Ο υπουργός εξωτερικών της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, σε συνέντευξή του στην «Ελευθεροτυπία», δηλώνει πως «’Έχει αρχίσει μια νέα περίοδος στις διμερείς σχέσεις. Μια περίοδος κατά την οποία παρότι οι δύο πλευρές διατηρούν τις απόψεις τους, αυτές δεν είναι αντιθετικές και, περισσότερο από την αποτροπή των κρίσεων, επιθυμούν να πραγματώσουν ένα κοινό όραμα».

Για το ζήτημα των παραβιάσεων του Ελληνικού εναέριου χώρου, τονίζει πως «έχουμε λάβει διάφορες αποφάσεις. Για παράδειγμα, συγκεκριμένα μέτρα, όπως η ανταλλαγή στρατιωτικών, η ανταλλαγή φοιτητών στρατιωτικών σχολών. Όσο αναπτύσσεται η σχέση και μεταξύ των στρατιωτικών μας, θα εδραιωθεί περισσότερο το κλίμα εμπιστοσύνης». Κλείνοντας, αναφέρεται στο Κυπριακό και λέει πως «Ως προς τη βούληση για την επίλυση το ζητούμενο είναι η βούληση που θα επιδείξουν οι δύο πλευρές στην Κύπρο. Αλλά το γεγονός ότι η Τουρκία και η Ελλάδα στηρίζουν τη διαδικασία αυτή είναι στοιχείο ενθαρρυντικό».

Συνέντευξη του υπουργού εξωτερικών της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, στον Άρη Αμπατζή για την «Ελευθεροτυπία».

Εγινε τελικά η «επανάσταση»;

«Εξαρτάται από το πώς ορίζετε την επανάσταση, αλλά, ναι, έγινε. Έχει αρχίσει μια νέα περίοδος στις διμερείς σχέσεις, διότι όταν εξετάζουμε τις τουρκοελληνικές σχέσεις, βλέπουμε πως υπήρξε μια προβληματική περίοδος. Το γνωρίζουμε όλοι. Κι αυτό έχει διάφορους λόγους. Υπήρχε μια περίοδος όπου ίσχυε η υπόθεση πως μεταξύ των δύο χωρών υπάρχει σχέση ανταγωνισμού. Μια περίοδος κατά την οποία, όπου έκανε αίτηση ένταξης η Ελλάδα, ακολουθούσε η Τουρκία, ή όπου πήγαινε η Τουρκία, ακολουθούσε και η Ελλάδα. Υπήρχε η εικόνα δύο χωρών που συνεχώς καραδοκούσαν. Από μια άλλη άποψη, η Τουρκία και η Ελλάδα θεωρούνταν οι δύο άκρες δύο κόσμων: η Τουρκία άκρη της Ανατολής και η Ελλάδα της Δύσης. Θεωρούνταν μετωπικές χώρες του κόσμου στον οποίον ανήκαν. Η μορφή αυτής της σχέσης, μετά τη δεκαετία του ‘8ο, άρχισε σιγά σιγά να ξεπερνιέται και ακολούθησε μια πιο ισορροπημένη περίοδος, που στηριζόταν στον έλεγχο των προ-βλημάτων. Για παράδειγμα, οι σχέσεις που οικοδομήθηκαν από τον κ. Παπανδρέου μαζί με τον κ. Τζεμ. Αυτή η φάση ήταν αντιδραστική και αποσκοπούσε στην αποτροπή της κρίσης. Τώρα, ξεκινά μια τρίτη περίοδος. Μπορώ να την ονομάσω «περίοδο προορατικής συνεργασίας». Μια περίοδος κατά την οποία παρότι οι δύο πλευρές διατηρούν τις απόψεις τους, αυτές δεν είναι αντιθετικές και, περισσότερο από την αποτροπή των κρίσεων, επιθυμούν να πραγματώσουν ένα κοινό όραμα».

Η διαφορά από την περίοδο Παπανδρέου – Τζεμ;

«Η περίοδος Παπανδρέου -Τζεμ αντιπροσώπευε τη μετάβαση από μια προβληματική περίοδο. Δεν είχε γίνει θεσμός.Τώρα, παίρνει μορφή θεσμού. Και πιστεύω ότι στη β’ περίοδο Παπανδρέου θα θεσμοθετηθεί. Η περίοδος εκείνη είχε θεωρηθεί και ως προσωπική φιλία. Η σχέση μεταξύ των δύο πολιτικών ήταν σημαντική. Την περίοδο εκείνη γινόταν συχνή αλλαγή κυβερνήσεων στην Τουρκία. Η σχέση μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών δεν είχε μεταφερθεί σε επίπεδο πρωθυπουργών. Τώρα, όμως, δεν είναι έτσι. Θυμηθείτε την πρώτη φορά που είχε πάει ο Οζάλ ως πρωθυπουργός στην Ελλάδα. Ακόμα και η επίσκεψη του πρωθυπουργού ήταν κάτι σαν επανάσταση. Τώρα, όμως, ο πρωθυπουργός πήγε μαζί με το μισό υπουργικό συμβούλιο».

