Της Χριστίνας Ταχιάου

Την κατάργηση της σαρίας, του ιερού ισλαμικού νόμου που εφαρμόζεται στη Θράκη, ζήτησαν νομικοί που συμμετείχαν σε εκδήλωση της Ομάδας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Οικολόγων Πράσινων, η οποία πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στην αίθουσα συνεδριάσεων της ΕΣΗΕΜ-Θ. Όπως τόνισαν οι ομιλητές, η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα όπου εφαρμόζεται η σαρία, τη στιγμή που δεν έχει ισχύ ούτε στις χώρες εκείνες που σχηματίστηκαν από τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και στις οποίες ζουν συμπαγείς μουσουλμανικοί πληθυσμοί, ούτε καν στην Τουρκία, όπου έχει καταργηθεί από το 1926.

Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Γούναρη, πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Ξάνθης, «η εφαρμογή της σαρίας από το μουφτή συνεπάγεται την παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων και της ισότητας των δύο φύλων, αφού οι γάμοι λύνονται δι’ αντιπροσώπου, πολλές φορές μόνο από το σύζυγο, που αιτεί διαζύγιο, ενώ δεν επιδικάζεται διατροφή. Επιπλέον υπάρχει ανισομέρεια στην κληρονομική διαδοχή, αφού η κόρη παίρνει το μισό του κληρονομικού δικαιώματος του γιου».

Από την πλευρά του ο Γιάννης Κτιστάκις, δικηγόρος και λέκτορας Νομικής της Κομοτηνής, χαρακτήρισε ανησυχητική τη στάση των ελλήνων δικαστών, οι οποίοι, αντί να ελέγχουν τις αποφάσεις του μουφτή, κλείνουν τα μάτια, όταν φτάνουν για επικύρωση στο μονομελές πρωτοδικείο. «Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η άδεια του μουφτή για το γάμο μιας ‘ανήλικης παρθένου’ με ενήλικα το 2007, που λύθηκε μόλις τρεις μήνες μετά. Οι αποφάσεις αυτές, όταν πέρασαν από το ελληνικό δικαστήριο, κηρύχθηκαν εκτελεστέες», σημείωσε ο κ. Κτιστάκις. Στην εκδήλωση μίλησε και η Λίνα Παπαδοπούλου, επίκουρη καθηγήτρια συνταγματικού δικαίου στο τμήμα Νομικής του ΑΠΘ, η οποία αναφέρθηκε στη σαρία και τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων Μιχάλης Τρεμόπουλος ζήτησε την παρέμβαση της ελληνικής πολιτείας για την κατάργηση του αναχρονιστικού αυτού καθεστώτος.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΑΡΙΑ.

Σαρία σημαίνει «δρόμος» και σχετίζεται με την ιδέα ενός συστήματος θείου νόμου. Για το μουσουλμάνο είναι ο ασφαλής και σίγουρος δρόμος που θα τον οδηγήσει στη σωτηρία κατά την ημέρα της κρίσης. Οι ρυθμίσεις της περιλαμβάνουν το σύνολο των δραστηριοτήτων των πιστών, όπως θέματα οικογενειακού, κληρονομικού, εμπράγματου, εμπορικού, ποινικού και στρατιωτικού δικαίου, καθώς και όλα τα ζητήματα λατρείας αλλά και κανόνες συμπεριφοράς και εμφάνισης των μουσουλμάνων. Δεν πρόκειται ακριβώς για αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως νομικό σύστημα και δεν στηρίζεται σε συντεταγμένους νομικούς κώδικες. Η σαρία ρυθμίζει τις σχέσεις των πιστών με το Θεό, ενώ οι σχέσεις των πολιτών διέπονται υπό το πρίσμα της θεϊκής κυριαρχίας. Στο δυτικό δίκαιο ισχύει το «nullum crimen, nulla poena sine lege», δηλαδή δεν επιβάλλεται καμία ποινή χωρίς νόμο. Στο ισλαμικό δίκαιο αντίθετα ό,τι δεν επιτρέπεται ρητά με νόμο απαγορεύεται.

Το ιστορικό του νόμου.

Η Ελλάδα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα στην οποία ισχύει η σαρία στο οικογενειακό και κληρονομικό δίκαιο. Τελευταία την κατάργησε η Γαλλία, το 2001, για την ισχύ της στο νησί Mayotte στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Εφαρμόστηκε με το άρθρο 11 της συνθήκης των Αθηνών το 1913. Συμπληρώθηκε με νόμους του 1914 και του 1915 και οριστικοποιήθηκε με τη συνθήκη της Λοζάνης. Σύμφωνα με το άρθρο 45 «η Ελλάδα δεσμεύεται να λάβει τα κατάλληλα μέτρα, ώστε η μουσουλμανική μειονότητα να ρυθμίζει την προσωπική οικογενειακή κατάσταση των μελών της σύμφωνα με τα δικά της έθιμα».

Το παράδοξο είναι ότι ο Κεμάλ Ατατούρκ αποφάσισε την υιοθέτηση του ελβετικού αστικού κώδικα για την Τουρκία και ζήτησε από την Ελλάδα την κατάργηση της σαρίας, κάτι που δεν έγινε ποτέ. Επιπλέον όλοι οι έλληνες μουσουλμάνοι υποχρεούνται να υιοθετούν την ίδια πρακτική με τη μειονότητα της Θράκης. Δηλαδή ζητήματα κληρονομικού και οικογενειακού δικαίου για μουσουλμάνους που ζουν στην Ελλάδα ρυθμίζονται από τους τρεις μουφτήδες της Θράκης. Μουσουλμάνα από τη Ροδόπη εγκαταλείφθηκε από το σύζυγό της με μωρό και έφυγε στη Γερμανία. Εκείνη γνώρισε το νέο σύντροφό της, έμεινε έγκυος και αποφάσισαν να εγκατασταθούν στη Βοιωτία. Η γυναίκα δεν μπορούσε να πάρει διαζύγιο από τον εξαφανισθέντα σύζυγο, θεωρούταν μοιχός και κινδύνευε να χάσει την επιμέλεια του μωρού της. Προσέφυγε στο μονομελές πρωτοδικείο Θήβας και δικαιώθηκε. Μουσουλμάνα προσέφυγε στο μονομελές πρωτοδικείο Ροδόπης, διεκδικώντας από την πατρική περιουσία διανομή με βάση την αρχή της ισότητας και δικαιώθηκε με την υπ’ αριθμ. 9/2008 απόφαση. Οι άντρες χωρίζουν τις συζύγους τους λέγοντας τρεις φορές «Σε χωρίζω». Έτσι τα διαζύγια ενώπιον μουφτή είναι περίπου εννέα φορές περισσότερα απ’ ό,τι αυτά ενώπιον των δικαστηρίων.

Μετά το διαζύγιο η γυναίκα υποχρεούται να επιστρέψει την προίκα που πήρε από το σύζυγό της.
Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο Στρασβούργο εκκρεμούν προσφυγές κατά αποφάσεων του μονομελούς και του πολυμελούς πρωτοδικείου Κομοτηνής, που αναγνωρίζουν τη δικαιοδοσία των ιεροδικείων της Θράκης.

ΠΗΓΗ