Κατεβασμένα ρολά, σκουπίδια παρατημένα μπροστά στην άλλοτε καλοδιατηρημένη βιτρίνα και χάρτινες ταμπέλες με ξεθωριασμένα από τον ήλιο γράμματα. Με δυσκολία διακρίνει κανείς τι αναγράφει: «Κλείνουμε – ξεπούλημα».Την πιο πάνω εικόνα εμφανίζουν όλο και περισσότερα καταστήματα σε μερικούς από τους πιο εμπορικούς δρόμους της Αθήνας. Σ’ ολόκληρη την ελληνική επικράτεια κάθε μέρα που περνάει και από ένας καταστηματάρχης βάζει λουκέτο στο μαγαζί του, αφήνοντας πίσω του χρέη, φοβισμένους πρώην εργαζόμενους και μια αίσθηση εγκατάλειψης που χαρακτηρίζει ολόκληρες γειτονιές.

Από την αρχή του 2010 και μέχρι το τέλος του περασμένου Μαΐου, πάνω από 16.000 επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να κλείσουν, με τον αριθμό των θέσεων εργασίας που χάθηκαν να αγγίζει τις 40.000. Με βάση τις εκτιμήσεις των επιχειρηματιών, αν αυτή η κατάσταση δεν αλλάξει θα μετράμε πάνω από 65.000 λουκέτα και 100.000 απολεσθείσες θέσεις εργασίας μέχρι το τέλος της χρονιάς.

Κλείνουν, αλλά δεν ανοίγουν

«Είναι εμφανές ότι υπάρχει μεγάλο πρόβλημα, μεγαλύτερο από ποτέ», αναφέρει η Νάσια Βασιλάκου, η οποία εργάζεται σε κατάστημα της Αιόλου. «Εγώ κατοικώ κιόλας στην περιοχή και ψωνίζω κι από εδώ. Τα λουκέτα πάνε βροχή. Το πιο τραγικό, όμως, είναι ότι τα κλειστά καταστήματα δεν αντικαθίστανται. Είναι λογικό να κλείνει ένα μαγαζί είτε επειδή δεν έχει πελατεία είτε εξαιτίας άλλων συγκυριών. Το ότι δεν βλέπουμε ν’ ανοίγει ένα άλλο στη θέση του όμως, ε, αυτό δεν το έχουμε ξαναδεί».

Σε όλες τις περιοχές της Αθήνας παρατηρούνται πρωτόγνωρες, για τον εμπορικό κόσμο, καταστάσεις, αφού από την κρίση δεν πλήττονται μόνον οι «μικροί», αλλά και μεγάλα καταστήματα και δημοφιλείς επιχειρήσεις.

Και κέντρο και… απόκεντρο

Περίπου τις ίδιες αναλογίες κλειστών-ανοιχτών επιχειρήσεων παρουσιάζουν οι εμπορικές οδοί του κέντρου της Αθήνας (Σταδίου, Πανεπιστημίου, Πατησίων, Ερμού) και πιο απομακρυσμένες περιοχές, όπως το Μαρούσι και η Νέα Ιωνία.

Παρ’ ότι οι περισσότερες είναι παραδοσιακές αγορές, δεν έχουν ωστόσο καταφέρει να κρατήσουν τα προβλήματα μακριά από τα ταμεία τους. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), οι επιχειρήσεις που έχουν κλείσει στο κέντρο της Αθήνας ανέρχονται στις 215, στο Μαρούσι (οδοί Ερμού, Πλαστήρα και Αγ. Δημητρίου) στις 38 και στη Νέα Ιωνία στις 56. Τα «μπόσικα» φαίνεται να κρατάει -για πόσο ακόμη;- το Κολωνάκι, μιας και το ποσοστό των κλειστών καταστημάτων είναι μικρότερο.

Θηλιά τα ενοίκια πέριξ της Ερμού

Η εβδομάδα μετά τον Δεκαπενταύγουστο είναι εβδομάδα ξεκούρασης και ανασυγκρότησης, κατά πώς φαίνεται, αφού μια μεγάλη μερίδα των επιχειρήσεων παραμένει κλειστή «λόγω διακοπών», ενώ η αγορά αναμένεται να πάρει λίγο τα πάνω της -από άποψη κίνησης, τουλάχιστον- από μεθαύριο, Δευτέρα. Παρ’ όλα αυτά, ο κόσμος περιδιαβαίνει την πάντα πολύβουη Ερμού κάνοντας, βέβαια, επιλεκτικές αγορές. Στα πέριξ της, όμως, δεν συμβαίνει το ίδιο… Η Περικλέους μέχρι την προέκτασή της, την Αθηναΐδος, η Κολοκοτρώνη, η Θησέως, η Αγίου Μάρκου, η Μητροπόλεως, η Βουλής μετρούν κάθε μέρα τις πληγές τους και… τα λουκέτα στα καταστήματα.

