ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Γιώργος Κανελλόπουλος

Πόλεμος έχει ξεσπάσει μεταξύ των κερδοσκόπων και του Βερολίνου ύστερα από την αιφνιδιαστική απόφαση της κυβέρνησης της Ανγκελα Μέρκελ να απαγορεύσει τις ανοιχτές πωλήσεις σε κρατικά ομολόγα της ευρωζώνης που διαπραγματεύονται στη Γερμανία και σε δέκα μετοχές μεγάλων γερμανικών εταιρειών του χρηματοπιστωτικού κλάδου.

Αντιδράσεις ωστόσο για τη μονομερή αυτή απόφαση έχουν δημιουργηθεί και από ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία, που θα ήθελαν κοινή ευρωπαϊκή αντιμετώπιση του θέματος και ασκούν κριτική στη γερμανική κυβέρνηση διότι δεν αποκάλυψε τις προθέσεις της στη διάρκεια της συνόδου των υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε. που πραγματοποιήθηκε προχθές.

Οι εξελίξεις αυτές προκάλεσαν χθες αναταράξεις στις αγορές και πιέσεις σε μετοχές και ομόλογα, ενώ βύθισαν σε νέα χαμηλά τετραετίας το ευρώ (1,21 δολάρια) πριν ανακάμψει πάνω από τα 1,23. Για να δικαιολογήσει τη σκληρή της στάση η γερμανίδα καγκελάριος μίλησε ευθέως για «καταστροφική» συμπεριφορά των αγορών, χτυπώντας το καμπανάκι ότι από την τρέχουσα κρίση «το ευρώ βρίσκεται σε κίνδυνο».

«Η έλλειψη κανόνων και ορίων μπορεί να κάνει τη συμπεριφορά στις αγορές, που κινούνται αποκλειστικά με γνώμονα το κέρδος, καταστροφική και να απειλήσει την οικονομική σταθερότητα στην Ευρώπη ή ακόμη και σε ολόκληρο τον κόσμο. Μόνη της η αγορά δεν θα διορθώσει τα λάθη αυτά», είπε η σιδηρά καγκελάριος ενώπιον του γερμανικού Κοινοβουλίου, που καλείται τώρα να δώσει το πράσινο φως στην εφαρμογή του σχεδίου των 750 δισ. ευρώ. Οπως έγραφαν μάλιστα χθες οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», η αιφνιδιαστική προχθεσινή απόφαση του Βερολίνου να προχωρήσει στην απαγόρευση των «γυμνών ανοιχτών πωλήσεων» μπορεί να οφείλεται στην προσπάθεια της κυβέρνησης να κερδίσει τη στήριξη των βουλευτών για τη χορήγηση των 123 δισ. ευρώ που αναλογούν στη Γερμανία από το ευρωπαϊκό πακέτο βοήθειας που ενέκρινε πρόσφατα η Ε.Ε. Η συμμετοχή της Γερμανίας στο πακέτο των 750 δισ. αναμένεται να ψηφιστεί την Παρασκευή.

Οι περιορισμοί που επέβαλε το Βερολίνο αφορούν μόνο συναλλαγές που πραγματοποιούνται στη Γερμανία. Το υπουργείο Οικονομικών μάλιστα εξετάζει και νέες απαγορεύσεις στις γυμνές ανοιχτές πωλήσεις, που θα περιλαμβάνουν την πλήρη απαγόρευση για όλες τις γερμανικές μετοχές, παράγωγα επί μετοχών και παράγωγα επί ομολόγων της ζώνης του ευρώ.

«Στοίχημα».

