Οι ευαίσθητοι Ελληνες που μεγαλώνουν μακριά από την πατρίδα τους έχουν τρισδιάστατη ακοή. Με τη μια διάσταση ακούνε τη γλώσσα τους τη μητρική και σκιρτούν, με την άλλη ακούν το ένστικτο της επιβίωσης και το ακολουθούν πιστάκαι με την τρίτη περιμένουν το κάλεσμα της Ελλάδας για το «νόστιμον ήμαρ». Ο Γιάννης Τοπαλίδης έχοντας σε εγρήγορση και τις τρεις διαστάσεις της ακοής του τη στιγμή που έπρεπε, πήρε το μήνυμα: Γύρισε στην Ελλάδα και έμεινε…Gastarbeiter στη Γερμανία, το παιδί από την Κοζάνη δεν έμελλε να εξελιχθεί σε χαρισματικό χαφ, όπως προέβλεπαν όσοι εκτιμούσαν το νεανικό του ταλέντο. Ο Γιάννης Τοπαλίδης κατόρθωσε, ωστόσο, να σταδιοδρομήσει σε δεύτερο ρόλο, στο πλευρό του Ρεχάγκελ

Ποντιακής καταγωγής ο Τοπαλίδης, γεννήθηκε στην Κοζάνη, στο Μαυροδένδρι, τον Νοέμβριο του 1962. Στην εύθραυστη εφηβική ηλικία ακολούθησε τη μοίρα της οικογένειας του στη Γερμανία. Με τα τραγούδια του Καζαντζίδη στο προσκεφάλι και το όνειρο ότι κάποια μέρα θα γυρίσει, καταπιάστηκε με την μπάλα. Επαιξε σε ομάδες της Γ΄ κατηγορίας σε θέση χαφ. Κάποιοι έβλεπαν στο ταλέντο του έναν χαρισματικό επιτελικό μέσο με μέλλον. Διαψεύστηκαν! Το 1983 η ομάδα του, η Μπούρστατ κατέκτησε τον τίτλο. Ομως κάποτε ο μικρός μεγάλωσε αλλά το ταλέντο δεν του άνοιξε τις μεγάλες πόρτες της ζωής. Η μπάλα βάρυνε για τα πόδια του και μια αχτίδα τού φώτισε το πρόσωπο από τον πάγκο. Προπονητής, γιατί όχι; Φοίτησε στη σχολή του Μάιντς και της Κολωνίας και ύστερα από λίγα χρόνια βρέθηκε στη Χέρτα Βερολίνου με τον ρόλο του «σκάουτερ».

Ηταν 2001 όταν έμαθε ότι ο Οτο Ρεχάγκελ κατέβηκε στην Ελλάδα και αναζητούσε γερμανομαθή Ελληνα για να σταθεί πλάι του. Ο Τοπαλίδης δεν το σκέφτηκε. Ηρθε σε επαφή μαζί του ένα βροχερό απόγευμα στο Μόναχο. Ο Ρεχάγκελ τον συμπάθησε με την πρώτη ματιά και έδωσαν τα χέρια. Από εκεί και πέρα τα περισσότερα είναι γνωστά. Ο Τοπαλίδης αναλαμβάνει χρέη διερμηνέα. Σιγά σιγά γίνεται το μάτι και το αυτί του Ρεχάγκελ στον ελλαδικό χώρο. Χρόνο με τον χρόνο αυτοχαρακτηρίζεται «βοηθός» του Γερμανού. Πολλοί- ανάμεσά τους και ποδοσφαιριστές- τον λοιδορούν όταν τον ακούν να προβάλλει αυτήν την ιδιότητα. Οι κακεντρεχείς δεν διστάζουν να καγχάσουν: «Για διερμηνέας καλός είναι, αλλά μέχρι εκεί…».

Μετάφραση ή παράφραση;

Τον Τοπαλίδη τον ενοχλεί σαν πρόκα σε σόλα όταν αμφισβητούν τις προπονητικές ικανότητές του και τον υποβιβάζουν σε απλό μεταφορέα των σκέψεων του Ρεχάγκελ στους παίκτες. Ομως ο ίδιος φροντίζει γι΄ αυτό επιμελώς. Ανθρωπος χαμηλών τόνων, αποφεύγει να πει τη γνώμη του ακόμη και όταν το στραβό που βλέπει είναι εξόφθαλμο. Το αφήνει να σβήσει σιωπηλά. Οι αρμοδιότητές του είναι ελάχιστες έως ανύπαρκτες πλην μιας: αυτή του μεταφραστή. Μπορεί να εκτελεί με μάτια ερμητικά κλειστά τις εντολές Ρεχάγκελ αλλά δεν αλλάζει θέση ούτε παρεκκλίνει των επιταγών του Γερμανού ούτε στο ελάχιστο. Ο,τι πει ο Ηerr Οtto!

