ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΔΟΛΛΑΡΗ

Σε αποσύνθεση φαίνεται να είναι τα τελευταία χρόνια το Συμβούλιο Αποδήμου Ελληνισμού (ΣΑΕ), «θύμα» της κρίσης και της πολυεπίπεδης παρακμής που «κυνηγά» τους Έλληνες και εκτός συνόρων.

Η κατάρρευση του συμβουλίου συμπαρασύρει και τις σχέσεις ομογενών – μητροπολιτικής Ελλάδας, αφού οι Έλληνες της διασποράς αισθάνονται αποκομμένοι και μακριά από τις εξελίξεις στη χώρα. Μέσα σε λίγα χρόνια, από το 2004 που μια σειρά γεγονότων με αποκορύφωμα την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα ενέπνευσαν τους Έλληνες του εξωτερικού και τους ώθησαν να ενισχύσουν τους δεσμούς τους με τη χώρα, επανακτώντας την ελληνική υπηκοότητα, φτάσαμε σήμερα στην απόλυτη χαλάρωση αυτών των δεσμών, κάτι που έχει αντίκτυπο και στην ελληνική εξωτερική πολιτική.

Ενδεικτικό της κρίσης του ελληνισμού της διασποράς είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, από τις 3.500 καταγεγραμμένες οργανώσεις, ενεργές είναι πλέον μόνο οι 650! Από την άλλη πλευρά,οι καλά γνωρίζοντες κάνουν λόγο για προβλήματα ζωτικής σημασίας που έχουν τη ρίζα τους στη βάση του ΣΑΕ, δηλαδή στις οργανώσεις-μέλη του, από τις οποίες εκλέγεται και το προεδρείο του.

Έξι εκατομμύρια Έλληνες στο «πουθενά»

Έξι εκατομμύρια είναι περίπου οι Ελληνες ομογενείς. Τα τρία εκατομμύρια ζουν στην Αμερική, οι 500.000 στην Ευρώπη και οι 250.000 στη Ρωσία. Χιλιάδες Έλληνες έχουν διαπρέψει σε δεκάδες τομείς, στην πολιτική, την επιστήμη, την τεχνολογία, στις τέχνες, τιμώντας και κάνοντας υπερήφανη τη χώρα καταγωγής τους. Χαρακτηριστικό είναι το ότι στους ομογενείς μας ανήκουν 4.000 καθηγητές ανωτάτων ιδρυμάτων στις ΗΠΑ! Ωστόσο, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εξωτερικών, οι Έλληνες του εξωτερικού βρίσκονται πλέον μακριά από τις οργανώσεις τους και κατ’ επέκταση μακριά από τη μητέρα-πατρίδα.

Όπως λέει ο πρώην γενικός διευθυντής της Γραμματείας Αποδήμου Ελληνισμού κ. Γιάννης Κυπαρισσίδης, «σήμερα δεν υπάρχουν ΄Ελληνες μετανάστες στο εξωτερικό αλλά ομογενείς μας σε όλα τα μέρη της Γης που έχουν ενσωματωθεί στις κοινωνίες των χωρών που ζουν και βρίσκονται πολύ κοντά στην αφομοίωσή τους, πράγμα που σημαίνει και την αποκοπή τους από τον εθνικό κορμό. Οι συνομοσπονδίες, ομοσπονδίες και λοιπές οργανώσεις που το αποτελούν έχουν πάψει από καιρό να εκπροσωπούν την ομογένεια. Αρκεί να αναφέρω ότι σε εκλογές ελληνικής κοινότητας στην Ευρώπη όπου ζουν 20.000 Ελληνες ψήφισαν λιγότεροι από 100!

Επομένως, για να μπορέσει το ΣΑΕ να βρει το ρόλο του ως κορυφαίος οργανισμός της ελληνικής διασποράς θα πρέπει και να την εκπροσωπήσει, διαφορετικά θα παραμείνει διακοσμητικός οργανισμός που θα αναλώνεται στη συμμετοχή πάσης φύσεως εκδηλώσεων, θα συντάσσει κείμενα που θα διαβάζονται από τους ίδιους και θα βρίσκεται πολύ μακριά από το να επηρεάζει την κοινή γνώμη των χωρών που ζουν οι ομογενείς και κατά συνέπεια τις πολιτικές τους αποφάσεις.