Με τις ανοιχτές πωλήσεις (short selling) ένας επενδυτής δανείζεται για παράδειγμα μετοχές από έναν άλλον και τις πουλά στην τρέχουσα τιμή ελπίζοντας να τις αγοράσει αργότερα σε χαμηλότερη τιμή (για να τις επιτρέψει εκεί όπου τις δανείστηκε) και να κερδίσει από τη διαφορά της τιμής. Με τις γυμνές ανοιχτές πωλήσεις (naked short selling) ο επενδυτής πουλά τις μετοχές στην τρέχουσα τιμή χωρίς να τις έχει δανειστεί πρώτα, και στη συνέχεια βγαίνει στην αγορά για να τις αγοράσει σε χαμηλότερη τιμή ώστε να καλύψει την ανοιχτή του θέση. Σε κάθε περίπτωση ο επενδυτής αυτός στοιχηματίζει ότι οι τιμές των μετοχών που δανείζεται θα υποχωρήσουν παίζοντας, ουσιαστικά, πτωτικά την αγορά.

Επικρίσεις.

Η απαγόρευση των γυμνών ανοιχτών πωλήσεων από το Βερολίνο ωστόσο έχει δεχτεί αρκετές επικρίσεις τόσο από τους ίδιους τους ευρωπαίους εταίρους όσο και, όπως ήταν αναμενόμενο, από επενδυτικούς οίκους και μεγάλες τράπεζες που είναι οι μεγάλοι παίκτες στην αγορά ομολόγων, CDS και μετοχών. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ωστόσο φαίνεται να διαφωνούν περισσότερο με τη μονομερή απόφαση και λιγότερο με την ουσία της απαγόρευσης, ζητώντας συνολική απάντηση στο θέμα της κερδοσκοπίας.

Η ΜΕΡΚΕΛ

Μίλησε ευθέως για «καταστροφική» συμπεριφορά των αγορών, χτυπώντας το καμπανάκι ότι «το ευρώ βρίσκεται σε κίνδυνο»

Σοκ στα χρηματιστήρια.

Η ΕΠΙΘΕΣΗ του Βερολίνου στους κερδοσκόπους έκανε τους επενδυτές να εγκαταλείψουν μετοχές και να στραφούν σε ομόλογα που θεωρούνται ασφαλή, όπως τα γερμανικά, εγκαταλείποντας ταυτόχρονα ομόλογα όπως τα πορτογαλικά. Είναι ενδεικτικό ότι η Γερμανία δανείστηκε χθες 4,57 δισ. ευρώ με 10ετή διάρκεια, με το χαμηλότερο επιτόκιο από το 1998 (2,75%). Αντίθετα, κάθετη άνοδος σημειώθηκε στο κόστος δανεισμού της Πορτογαλίας, που εξέδωσε ομόλογα 500 εκατ. ευρώ με διπλάσια μέση απόδοση (2,44%) σε σύγκριση με την απόδοση αντίστοιχης έκδοσης τον Μάρτιο (1,097%). Η φυγή από μετοχές οδήγησε σε πτώση το χρηματιστήριο στο Λονδίνο 2,81%, στο Παρίσι 2,92%, στη Φρανκφούρτη 2,72% και στη Μαδρίτη 2,61%. Το Χ.Α. βρέθηκε να χάνει 4% και τελικά έκλεισε με άνοδο 0,44%, ενώ όση ώρα ήταν ανοιχτή η Ευρώπη, ο δείκτης Ντάου Τζόουνς στη Γουόλ Στριτ υποχωρούσε 1%.

Πώς παίζουν με τις οικονομίες οι σορτάκηδες.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Μαρία Βασιλείου.

ΣΤΟ ΜΑΤΙ του κυκλώνα έχουν μπει για τα καλά τα κόλπα των κερδοσκόπων και ειδικότερα το επονομαζόμενο σορτάρισμα. Η Γερμανία, διά στόματος της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ, απαγόρεψε το σορτάρισμα με ανοιχτές θέσεις που χρησιμοποιούν οι «καρχαρίες» του σύγχρονου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Πρόκειται για πρακτική που χρησιμοποίησαν, όπως εκτιμούν αναλυτές, και στις επιθέσεις τους κατά των ελληνικών ομολόγων, εντείνοντας την αστάθεια γύρω από το ευρώ και την ευρωζώνη.

