του Αστερίου Γ. Ροντούλη

Ιστορικά ο όρος Αρχιπέλαγος (σύμπλεγμα γειτνιαζόντων νησιών) ξεκίνησε από το Αιγαίο. Στο διεθνές, όμως, δίκαιο η έννοια του Αρχιπελάγους καθιερώθηκε για πρώτη φορά στο Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, αφορώσα στα κράτη εκείνα που αποτελούνται αποκλειστικά από νησιά (π.χ. Φιλιππίνες, Ινδονησία, κλπ).

Η πραγματικότητα αυτή αποτελεί, οπωσδήποτε, μια θετική εξέλιξη για την χώρα μας, αρκεί κεντρική μας επιδίωξη να γίνει η προοδευτική επέκταση της έννοιας του Αρχιπελάγους και στα μικτά κράτη, δηλαδή στα κράτη που εκτός από συμπλέγματα νησιών έχουν και ηπειρωτικό κορμό, όπως η Ελλάδα.

Η λογική πίσω από την επιδίωξη αυτή είναι η εξής: εάν μπορούσαμε να επιτύχουμε την διεθνή αναγνώριση της αρχιπελαγικής δομής της χώρας, επικαλούμενοι τα ελληνικά νησιωτικά συμπλέγματα, τότε αυτομάτως τα ζητήματα της οριοθέτησης των Χωρικών Υδάτων και του καθορισμού της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης θα επιλυθούν επ’ ωφελεία των εθνικών συμφερόντων, αφού το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 περιέχει ιδιαίτερα ευνοϊκές διατάξεις για τα κυριαρχικά δικαιώματα των αρχιπελαγικών χωρών.

Ιδιαιτέρως, σε μια τέτοια περίπτωση, το Αιγαίο θα μπορούσε παράλληλα να αναγνωρισθεί νομικά ως αρχιπελαγικού τύπου Στενό, συνδέον τη Μεσόγειο με τον Εύξεινο Πόντιο, ενισχύοντας έτι περαιτέρω τις ελληνικές θέσεις έναντι των τουρκικών αιτιάσεων.

Η αναγνώριση του Αιγαίου, μάλιστα, ως παρακτίου αρχιπελάγους θα κάλυπτε τα κυριαρχικά κενά των Διεθνών Υδάτων। Το κάθε νησί δεν θα αποτελούσε μια ανθύπαρκτη οντότητα, αλλά θα συνδεόταν αρρήκτως με το διπλανό του, δημιουργώντας μια ενιαία αρχιπελαγική κυριαρχική αλυσίδα, εντός της οποίας η σημερινή διελκυστίνδα με την Τουρκία για το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών μας υδάτων στα 12 ν.μ. ή για το δικαίωμα των νησιών να παράγουν την υφαλοκρηπίδα τους δεν θα είχε απολύτως καμία σημασία ή αιτία ύπαρξης.

Οι ελληνικές κυβερνήσεις, λοιπόν, οφείλουν να επιδιώξουν την διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων και μέσω της εναλλακτικής οδού που προσφέρει η αρχιπελαγική πραγματικότητα της χώρας και να αποφεύγουν βεβιασμένες κινήσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μη αναστρέψιμες συνέπειες.

ΠΗΓΗ