»Σήμερα βρισκόμαστε στο σημείο που πρέπει να γίνει μια μεγάλη προσπάθεια και ένας σοβαρός διάλογος ελληνικής Πολιτείας και ομογένειας με σκοπό την αναδιοργάνωσή της.

Ο διάλογος αυτός πρέπει να γίνει στις χώρες διαμονής των ομογενών με σωστό προγραμματισμό, αφού έχουν μελετηθεί οι συνθήκες της χώρας με συμμετοχή όλων των φορέων –Πολιτείας, διπλωματικών Αρχών, εκκλησιαστικών οργανώσεων–, σε μια μεγάλη βεληνικούς εκδήλωση που θα προσκληθούν και επιφανείς ΄Ελληνες που δεν συμμετέχουν στις οργανώσεις», σημειώνει ο κ. Κυπαρισσίδης.

Η κακή έξωθεν εικόνα της Ελλάδας επηρεάζει και τους ομογενείς

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας της Ελληνικής Κοινότητας στην Κολονία της Γερμανίας κ. Κώστας Δημητρίου καταγγέλλει την ολιγωρία των εκάστοτε κυβερνήσεων και γενικότερα της Ελλάδας: «Καταρχάς δεν υπάρχει στρατηγική και πολιτική.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι από τον Οκτώβριο δεν υπάρχει κανένας υπεύθυνος για τα θέματα της ομογένειας.

Προσωπικά μίλησα με τον κ. Δρούτσα και τον κ. Γερουλάνο και παραδέχτηκαν ότι υπάρχει καθυστέρηση αλλά άμεσα το θέμα θα τακτοποιηθεί. Περιμένουμε εδώ και μήνες.

Όλα αυτά μας πονάνε πολύ, και ειδικά στη Γερμανία έχω να σας πω ότι πολλοί από τους 350.000 Έλληνες ομογενείς που ζουν εδώ αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρά προβλήματα ακόμη και στην εργασία τους λόγω της πολύ κακής εικόνας της χώρας μας που έχει βγει προς τα έξω.

Εμείς δίνουμε το δικό μας αγώνα, όμως να σας πω ότι ακόμη και όταν δώσαμε μάχη για την οικονομική κρίση που ταλανίζει τη χώρας μας όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στην Ελλάδα δεν υπήρχε καν συνομιλητής όχι για να διαπραγματευτεί, αλλά ούτε για να μας ακούσει».

Πολλά έχουν ακουστεί για το λόμπι των ομογενών ιδιαίτερα στη Νέα Υόρκη όπου ζουν οι περισσότεροι ομογενείς, πολλοί, δε, από αυτούς αποτελούν πολύ ισχυρούς οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες.

Όπως λένε κάποιοι, λόμπι υπήρχε μόνο κατά τη διάρκεια του 1974-1977 με τη συμμετοχή Κυπρίων, Ελλήνων και Αμερικανών και απευθείας επικοινωνία με τον Λευκό Οίκο. Πρωτεργάτες από την πλευρά των Ελλήνων οι Σαρμπάνης, Μπραδήμας, Τσόγκας.

Άλλοι ισχυρίζονται πως κάποιοι ομογενείς, ιδιαίτερα στη Νέα Υόρκη όπου ακόμη είναι σε ισχύ ο χρυσός κανόνας «πόσα χρήματα βγάζεις το χρόνο αυτός είσαι», με την οικονομική δύναμη που έχουν ανεβάζουν και κατεβάζουν κυβερνήσεις και βρίσκονται πίσω από σημαντικές αποφάσεις.

Οι απόψεις διίστανται στο κατά πόσο ισχύει όλο αυτό. Όλοι όμως συμφωνούν σε ένα: Η αίγλη, το κύρος και η δυναμική των ομογενών που αποτελούσε σήμα κατατεθέν παλαιότερα, σήμερα αντιμετωπίζει ρωγμές και τριγμούς.

Όπως λένε, δε, πολλοί ομογενείς, το γεγονός ότι δεν έχουν δικαίωμα ψήφου, παρά την καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου εναντίον της Ελλάδας, αποδυναμώνει ακόμη περισσότερο την ελληνική ομογένεια και το ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίζει.