Σορτάροντας σε ομόλογα, οι κερδοσκόποι ποντάρουν στο σενάριο πτώχευσης μιας χώρας, προκαλώντας και ανατροφοδοτώντας συνεχώς τις κερδοσκοπικές πιέσεις. Οι σορτάκηδες δανείζονται τίτλους (π.χ. μετοχές ή ομόλογα) έναντι κάποιας προμήθειας και δεσμεύονται να τους επιστρέψουν σε μεταγενέστερη ημερομηνία. Οι σορτάκηδες στοιχηματίζοντας στην πτώση των τίτλων αυτών, μέσω της αγοράς παραγώγων τους, πωλούν συμβάλλοντας παράλληλα στην πτώση της τιμής τους. Οταν πλησιάζει η ημερομηνία επιστροφής των τίτλων, αγοράζουν νέους τίτλους από την αγορά στη χαμηλότερη τιμή που έχει διαμορφωθεί και τους επιστρέφουν στον αρχικό κάτοχο. Εάν η τιμή των τίτλων έχει πέσει, όπως συνήθως συμβαίνει, ο short seller- όπως επονομάζεται διεθνώςβγάζει κέρδος από τη διαφορά της τιμής. Οταν όμως η τιμή τους ανεβαίνει, οι σορτάκηδες καταγράφουν απώλειες. Κάτι που συνέβη μία ημέρα μετά τη θεσμοθέτηση του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης, όταν αναλυτές έκαναν λόγο για μαύρη Δευτέρα για τους κερδοσκόπους. Ηταν η πρώτη φορά έπειτα από αρκετούς μήνες που τα ελληνικά- και όχι μόνο- σπρεντ και CDS είδαν κατακόρυφη πτώση, με αποτέλεσμα να χάσουν τα κερδοσκοπικά κεφάλαια που είχαν σορτάρει εκείνες τις ημέρες στα ελληνικά ομόλογα και πόνταραν στο σενάριο πτώχευσης της χώρας.

Το «γυμνό» σορτάρισμα.

Μάλιστα, αρκετοί σορτάκηδες αγοράζουν χωρίς να έχουν καν δανειστεί τους τίτλους, αφήνοντας ανοιχτές τις θέσεις τους. Ακολουθώντας την ίδια διαδικασία αναμένουν να κλείσουν τις θέσεις τους, όταν γίνεται ο διακανονισμός επιστροφής των δανεικών. Πρόκειται για το λεγόμενο γυμνό σορτάρισμα. Στην περίπτωση που τα ομόλογα κινηθούν αντίθετα προς τις εκτιμήσεις τους, καταγράφουν απώλειες ή πληρώνουν τις ρήτρες που προβλέπουν τα συμβόλαιά τους. Το σορτάρισμα με ανοιχτές θέσεις (το οποίο απαγόρεψε η Γερμανία), λένε ειδικοί, είναι στην πραγματικότητα παράνομο.

Ομως, συμπληρώνουν ότι οι αγορές αυτές είναι τόσο πολύπλοκες, ώστε είναι πρακτικά σχεδόν ανεξέλεγκτες.

Το ίδιο ισχύει και για τα CDS, στα οποία όμως δραστηριοποιούνται μόνο ισχυροί παίχτες. Τα CDS αποτελούν ασφάλιστρα για την κάλυψη του κινδύνου και η αγορά τους εκτιμάται ότι φτάνει παγκοσμίως τα 30 τρισ. δολάρια με τα ελληνικά να ανέρχονται γύρω στα 75 δισ. δολάρια. Οταν οι κερδοσκόποι εντοπίζουν ρήγματα, όπως έγινε με την περίπτωση της Ελλάδας, υποστηρίζουν αναλυτές, τότε αρχίζουν την επίθεσή τους.

ΠΗΓΗ