Ηταν μια συνάντηση που σίγουρα θα μεί­νει ιστορική λόγω του όγκου της. Κατ’ ουσίαν ένα μίνι ελληνοτουρκικό Υπουργικό Συμβούλιο για πρώτη φορά στην ιστορία των δύο χω­ρών συνεδρίασε την Παρασκευή στην Αθήνα με πενιχρά όμως αποτελέσματα όσον αφορά στα ουσιώδη προβλήματα ανά­μεσα στις δύο χώρες. Μνημόνια υπογράφηκαν σε δευτερεύοντα ζητήματα «χαμηλής πολιτικής», όπως είχαμε επανειλημμένως γράψει. Μέχρι εκεί.

Στην κοινή συνέντευξη Τύ­που που παρεχώρησαν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έθεσε τις «κόκκινες γραμμές» του χωρίς να υπάρξει σαφής απάντηση από τον Ελληνα πρωθυπουργό, που άφησε ζητήματα ανοικτά Γι’ αυτό και υπήρξε οργισμένη απά­ντηση από τη Νέα Δημοκρατία.

Κυρίως για τα όσα ανάφε­ρε και άφησε να εννοηθούν ο Θόδωρος Πάγκαλος ο οποίος μιλώντας στο φόρουμ των επι­χειρηματιών τόνισε ότι «όπου υπάρχει διαφωνία για τον καθο­ρισμό εδαφικών λεπτομερειών ή γεωγραφικών ιδιομορφιών η λύση πρέπει να δίνεται από τρί­τους εντεταλμένους προς τού­το», μιλώντας ουσιαστικά για παραπομπή προβλημάτων στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Ασχέτως αν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, που είναι γνωστό ότι δεν μα­σάει τα λό­για του, είπε ότι αισθά­νεται ντρο­πή «κάθε φορά που αναγκάζο­μαι να αγο­ράζω όπλα και ξέρω ότι και οι Τούρκοι αγοράζουν όπλα όχι για πραγματικούς αλλά για φανταστικούς κινδύνους». Η αξιωματική αντιπολίτευση με ανακοίνωσή της ζήτησε από τον πρωθυπουργό «να μαζέψει» τον αντιπρόεδρό του. Αλλά και για όσα άφησε να εννοηθούν ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη συ­νέντευξη του στον Μεχμέτ Αλί Μπιράντ όπου πρακτικά θέτει όχι μόνον την υφαλοκρηπίδα που αναγνωρίζουμε ως μόνη διαφορά μας με την Τουρκία, αλλά και άλλα ζητήματα στη Χάγη.

Οι κίνδυνοι

Οι κίνδυνοι πάντως που ανέ­φερε ο Θόδωρος Πάγκαλος δεν είναι και τόσο φανταστικοί, καθώς όταν ο Ερντογάν εκλήθη να απαντήσει σε ερώτηση για το casus belli είηε ότι το πρόβλημα είναι διμερές. Ότι δηλαδή θα πρέπει να επιλυθεί έπειτα από διαπραγματεύσεις κι εκατέρωθεν συμφωνία εννοώντας φυ­σικά ότι θα πρέπει να αποστρατιωτικοποιηθούν τα νησιά του Αιγαίου.

Μίλησε για πτήσεις μαχητι­κών αεροσκαφών χωρίς να είναι οπλισμένα πάνω από το Αιγαίο την ώρα που τα τουρκικά αεροσκά­φη «κόβουν βόλτες» στον ουρανό εξο­πλισμένα σαν «αστα­κοί» όταν ο Τούρκος πρωθυπουρ­γός συνομιλεί στην Αθήνα. Για το ζήτημα αυτό έγινε μια προ­σπάθεια ανάμεσα στα δύο Γε­νικά Επιτελεία το 2006 αλλά χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα έως τώρα. Το ζήτημα της μείω­σης των εξοπλισμών μπορεί να είναι κάτι που ετέθη στο τραπέ­ζι των συζητήσεων, αλλά είναι εξαιρετικά νωρίς για να υπάρ­ξουν τα όποια αποτελέσματα.

