Είκοσι και πλέον χρόνια από την εποχή που το TIME έδιδε βήμα στον απατεώνα Κοσκωτά για να επαναλάβει τους ισχυρισμούς του εναντίον του Ανδρέα Παπανδρέου, το αμερικανικό περιοδικό αφιέρωσε ένα άρθρο – ελεγεία στον Γιώργο Παπανδρέου.Ολόκληρο το άρθρο του (συντηρητικού) TIME, που τιτλοφορείται o «Ελληνας Στοχαστής» και φιλοξενεί βεβαίως δηλώσεις του Γιώργου Παπανδρέου,  έχει ως εξής:

«Είναι αδύνατον να κατανοήσει κανείς τη σύγχρονη Ελλάδα εάν δεν καταλάβει πρώτα τους Παπανδρέου.

Από το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου κι εντεύθεν, την χώρα έχουν κυβερνήσει τρεις άνδρες με αυτό το όνομα. Πρώτος ήταν ο Γεώργιος Παπανδρέου, ένας ρεαλιστής κεντρώος πολιτικός που βοήθησε τη χώρα να βγει από τη ναζιστική κατοχή. Ακολούθησε ο γιος του, ο θυελλώδης Ανδρέας ένας προβληματικός αλλά χαρισματικός προοδευτικός που συνέβαλε στον εκδημοκρατισμό της διαφθοράς και του νεποτισμού.

Τώρα είναι η σειρά του Γιώργου, του μεγαλύτερου υιού του Ανδρέα. Ο 57χρονος Παπανδρέου, που εξελέγη Πρωθυπουργός τον Οκτώβριο, έχει αφιερώσει τον περισσότερο από το χρόνο των έξι πρώτων μηνών της θητείας του στην προσπάθεια να αποτρέψει τη χώρα του από την χρεοκοπία αλλά και να προωθήσει μεταρρυθμίσεις.

Στο δαιδαλώδες και γεμάτο κιονοστοιχίες Μέγαρο Μαξίμου, όπου μας υποδέχθηκε στις 29 Μαρτίου, η κληρονομιά των Παπανδρέου δεν δείχνει να συμβιώνει με ιδιαίτερη άνεση στο πρόσωπο του γλυκομίλητου και προσγειωμένου Πρωθυπουργού.

Eνα laptop της Apple στο γραφείο του, υβριδικό Prius στην είσοδο του Μεγάρου και τολμηρά έργα μοντέρνας τέχνης δίπλα στα δερματόδετα βιβλία της βιβλιοθήκης. Αποτελούν όλα τους μικρά πλην ενδεικτικά σημάδια του τρόπου που ο Παπανδρέου προσπαθεί να ταρακουνήσει τον μουχλιασμένο κόσμο της ελληνικής πολιτικής σκηνής. «Πιστεύω ότι σε λίγα χρόνια θα μπορούμε με περηφάνια να πούμε ότι ξεπεράσαμε τη δύσκολη περίοδο και ότι βγάλαμε από την κρίση την Ελλάδα η οποία θα είναι τότε μια διαφορετική Ελλάδα».

Για να φθάσει ως εκεί, ο Παπανδρέου γνωρίζει ότι πρέπει να τα βάλει με την κουλτούρα της ευνοιοκρατίας και του κρατισμού που έχουν κακοφορμίσει στην αριστερά -αλλά και στο ίδιο του το κόμμα. «Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να αλλάξουμε οι ίδιοι», θυμίζει ότι είπε στο κόμμα του όταν ανέλαβε την αρχηγία αυτού το 2004.

Είναι όμως ο Παπανδρέου ο άνθρωπος που θα σύρει το κάρο της Ελλάδας -και του ΠΑΣΟΚ- στον 21ο αιώνα;

Αν και κουβαλά ένα βαρύ πολιτικό όνομα, ο ίδιος δεν είναι κομμένος και ραμμένος στα μέτρα των περισσότερων Ελλήνων πολιτικών.

Κομψός και στυλάτος, ο αμερικανογεννημένος Πρωθυπουργός (η μητέρα του Μάργκαρετ είναι από το Ίλλινοϊ) πέρασε αρκετά από τα νιάτα του στην εξορία μαζί με τον πατέρα του: ΗΠΑ, Καναδά, Σουηδία. Μιλά τα αγγλικά με την ήρεμη χροιά των μεσοδυτικών Πολιτειών και χρησιμοποιεί άψογα τους αμερικάνικους ιδιωματισμούς. Ως προς τα ελληνικά του, εκεί είναι περισσότερο εγκεφαλικός παρά φλογερός ρήτορας, απορρίπτοντας την διαδεδομένη ιδέα ότι ένας Έλληνας πολιτικός πρέπει να γεμίζει το χώρο με το εκτόπισμα του λόγου του.

Ο ελληνικός Τύπος μάλιστα πολλές φορές τον κοροϊδεύει για τα γραμματικά του λαθάκια.

Ο Παπανδρέου αρέσκεται περισσότερο να μιλά για το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα, παρά για την οικονομία. Λίγες μέρες πριν, έχοντας μόλις επιστρέψει από τις Βρυξέλλες με τη συμφωνία η Ευρωπαϊκή Ένωση να σώσει την Ελλάδα εάν κάθε άλλη προσπάθεια αποτύχει, ο Παπανδρέου ξεκουράστηκε κάνοντας μια μεγάλη βόλτα με το ποδήλατό του.