«Ξέρω την περίπτωση ενός καταστήματος στην Κολοκοτρώνη που ανήκε σε δύο αδέρφια, καλούς επαγγελματίες του χώρου των δερμάτινων ειδών», μας λέει ο Δημήτρης, υπάλληλος σε κατάστημα υφασμάτων.

«Δούλευαν το μαγαζί επί 30 χρόνια κι έδιναν και μισθό σε δυο-τρεις πωλήτριες. Πριν από δυο εβδομάδες το έκλεισαν διά παντός, γιατί δεν έβγαιναν. Είχαν αντιμετωπίσει διάφορα προβλήματα, και με τα οικονομικά τους και με τις καταστροφές του χειμώνα του 2008 και παρ’ όλα αυτά είχαν σταθεί στα πόδια τους. Τώρα, όμως, έκλεισαν. Κατέβασαν ρολά στα τέλη του περασμένου μήνα και το κατάστημα δεν προβλέπεται να ενοικιαστεί με τέτοια ύφεση».

Ο αριθμός των ξενοίκιαστων καταστημάτων κινείται, σύμφωνα με μετρήσεις, στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών, αφού στο λεγόμενο «εμπορικό τρίγωνο» του κέντρου είναι ξενοίκιαστα περίπου 19 στα 100 καταστήματα. «Λογικό» χαρακτηρίζουν το γεγονός αυτό οι καταστηματάρχες, οι οποίοι ούτως ή άλλως πιέζουν για μειώσεις στα ενοίκια. Τα μισθώματα είχαν πάρει την ανηφόρα μέχρι το 2008, με αποτέλεσμα για ένα κατάστημα 60 τ.μ. στην Ερμού να απαιτούνται από τον ιδιοκτήτη 220-260 ― ανά τετραγωνικό, ήτοι 13.200-15.600 ― τον μήνα!

Βουλιαγμένης, Δάφνη

* «Πρωταθλητές» των λουκέτων εμφανίζονται οι κλάδοι ένδυσης, υπόδησης και ειδών δώρου, σύμφωνα με τον Βασίλη Κορκίδη, πρόεδρο της ΕΣΕΕ, ωστόσο υπάρχουν κι άλλοι που ακολουθούν με πολύ μικρή διαφορά. Καταστήματα με είδη για το σπίτι, κορνιζάδικα, παιχνιδάδικα, βιβλιοπωλεία, καταστήματα εσωρούχων και παιδικών, ανθοπωλεία και σουβλατζίδικα, για όλα έχει χτυπήσει η καμπάνα της πτώχευσης. Σ’ όλο το εμπορικό κομμάτι της Βουλιαγμένης, από το μετρό του Αγίου Ιωάννη μέχρι την πλατεία Καλογήρων στη Δάφνη, έχουν κλείσει πάνω από 10 επιχειρήσεις. «Πιθανώς θα μπορούσε και η πολιτεία να λάβει κάποια μέτρα. Υπάρχει πολύ μεγάλο πρόβλημα», λένε οι πωλητές, τονίζοντας, μάλιστα πως, μέχρι πρότινος, τα καταστήματα που απλώνονταν κατά μήκος ενός κεντρικού δρόμου θεωρούνταν προνομιούχα. «Σήμερα ακόμη κι αυτά δεινοπαθούν». «Δεν έχουμε ξαναδεί τέτοια κρίση», λέει η Αναστασία Θωμά, ιδιοκτήτρια καταστήματος με παιδικά υποδήματα.

Καλλιθέα, Παγκράτι

* Στη Θησέως οι ιδιοκτήτες 36 επιχειρήσεων ξεπούλησαν την πραμάτειά τους σε τιμές κάτω του κόστους και έβαλαν οριστικό και αμετάκλητο λουκέτο στο μαγαζί τους. Η κίνηση στη συγκεκριμένη αγορά, η οποία εξακολουθεί να συγκεντρώνει καταναλωτές από τους γύρω δήμους, είναι αρκετά υποτονική αυτές τις μέρες, παρά το «καρότο» των εκπτώσεων.

Στο Παγκράτι, το παραδοσιακό στέκι των Αθηναίων καταναλωτών, τα πιο μικρά εμπορικά στενάζουν κάτω από το βάρος των χρεών. «Δεν ψωνίζει ο κόσμος κι εμείς έχουμε και τα νοίκια και τις ΔΕΚΟ και τις εισφορές στο ΤΕΒΕ… Δεν πάμε καλά», λέει η Βάσω, συνιδιοκτήτρια σε κατάστημα καλλυντικών, η οποία προτιμά να μη μιλήσει περισσότερο για την κατάσταση της αγοράς. Το μαγαζί της προβλέπεται (κι αυτό) να κλείσει. *πηγη