Δεν σεβάστηκε…

Μίλησαν και οι δύο για την Κύπρο. Συμφώνησαν ότι θα πρέ­πει να αρχίσουν συζητήσεις από εκεί που τις σταμάτησαν οι δύο πρόεδροι Χριστόφιας και Ταλάτ πριν από τις εκλογές στο Κατεχόμενα και τη νίκη του Ερόγλου. Ομαχ, ο Τ. Ερντογάν για μία ακόμη φορά εξέφρασε την άποψή του για διεθνή διά­σκεψη για το Κυπριακό, κάτι το οποίο έρχεται σε αντίθεση με τις ελληνικές θέσεις.

0 Ερντογάν κατέβαλε φιλότιμη προσπάθεια να εξισώσει» τον Οικουμενικό Πατριάρχη με το μουφτή της Θράκης για τον οποίο ζήτησε να εκλέγεται Για να είμαστε δίκαιοι, είηε στη συ­νέντευξη ότι «φυσικά και αποδέ­χεται την Οικουμενικότητα του Πατριάρχη», όμως προσπαθεί με κάθε τρόπο να δείξει ότι θέλει κάποιες κινήσεις που αφορούν σε αναβαθμίσεις στη Θράκη. Φυσικά πρόκειται για μία ακόμη «κόκκινη γραμμή». Σε καμία πε­ρίπτωση δεν πρόκειται να γίνει δεκτό το αίτημα αυτό.

Το επιστρέφουν

Μίλησαν ακόμη για το «Φετιχέ Τζαμί», το πρώην Βυζαντινό Μουσείο στην πλατεία Μοναστηρακίου, για το οποίο ο Γ. Παπανδρέου επεσήμανε ότι ανακαινίζεται Αντιστοίχως, δεν πιστεύουμε ότι γίνονται προσπά­θειες στην Πόλη ή στη Σμύρνη για τα δεκάδες σχολεία, εκκλη­σιές και άλλα κτίρια ανήκοντα στους Έλληνες που καταρρέ­ουν επειδή παραμένουν χρόνια τώρα κλειστά κι ανεκμετάλλευ­τα. Απλά μάθαμε ότι πρόκειται να δοθεί πίσω στην ελληνική κοινότητα το Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου, του νησιού στη θάλασσα του Μαρμαρά.

Για την λαθρομετανάστευση υπεγράφη κάτι που διαφοροποι­εί τη μέχρι t ώρα «πρακτική που είχε συμφωνηθεί το 2001 με τον Ισμαήλ Τζεμ. Το θέμα παύ­ει να συνδέεται πλέον μα την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός είπε με έμφαση ότι «μπορούν να γυρίσουν πίσω οι 50.000 Ρωμιοί που ζουν μακριά από τα σπίτια τους. Δεν θα έπρεπε καν να συζητείται το θέμα καθώς μιλάμε για Τούρκους πολίτες οι οποίοι θα έπρεπε να μην είχαν εξαναγκασθεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους».

Συναντήσεις

Οι συμφωνίες που υπογράφη­καν από τους αρμόδιους υπουρ­γούς είναι πάντως ένα πρώτο δειλό αλλά αποφασιστικό βήμα για την αναθέρμανση των σχέ­σεων Ελλάδας και Τουρκίας Οι πρωθυπουργοί υποσχέθηκαν ότι θα συναντώνται μία φορά κάθε χρόνο, ενώ το Συμβούλιο Συνεργασίας θα συνεδριάζει δύο φορές. Και ot δύο πρω­θυπουργοί ζήτησαν από τους υπουργούς τους να δουν ζεστά τις συμφωνίες και τα μνημόνια που υπεγράφησαν.