Παρ΄ όλα αυτά έχει κατηγορηθεί από πολλούς- κυρίως τους κατόχους της γλώσσας του Γκαίτε- δημοσιογράφους ότι αρκετές είναι οι φορές που χάνεται στη μετάφραση… Εχει «συλληφθεί» ο Τοπαλίδης να καλλωπίζει τις φράσεις του γερμανού στρατηγού του, να ωραιοποιεί τις κουβέντες του προς τον Τύπο, με αποτέλεσμα να μην είναι λίγες οι φορές που η ουσία των λέξεων του Ρεχάγκελ να θυμίζει κοίλο κάτοπτρο: παρουσιάζει το είδωλο αντεστραμμένο. Κάποιοι λένε ότι το έχει κάνει για να προστατέψει τον προϊστάμενό του από κακοτοπιές, άλλοι, οι κακοπροαίρετοι, έχουν διαγνώσει την τάση της υπέρβασης και της φιλαρέσκειας: θέλει να βάζει τη δική του νότα στα λόγια του Γερμανού!

Και ο πιο σύγχρονος μετρητής γκάιγκερ θα αδυνατούσε στο υπέδαφος της ψυχής του Τοπαλίδη να ανιχνεύσει το παραμικρό ψήγμα ματαιοδοξίας, διατείνονται οι άνθρωποι που γνωρίζουν τον «Πόντιο». Το κόλλημά του είναι η προπονητική, λένε. Θα ήθελε πολύ να τον αναγορεύσουν και επίσημα βοηθό του Ρεχάγκελ και επίσης το όνειρο που του ξυπνάει τις νύχτες είναι να γίνει Χαλίφης στη θέση του Χαλίφη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μετέρχεται τις μεθόδους του βεζίρη Ιζνογκούντ. Ο Τοπαλίδης είναι η σκιά του Οτο, είναι his masters voice, στα ελληνικά, είναι ο άνθρωπος που θα προτάξει το στέρνο του στο αιχμηρό δόρυ της κριτικής όταν αυτό χρειαστεί. Μπορεί να μην έχει ποτέ ορθώσει ανάστημα, μπορεί να μην έχει αντιμιλήσει ή να μην έχει πει τη γνώμη του δημόσια, όμως σαν κριθεί απαραίτητο για το δικό του συμφέρον αλλά και του ανθρώπου που τού χάρισε την υπόσταση που επιθυμούσε, θα το πράξει με παρρησία!

Στα αποδυτήρια. Οι σχέσεις του με τους ποδοσφαιριστές της Εθνικής είναι στα όρια της αδιαφορίας. Καλύτερος φίλος του θεωρείται και είναι ο Καραγκούνης. «Εκπέμπουν στο ίδιο μήκος κύματος», λένε οι κοντινοί τους άνθρωποι. Με τους άλλους τίποτα το ιδιαίτερο, σχέσεις απλά επαγγελματικές. Ο Τοπαλίδης πιστεύει ότι είναι πια έτοιμος για το πέταγμα στα ψηλά της Α΄ Εθνικής του ποδοσφαίρου μας σε ρόλο πρώτου προπονητή. «Πλάι στον Ρεχάγκελ έχω μάθει πολλά. Σαν να φοίτησα σε πανεπιστήμιο», λέει. Κάποιοι λένε ότι έχει φροντίσει για τη μετάλλαξη του από «τζόβενο» σε καπετάνιο μέσω των αγαστών σχέσεων που διατηρεί με μάνατζερ ποδοσφαιριστών. Οι επικριτές τού καταλογίζουν ότι συνεργάζεται άμεσα με γνωστό ατζέντη που δραστηριοποιείται στη Γερμανία, με αποτέλεσμα πολλές προσκλήσεις στην Εθνική να έχουν τη «σφραγίδα» του. Αυτά από κάποιους που σκοτεινιάζουν σαν δουν κάποιον να προοδεύει και αυτοί να μένουν χαμένοι στα βάθη του καναπέ τους… Ο Τοπαλίδης, κοντά στα πενήντα πια, έχει να θυμάται παιδικά χρόνια με χτυπήματα από τη μοίρα, αναποδιές, φτώχεια και αμφισβήτηση. Σαν κλείνει τα μάτια του όμως περνούν από μπροστά του γύροι θριάμβου στο πλάι του «βασιλιά» του, πομπές θριαμβικές στο Καλλιμάρμαρο, αναγνώριση και δόξα. Και ό,τι κι αν σκέπτεται ο ίδιος, όσα και να λένε κάποιοι ότι θα διαδεχτεί τον Ρεχάγκελ στον πάγκο της Εθνικής, η μοίρα του είναι τραγικά προδιαγεγραμμένη: Οπως κάποτε οι σύζυγοι των Ινδών, τους ακολουθούσαν στον θάνατό τους καιόμενες μαζί τους έτσι και εκείνος θα… καεί όταν αναληφθεί ο Ρεχάγκελ στον ουρανό της ποδοσφαιρικής ιστορίας της Εθνικής Ελλάδος!          πηγη