Το ΣΑΕ έχει καταθέσει πολλές φορές προτάσεις που αφορούν τόσο το δικαίωμα άσκησης ψήφου όσο και του εκλέγεσθαι. Παράλληλα όμως, όπως είπαν στα «Επίκαιρα» ομογενείς, είναι εξίσου σημαντικό να δοθεί προτεραιότητα στη θέσπιση κριτηρίων και κινήτρων, ώστε οι νέοι να αποκτούν ελληνική ιθαγένεια και ελληνικό διαβατήριο.

Όπως συμπληρώνουν, «είναι ιδιαίτερα αισθητή η απουσία χάραξης σοβαρής πολιτικής για την πολιτική και πολιτιστική ταυτότητα των ομογενών». Επίσης, το θέμα της διατήρησης της ελληνικής γλώσσας και ταυτότητας είναι από τα μείζονα στην ατζέντα της ελληνικής ομογένειας. Το ζήτημα έχει τεθεί επανειλημμένως και στην ελληνική κυβέρνηση και και στην Αρχιεπισκοπή.

Σύμβουλος επί σειρά ετών σε θέματα ομογένειας, που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του, δηλώνει στα «Επίκαιρα»: «Το θέμα της ομογένειας είναι και πληθυσμιακό και ποιοτικό. Η αξιολόγηση της ποιότητάς του είναι πολιτική ευθύνη όλων και πώς ασκείται κάθε φορά η πολιτική αυτή.

Είναι, δε, σίγουρα ένα κράμα ιστορικών συγκυριών σε συνδυασμό με εσωτερικούς και διεθνείς παράγοντες. Τα λίγα λιθαράκια που μπήκαν για την ομογένεια καταβαραθρώθηκαν από “αρμόδιους”, αλλά επί της ουσίας αναρμόδιους, μετατρέποντάς τη σε ένα ευάλωτο οικόπεδο».

O Θεόδωρος Γ. Σπυρόπουλος, συντονιστής ΣΑΕ Περιφέρειας ΗΠΑ και πρόεδρος του Ιδρύματος «Φύτεψε τις Ρίζες σου στην Ελλάδα», καταθέτει τη δική του άποψη, με την εξής παραίνεση: «Δεν υπάρχει χρόνος για άλλη αναβολή.

Είναι κοινή παραδοχή ότι το ΣΑΕ δεν πέτυχε στα χρόνια της ύπαρξής του την επιδιωκόμενη διείσδυση και επιρροή στη βάση της ομογένειας, αλλά, αν δεν ξεκινήσει άμεσα η επανεξέταση και αναδιάρθρωση του νομοθετικού πλαισίου του θεσμού, τότε κινδυνεύει να ευτελιστεί. Ας ξεκαθαρίσει ο πολιτικός κόσμος της Ελλάδας εάν πραγματικά επιθυμεί μια ισχυρή και αποτελεσματική φωνή στην Ουάσιγκτον και σε άλλα μεγάλα κέντρα αποφάσεων.

»Μία από τις μεγαλύτερες αδυναμίες του ΣΑΕ είναι η οικονομική εξάρτηση της λειτουργίας του από το ελληνικό κράτος. Όταν διαφάνηκε το μέγεθος της οικονομικής κρίσης, η πρώτη μου ενέργεια –με ανοιχτή επιστολή τον περασμένο Φεβρουάριο– ήταν να ζητήσουμε από το τρέχον έτος οι Περιφέρειες του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού και ειδικότερα στις περιοχές όπου ο Ελληνισμός ευημερεί να μην λάβουν από την ελληνική κυβέρνηση χρηματοδότηση για τα λειτουργικά έξοδα των γραφείων τους ή για άλλες δαπάνες, οι οποίες μπορούν, κάλλιστα, να καλυφθούν από ιδιωτικές πηγές ή και να αποφευχθούν.

Στην πράξη καμία περιφέρεια δεν έχει λάβει χρήματα από την ελληνική κυβέρνηση από το 2009. Αρκεί να αναλογιστείτε ότι στις ΗΠΑ έχουμε ήδη πέμπτη και έκτη γενιά Ελληνοαμερικανών, οπότε μιλάμε πλέον για Σπορά Ελληνική και όχι Διασπορά», λέει ο κ. Σπυρόπουλος.