Και οι δύο πρωθυπουργοί μί­λησαν για τη σημασία της οι­κονομικής συνεργασίας. Αυτό είναι κάτι που επιτάσσουν οι εποχές. Στο φόρουμ των επι­χειρηματιών αποφασίστηκε να υπάρξει αύξηση του όγκου των εμπορικών συναλλαγών με στό­χο τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ. 0 Τούρκος πρωθυπουργός είπε χαρακτηριστικά ότι «π Ελλάδα ήταν στο πλευρό της Τουρκίας σε δύσκολες εποχές. Το ίδιο θα πράξει τώρα η Τουρκία». ■

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ

Μόνη διαφορά η υφαλοκρηπίδα

ΤΗΝ ΞΕΚΑΘΑΡΗ θέση της ΝΑ πως η μοναδική διαφορά με την Τουρ­κία είναι αυτή της υφαλοκρηπίδας επισήμανε στον Ταγίπ Ερντογάν ο Αντώνης Σαμαράς. Κατά τη συνά­ντηση των δύο άντρων, που έγινε σε πολύ καλό κλίμα, ο πρόεδρος της ήταν σαφής, καθώς επισήμα­νε στον Τούρκο πρωθυπουργό πως «προϋπόθεση για μια νέα σελίδα και μια νέα εποχή στις ελληνοτουρκι­κές σχέσεις είναι η αμοιβαία σχέ­ση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών». Ως προς την εμπιστοσύνη αυτή, ο κ. Σαμαράς ξεκαθάρισε πως «πρέπει να βασιστεί πάνω στο γεγο­νός ότι θεωρούμε μοναδικό διμερές πρόβλημα με την Τουρκία το ζήτημα της υφαλοκρππίδος».

Το Κυπριακό

Σ’ ό, τι αφορά το ζήτημα του Κυπρι­ακού. ο Αντώνης Σαμαράς είπε όπ θα πρέπει να υπάρχει μια στέρεη λύση πάνω στη βάση των αποφά­σεων του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. » » Στη Ρηγίλλης παρατηρούν με ιδιαί­τερη προσοχή την πιθανότητα η κυ­βέρνηση να προσπαθήσει να στείλει στη Χάγη ένα πακέτο διαφορών το οποίο το τελευταίο διάστημα προ­σπαθεί να επιβάλει στην Αθήνα η Τουρκία. Από την άλλη, στενοί συνεργάτες του Αντώνη Σαμαρά υπενθύμιζαν πως ο ίδιος ο Ελευθέ­ριος Βενιζέλος είχε ταχθεί κατά της προσφυγής στη Χάγη, πολιτική που ακολούθησαν όλες ανεξαιρέτως οι κυβερνήσεις πλην αυτής του Κώστα Σημίτη, με υπουργό Εξωτερικών τον Γιώργο Παπανδρέου. Πάντως στελέχη της Ν.Δ. εκφρά­ζουν την εκτίμηση πως για την Τουρκία η κρίσιμη περιοχή δεν είναι πλέον το Αιγαίο, αλλά η Θράκη. Η ισλαμική κυβέρνηση είναι σίγουρο πως θα κλιμακώσει τις προκλήσεις, θέλοντας να σύρει την Αθήνα σε μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση, ακόμα και για «γκρίζες ζώνες». Εξάλλου, τα τελευταία χρόνια η Άγκυρα επιχειρεί να διεθνοποιήσει το ανύπαρκτο θέμα της υποτιθέμε­νης καταπίεσης της «τουρκικής», όπως προκλητικά χαρακτηρίζουν τη μουσουλμανική μειονότητα. Με τις δηλώσεις τόσο του Γιώργου Παπανδρέου όοο και του Θόδωρου Πάγκαλου είναι σαφές πως η Αθή­να κινείται πλέον στη λογική του να κλείσουν άρον, άρον εθνικά θέματα δεκαετιών, χωρίς να υπολογίζεται το εθνικό κόστος.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΤΤΑΡΙΔΗΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΣΕΛ 4