Οι παραβάσεις του FIR Λευκωσίας από τη Τουρκική Πολεμική Αεροπορία ανήμερα της 25ης Μαρτίου αναδεικνύουν για πολλοστή φορά την ανάγκη άμεσης ενίσχυσης της κυπριακής αντιαεροπορικής άμυνας με εξελιγμένα συστήματα μέσου βεληνεκούς.

Δύο τουρκικά μαχητικά F-16 εισήλθαν βορειοανατολικά του FIR Λευκωσίας και κύκλωσαν τη Μεγαλόνησο, ακολουθώντας πορεία από ανατολικά προς δυτικά για να επιστρέψουν στη τουρκική ενδοχώρα. Το ζήτημα της ενίσχυσης της Εθνικής Φρουράς με σύγχρονα αντιαεροπορικά συστήματα έχει μακρά ιστορία. Οι πρώτες προσπάθειες μπορούν να αναζητηθούν στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 όταν επιχειρήθηκε μυστικά η απόκτηση των σοβιετικών πυραυλικών συστημάτων SA-2 μέσω Αιγύπτου. Οι βάσεις εκτόξευσης των βλημάτων τοποθετήθηκαν στην οροσειρά του Πενταδακτύλου ενώ Kύπριοι που είχαν επιλεγεί ανάμεσα στους καλύτερους απόφοιτους των τεχνικών σχολών, εκπαιδεύτηκαν στη χρήση τους στην έρημο της Aιγύπτου.

Οι Κύπριοι εκτέλεσαν τις πρώτες εκπαιδευτικές βολές εναντίον των ιπταμένων στόχων με εξαιρετικά αποτελέσματα, επιτυγχάνοντας χρόνο ρεκόρ εκτέλεσης βολής και εντυπωσιάζοντας τους Αιγύπτιους στρατιωτικούς. Παράλληλα, Ελλαδίτες αξιωματικοί της 350 Σμηναρχίας Μάχης που είχαν εκπαιδευτεί στα αντιαεροπορικά συστήματα Nike Hercules ανέλαβαν την οργάνωση της ανάπτυξης των SA-2. Οι κινήσεις αυτές όμως «διέρρευσαν» και η άσκηση αμερικανικών πιέσεων είχε ως αποτέλεσμα τη ματαίωση της παραλαβής τους ενώ το εμπορικό πλοίο «Kωνσταντής Mπουσές» ήταν έτοιμο για αναχώρηση για την Kύπρο.

Η Εθνική Φρουρά, το καλοκαίρι του 1974, κατάφερε να καταρρίψει με πενιχρά μέσα 19 τουρκικά αεροσκάφη κατά τη πρώτη φάση των επιχειρήσεων (20-22 Ιουλίου/Aττίλας Ι) και 4 αεροσκάφη κατά τη διάρκεια της δεύτερη φάσης (14-16 Αυγούστου/Aττίλας ΙΙ).

Τα 6 αντιαεροπορικά συστήματα TOR-M1 που εξοπλίζουν σήμερα την Εθνική Φρουρά, αποκτήθηκαν το 1999 μετά την γνωστή υπόθεση των S-300ΡΜU1. Οι ΤΟR-M1 συνοδεύονται από αρματοφορείς για τη γρήγορη και αθόρυβη ανάπτυξή τους σε οποιοδήποτε σημείο του νησιού απαιτηθεί. Τα συστήματα αυτά, αν και μικρού βεληνεκούς, τράβηξαν νωρίς το ενδιαφέρον των Τούρκων, εγκλωβίζοντας δύο αναγνωριστικά RF-4E που στάλθηκαν να φωτογραφίσουν την αεροπορική βάση Πάφου κατά τη διάρκεια της άσκησης «Νικηφόρος-Τοξότης 2000». Εκείνη τη περίοδο καταγράφηκε και η έντονη παρουσία πλοίων του Αμερικανικού και Βρετανικού Ναυτικού που προσέγγισαν τη περιοχή για την καταγραφή των ηλεκτρονικών εκπομπών του ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης στο Τρόοδος και των συστημάτων TOR-M1.

Η Εθνική Φρουρά διαθέτει επίσης 12 συστήματα Skyguad («ΟΘΕΛΛΟΣ») με τετραπλούς εκτοξευτές πυραύλων Aspide και δίδυμα αντιαεροπορικά πυροβόλα GDF-005 (35mm) καθώς και φορητά αντιαεροπορικά βλήματα Mistral.

ΠΗΓΗ