Ο συντονιστής του ΣΑΕ επισημαίνει και ένα σοβαρό λόγο, εξαιτίας του οποίου το συμβούλιο δεν μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο σήμερα. «Η πλειοψηφία των Ελλήνων του εξωτερικού δεν είναι πλέον “απόδημοι”. Κι αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό και από την ελληνική Πολιτεία.

Η πλειοψηφία των ομογενών έχει γεννηθεί στο εξωτερικό και οι ιδέες τους, η νοοτροπία τους, τα “πιστεύω” και οι ανάγκες τους διαφοροποιούνται πλήρως από τις ανάγκες των μεταναστών, στις οποίες στηρίχθηκε τόσο η δημιουργία των ομογενειακών οργανώσεων, όσο και η φιλοσοφία του ΣΑΕ.

Όσο για τη φημολογία ή τη μυθολογία για το ελληνοαμερικανικό λόμπι, έχω να σας πω το εξής: Σαφώς θεωρητικά υπάρχει δυνατότητα για τη δράση ενός ισχυρού λόμπι στην Αμερική, καθώς οι Ελληνοαμερικανοί, ως εθνικότητα, διαθέτουν μεγάλη οικονομική δύναμη και το υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο στη χώρα.

Ωστόσο, οι δυνάμεις τους είναι κατακερματισμένες και οι ενέργειές τους αποσπασματικές, μη συντονισμένες και μη εστιασμένες σε κοινούς στόχους. Ευθύνη για την κατάσταση φέρουν διαχρονικά οι ελληνικές κυβερνήσεις, οι οποίες ουδέποτε επιθυμούσαν πραγματικά ένα ισχυρό –και κατά συνέπεια μη ελεγχόμενο όπως έχουν ομολογήσει κατά καιρούς– ελληνοαμερικανικό λόμπι.

Έτσι, με τις πολιτικές τους ουσιαστικά διέσπασαν και διαίρεσαν το δυναμικό και ενωμένο σε κοινές δράσεις ελληνοαμερικανικό λόμπι της δεκαετίας του ’80 και ’90. Μέρος της ευθύνης ανήκει και σε εμάς τους ίδιους, καθώς δεν καταφέραμε να ενωθούμε.

»Σχετικά με το φλέγον ζήτημα της ψήφου, θα πρέπει να σας επισημάνω ότι διχάζει τους ομογενείς στις ΗΠΑ. Η λειτουργία κομματικών οργανώσεων σε διάφορες πόλεις της Αμερικής πολλές φορές έχει δημιουργήσει πόλωση και έχει εισχωρήσει δυστυχώς και στις οργανώσεις μας. Συνεπώς, εκφράζεται φόβος για την περαιτέρω κομματικοποίηση της ομογένειας, κάτι που προσωπικά απεύχομαι».

Ελληνικό think tank

Ο καθηγητής Αρχαιολογικής Ανθρωπολογίας και Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Adelfai της Νέας Υόρκης κ. Νότης Αγγελαράκης εκφράζει το παράπονό του αλλά και το όραμά του ταυτόχρονα για αλληλεγγύη μεταξύ όλων των Ελλήνων και συνεργασία: «Η ελληνική Πολιτεία και το ελληνικό κράτος θα έπρεπε να συνεργαστούν με σώφρονες ομογενείς, να λειτουργήσουν ως ομάδα για πρώτη φορά και να δημιουργήσουν ένα think tank, το οποίο θα είναι ωφέλιμο και αποτελεσματικό σε όλους τους τομείς όχι για τους ομογενείς, αλλά για όλους τους Έλληνες σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης και το κυριότερο για την Ελλάδα και τις επόμενες γενιές.

Ούτε κορυφαίοι επιστήμονες αξιοποιούνται από τη χώρα μας. Εμείς πάλι θέλουμε μόνο να προσφέρουμε, όπως έκαναν οι αρχαίοι που μεταλαμπάδευαν τις γνώσεις τους και τον πολιτισμό τους ανά τον κόσμο και έγραψαν ιστορία».

ΠΗΓΗ