«Δεν έχει την ικανότητα να εμπνέει τον κόσμο, όπως ο πατέρας του, αλλά αυτό ίσως και να αποτελεί και ένα σημάδι ότι η ελληνική κοινή γνώμη ωριμάζει», λέει ο Σταν Ντρένος, ένας Ελληνοαμερικανός πανεπιστημιακός που ετοιμάζει τη βιογραφία του Ανδρέα Παπανδρέου. «Η εποχή των ηρώων τελείωσε» προσθέτει ο ίδιος.

Οι Ελληνες περιγράφουν το νέο τους πρωθυπουργό με λέξεις όπως «αξιοπρεπής» και «ανθρώπινος». Ομως στον χοντροκομμένο κόσμο της ελληνικής πολιτικής, λέξεις όπως αυτές δεν αποτελούν πάντοτε κομπλιμέντο. Παρά την περυσινή σαρωτική νίκη του ΠΑΣΟΚ, η άνοδος του Παπανδρέου χρωστά πολλά στην αυτοκαταστροφική διακυβέρνηση της κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας. 

Οι αντίπαλοι τον μείωναν αποκαλώντας τον «Γιωργάκη». Όμως ο Παπανδρέου δεν πρέπει να υποτιμάται. Διπλωμάτης εκ φύσεως εξέπληξε πολλούς στην Ελλάδα με τους επιδέξιους χειρισμούς της κρίσης. Η εμπειρία του ως υπουργού των Εξωτερικών τον βοήθησε στις προσπάθειές του να πείσει την Ευρώπη ότι η Αθήνα «δεν παίζει» στην προσπάθειά της να συμμαζέψει τα οικονομικά της. «Οι αγορές μας έλεγαν: Αυτά μας τά’ χετε ξαναπεί δεν σας πιστεύουμε πια», εξηγεί ο Παπανδρέου στο Time. «Η Ελλάδα είχε χάσει την αξιοπιστία της. Αυτό που λέω και ξαναλέω είναι ότι πρέπει να επανακτήσουμε την αξιοπιστία μας».

Σημαντικό είναι ότι κατάφερε επίσης να κρατήσει το κόμμα του συντεταγμένο. «Υπάρχει μια αντίληψη για την πολιτική ότι είναι βρώμικη» λέει ο Παπανδρέου: «Είναι ένα δύσκολο παιγνίδι δεν χρειάζεται όμως να είναι βρώμικο».

Το ΠΑΣΟΚ του πατέρα του ήταν γεμάτο από σκληροπυρηνικούς κομματάρχες, όμως το κόμμα του Παπανδρέου είναι ένα πολύγλωσσο, εκλεπτυσμένο κόμμα γεμάτο από ανθρώπους σαν τη Τίνα Μπιρμπίλη, την νέα Υπουργό Περιβάλλοντος που εμφανίζεται στις συνεδριάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου φορώντας τζινς και κουβαλώντας τα χαρτιά της σε ένα σάκο της πλάτης.

Όμως το να αλλάξει ο Παπανδρέου την Ελλάδα δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Προωθεί ασφαλιστικές μεταρρυθμίσεις και ένα γενικό ρεκτιφιέ της οικονομίας, το οποίο θα αναγκάσει περισσότερους Ελληνες να πληρώνουν φόρους. Κάποιες από στις προσπάθειές του να βελτιώσει την αποδοτικότητα της διακυβέρνησης -για παράδειγμα θέλει όλες οι κυβερνητικές αποφάσεις να δημοσιεύονται στο διαδίκτυο- συναντούν ήδη την αντίδραση των σοσιαλιστών συντρόφων του. Η αλλαγή, λέει, θα είναι επώδυνη. Αλλά εάν κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο θα γίνουμε ισχυρότεροι, περισσότερο βιώσιμοι. Δεν υπάρχει κάποιο εγγενές ελάττωμα στον ελληνικό χαρακτήρα», υποστηρίζει. «Δεν έχει κάτι το DNA μας, ούτε βεβαίως το πολιτισμικό μας DNA μάς υπαγορεύει να έχουμε τέτοια προβλήματα».

Ο Παπανδρέου δηλώνει ότι επιθυμεί η Ελλάδα να γίνει η Σουηδία της Μεσογείου -με κινητήριες δυνάμεις την πράσινη ανάπτυξη και τον υψηλού επιπέδου τουρισμό- υποστηρίζει δε ότι είναι δυνατόν να έχει κανείς και ανταγωνιστική οικονομία και κράτος πρόνοιας ταυτόχρονα.

Παρά τους κλυδωνισμούς των τελευταίων μηνών, ο Παπανδρέου παραμένει αισιόδοξος για το ευρωπαϊκό μέλλον: «Πιστεύω ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε μεταβατική φάση. Θα έλεγα ότι μεταβαίνει από ένα σχέδιο ειρηνικής συνύπαρξης σε ένα πρότυπο παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας». Ο ίδιος θα ήθελε να τεθεί επικεφαλής αυτής της κίνησης. Προηγουμένως όμως έχει να αντιμετωπίσει την κρίση.  πηγη