Τι είναι αυτό που σας δίνει ελπίδες; Πώς θα προχωρήσει η ιστορία με το Ανώτατο Συμβουλιο;

«Κάθε χρόνο, το συμβούλιο θα συνεδριάζει μία φορά. Εντός του έτους, οι διάφοροι υπουργοί θα ανταλλάξουν δύο επισκέψεις. Θα παρακολουθήσουν τα όσα έχουν συμφωνηθεί και θα προετοιμαστούν νέες συμφωνίες. Στην επόμενη συνεδρίαση του συμβουλίου, θα ελέγξουμε την πρόοδο σε καθεμιά από τις συμφωνίες και θα προσθέσουμε τυχόν νέες. Το ίδιο κάνουμε, για παράδειγμα, και με τη Συρία. Αυτό εννοώ λέγοντας «θεσμός»: δεν πρόκειται για κάτι που μπορούν να κάνουν δύο καλοπροαίρετοι υπουργοί ή πρωθυπουργοί. Είναι πολύ σημαντικό αυτό».

Αλλη διαφορά με το παρελθόν;

«Υπάρχει διαφορά στο ύφος. Αν προσέξατε, σε πολλά πράγματα αμφότεροι οι πρωθυπουργοί μίλησαν ξεκάθαρα. Αλλαξε, δηλαδή, και το ύφος της σχέσης. Και, το κυριότερο από όλα, επιδείχθηκε ισχυρή βούληση. Δεν πρέπει να το δούμε ως συνάντηση υπουργών. Το γεγονός αυτό το παρακολουθούν και οι δύο λαοί. Για παράδειγμα, η Τουρκία και η Ελλάδα δεν θα ανταγωνίζονται η μία την άλλη στους εξοπλισμούς».
Στο σημείο αυτό, υπάρχουν ζητήματα που από μόνα τους περιέχουν μήνυμα, όπως για παράδειγμα η αμοιβαία μείωη των εξοπλισμών, που συζητήθηκε αρκετά και πριν από την επίσκεψη.
«Αυτό το συζητήσαμε με τον κ. Δρούτσα».

Υπάρχει κάτι συγκεκριμένο;

«Θα υπάρξει. Σκεφθείτε ότι στο παρελθόν ένα σημαντικό μέρος του στρατού της Συρίας ήταν ανεπτυγμένο στον Βορρά. Αυτή τη στιγμή, η Συρία δεν έχει στρατό στον Βορρά. Κι εμείς δεν έχουμε στρατό στα σύνορα με τη Συρία, διότι δεν χρειάζεται. Αυτό έγινε επειδή οι διμερείς μας σχέσεις τοποθετήθηκαν σε άλλη βάση. Αυτή η σχέση με την Ελλάδα, αν διαρκέσει πέντε χρόνια, έπειτα από ένα διάστημα αμφότερες οι πλευρές θα αρχίσουν να σκέφτονται «γιατί να κάνω αυτές τις δαπάνες»;».

Αλλά προηγουμένως λέτε ότι πρέπει να διαμορφωθεί αυτό το κλίμα.

«Ναι, πρέπει να διαμορφωθεί, αλλά στο θέμα του περιορισμού των αμυντικών δαπανών αμφότερες οι πλευρές έχουν ισχυρή βούληση, πράγμα που δήλωσαν και οι δύο πρω-θυπουργοί».
Υπήρχε, για παράδειγμα, το καλοκαιρινό μορατόριουμ πτήσεων στο Αιγαίο…
«Ως προς τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, έχουμε λάβει διάφορες αποφάσεις. Για παράδειγμα, συγκεκριμένα μέτρα, όπως η ανταλλαγή στρατιωτικών, η ανταλλαγή φοιτητών στρατιωτικών σχολών. Αυτά θα αναπτυχθούν. Όσο αναπτύσσεται η σχέση και μεταξύ των στρατιωτικών μας, θα εδραιωθεί περισσότερο το κλίμα εμπιστοσύνης».

Τι επίδραση μπορεί να έχει το κλίμα αυτό, στη δεδομένη φάση, στο Κυπριακό;

«Τις εξελίξεις αυτές τις παρακολουθούν και ο τουρκοκυπριακός και ελληνοκυπριακός λαός. Δεν είναι δυνατόν να μην επηρεαστούν. Οταν υπάρχει ένταση μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, αυτό αντικατοπτρίζεται και στην Κύπρο. Οταν οι σχέσεις είναι καλές, αυτό επιδρά θετικά. Ως προς τη βούληση για την επίλυση, όμως, το ζητούμενο είναι η βούληση που θα επιδείξουν οι δύο πλευρές στην Κύπρο. Αλλά το γεγονός ότι η Τουρκία και η Ελλάδα στηρίζουν τη διαδικασία αυτή είναι στοιχείο ενθαρρυντικό».

Το κλίμα αυτό μπορεί να οδηγήσει μέχρι και στην πρόταση περί τετραμερούς;

«Εμείς, ως Τουρκία, θα το θέλαμε».

Η άλλη πλευρά;

«Μέχρι στιγμής, δεν έχουμε πάρει θετική απάντηση από την ελληνοκυπριακή πλευρά. Αν λάβουμε, ευχαρίστως».

ΠΗΓΗ