελόριζου…

ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ / ΕΘΝΟΣ