Ανθος Λυκαύγης*

Την ίδια ώρα που η Ελλάδα βρίσκεται σε δίνη καταλυτικών περισπασμών για τα οικονομικά της, διακυβεύονται άλλα και ζωτικά της εθνικά συμφέροντα. Που, εάν δεν κατοχυρωθούν, θα τεθούν υπό αίρεση και τελικά υπό αναίρεση. Με συνέπειες έως και ολέθριες, αφού μπορεί να καταλήξουν σε ακρωτηριασμό φυσικών γεωπολιτικών της δικαιωμάτων.

Στον σάλο λοιπόν των εξελίξεων -στις οποίες προεξάρχουν ευκρινείς οι κίνδυνοι ακόμη
και χρεοκοπίας- απαρατήρητες περνούν εν πολλοίς οι έωλες τουρκικές ενέργειες, σε ό,τι αφορά την οριοθέτηση Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) στις νοτιοανατολικές θαλάσσιες περιοχές πέραν των μικρασιατικών παραλίων, οι οποίες εφάπτονται των ελληνικών. Ενέργειες οι οποίες ουσιαστικά θέτουν υπό αμφισβήτηση τα ελληνικά συμφέροντα σε όλη τη ζώνη επέκεινα του Καστελόριζου! Ανατολικά προς την Κύπρο. Νοτιοανατολικά προς την Αίγυπτο. Και νοτιοδυτικά προς τη Λιβύη. Με αποτέλεσμα να τίθενται σε όμοιο κίνδυνο και περιοχές του Κρητικού Πελάγους.

Εφαρμόζοντας σιωπηρά νέα τακτική τετελεσμένων, η Αγκυρα ήδη αποπειράται να παρεμβληθεί και να διασπάσει την ενότητα του θαλάσσιου χώρου μεταξύ Καστελόριζου και Κύπρου, διεκδικώντας ευρύτατη Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και καλώντας ήδη το Κάιρο σε συνομιλίες για την οριοθέτηση των «αμοιβαίων θαλασσίων συμφερόντων τους» στην περιοχή! Κι ενώ η Αίγυπτος είχε καταλήξει σε συμφωνία με τη Λευκωσία για την ΑΟΖ μεταξύ αυτής και της Κυπριακής Δημοκρατίας (και που αφορούσε τη θαλάσσια περιοχή νοτίως της μεγαλονήσου), τώρα φαίνεται να συναινεί στην τουρκική πρόσκληση. Και ήδη ανταποκρίνεται στην πρόταση της Αγκυρας για διμερείς συνεννοήσεις, με στόχο την κατάληξη σε ουσιαστική συμφωνία. Η οποία και θ’ αφορά τον θεσμικό προσδιορισμό των ζωνών εκμεταλλεύσεως του υποθαλασσίου πλούτου εκεί και όπου αυτός επισημαίνεται. Αυτό φυσικά, εάν τελικά συμβεί, θα δημιουργήσει νέα γεωπολιτικά δεδομένα, που δεν θα είναι καθόλου αναιρετέα. Και που θα οδηγήσουν σε ακόμη ευρύτερες περιπλοκές, οι οποίες θ’ άπτονται ζητημάτων εθνικής κυριαρχίας για την Ελλάδα.

Δικαιώματα της οποίας θα έχουν εκ των πραγμάτων τεθεί ευθέως υπό αίρεση. Γιατί μια τελικά τέτοια τουρκο-αιγυπτιακή συμφωνία θ’ αφορά ολόκληρη τη θαλάσσια περιοχή νοτίως του Καστελόριζου και ανατολικά της Κρήτης. Από την οποία -με όρους στρατηγικής- θα έχει αποκοπεί ουσιαστικά η Ελλάδα. Σε πρώτη φάση σ’ επίπεδο ΑΟΖ. Και σ’ επέκταση σε ό,τι αφορά ευρύτερα και αυτονόητα εθνικά της συμφέροντα. Κι αυτό βεβαίως, πέραν των ενθαρρυντικών ενδείξεων που υπάρχουν, για επισήμανση μεγάλων κοιτασμάτων με υδρογονάνθρακες.

Υπάρχουν εν προκειμένω επιβεβαιωμένα στοιχεία -ως αποτέλεσμα σεισμογραφικών ερευνών που έγιναν για λογαριασμό της Κύπρου- σύμφωνα με τα οποία: Στις δυτικές ακτές της (εκείνες της Πάφου) μέχρι και τις παρυφές του Καστελόριζου, υπάρχουν μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου. Εξορύξιμου και άρα εκμεταλλεύσιμου. Κάτι που οι Αιγύπτιοι γνωρίζουν επίσης, αφού έχουν ανταλλάξει πληροφορίες με τη Λευκωσία πριν συνομολογήσουν συναφείς συμφωνίες. Κι ενώ λοιπόν αυτά συμβαίνουν, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι: Από πλευράς Ελλάδος δεν έχουν προωθηθεί συνεννοήσεις με τη Λευκωσία για συνομολόγηση σχετικών συμφωνιών οριοθετήσεως αυτών των ΑΟΖ. Αλλά ούτε και με την Αίγυπτο. Κάτι που πράττει ακριβώς η Αγκυρα, προκαταλαμβάνοντας τα πράγματα. Ισως η Αθήνα να θεωρεί ότι τέτοιες κινήσεις της θα προκαλέσουν αντιδράσεις στην Αγκυρα, οπόταν και θ’ αναπαραχθούν εντάσεις σε όλο το μέτωπο των ελληνο-τουρκικών προβλημάτων. Ισως. Αλλ’ αυτό τελικά θα εξαργυρωθεί με οδυνηρότερο κόστος και με τη μορφή τετελεσμένων, που θα είναι, αν όχι αδύνατον, τουλάχιστον δύσκολο ν’ ανατραπούν.

*Πρώην σύμβουλος της πρεσβείας της Κύπρου
ΕΘΝΟΣ