O Δημήτρης Περετζής είναι ο άνθρωπος που επί 20 χρόνια προσπαθεί να μεταδώσει στην Ελλάδα την σκέψη του Ποντιακής καταγωγής μεταφυσικού φιλόσοφου Γεώργιου Γκουρτζίεφ (είναι πρόεδρος του «Ιδρύματος Γκουρτζίεφ») , την οποία θεωρεί συνέχεια της Ελληνικής φιλοσοφίας.

Πιο σημαντικά έχει μεταφέρει επί σκηνής με την συνεργασία της θεατρικής ομάδας «Ρόδα», τα μεγάλα έπη της ανθρωπότητας επί σκηνής. Με αφορμή την παράσταση του έργου του «Αλκιβιάδης Άγιος» στο «Αμαρύλλειο» του Αμαρουσίου του πήραμε μια συνέντευξη όπου μιλάει για την αναθεωρητική του σκέψη για την ιστορική προσωπικότητα του Αλκιβιάδη.

συνέντευξη στον Γιώργο Πισσαλίδη

Κύριε Περετζή, πριν αναφερθούμε στο ανέβασμα του θεατρικού σας έργου «Αλκιβιάδης Άγιος», θα ήθελα να μιλήσουμε για την θεατρική ομάδα «Ρόδα» που το ανεβάζει.

Η θεατρική ομάδα «Ρόδα» είναι μια ομάδα, που έχει συλλάβει, συγκροτήσει και ιδρύσει η γυναίκα μου, Μαρία Περετζή, που είναι η ψυχή της «Ρόδας» Και για την οποία έχει γραφτεί ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, οι «Κινούμενοι Καθρέπτες» σε εκδόσεις «Κόα».

Αυτό το βιβλίο έχει μεταφραστεί στα αγγλικά, γιατί είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα θεατρική σχολή, με μια πολύ πρωτότυπη νοοτροπία, για το πώς πρέπει κάποιος να προσεγγίζει την θεατρική εμπειρία.Μέρος αυτής της θεατρικής νοοτροπίας είναι ότι αξίζει να ασχοληθεί κανείς με τα μεγάλα έπη της ανθρωπότητας.

Τα οποία ως ανθρωπότητα έχουμε αφήσει ανεκμετάλλευτα. Όπως παράδειγμα με την «Ραμαγιάνα» και το «Γκιλγκαμές», τα οποία έχω διασκευάσει για την σκηνή. Αυτά τα έργα είναι ανεκτίμητος πλούτος για την ανθρωπότητα, ανεκτίμητος πλούτος για την Ελλάδα.

Τι εννοείτε ότι είναι για την Ελλάδα;
Η Μυθολογία είναι απίστευτος πλούτος και η Ελλάδα έχει την πρωτοκαθεδρία στον πλούτο των μύθων. Οι μύθοι δεν είναι όλοι ένα πράγμα,.

Υπάρχουν πιο πολύπλοκοι, πιο βαθείς μύθοι και μύθοι που είναι λιγότερο βαθείς. Όσο προχωρά κανείς στους βαθείς μύθους βρίσκει για άλλη μια φορά την εσωτερική σκέψη. Είναι το μεγάλο μυστικό της ανθρωπότητας, δηλαδή πως μπορεί να βελτιωθεί. Αυτός είναι ο βασικός πυρήνας των μεγάλων μύθων της ανθρωπότητας.

Επειδή η λέξη εσωτερισμός έχει παρεξηγηθεί, μπορείτε να μου εξηγήσετε τι σημαίνει «εσωτερική φιλοσοφία»;
Εσωτερική φιλοσοφία είναι η φιλοσοφία που πιστεύει ότι ο εσωτερικός κόσμος του ανθρώπου είναι πιο αληθινός από τον εξωτερικό κόσμο. Η πραγματικότητα που προέρχεται από τον εσωτερικό κόσμο είναι πιο αληθινή από αυτή που επιβάλλεται από έξω. Δεν μιλάει για την αντικειμενική πραγματικότητα που υπάρχει από ανέκαθεν , αλλά ότι η πραγματικότητα η δικιά μου είναι η κυρίαρχη και η μοναδική πραγματικότητα που μπορώ να γνωρίσω. Δεν μπορώ να γνωρίσω άλλη. Αυτή η αλήθεια είναι βιωματική.
Η Ελληνική φιλοσοφία είναι εσωτερική σκέψη. Ξεκινάει με τον Παρμενίδη που λέει «η Λογική μου προέρχεται από τον εσωτερικό μου κόσμο και προέρχεται από αυτά που μου αποκάλυψε ο Απόλλωνας». Ο παραδοσιακός κλασικισμός απορρίπτει τον Παρμενίδη ως δεισιδαίμονα που δεν ξέρει τι του γίνεται. Ολόκληρη η Ελληνική φιλοσοφία είναι αποκαλυπτική, δηλαδή αποκαλύφθηκε στους ανθρώπους μέσα από τα Μυστήρια. Όλη η Ελληνική φιλοσοφία είναι εσωτερική -αποκαλυπτική.

Όι μύστες των Μυστηρίων ήταν προφήτες με την έννοια της Παλαιάς Διαθήκης. Μετά έχουμε άτομα όπως ο Πλάτων που προσπάθησαν να εκλογικεύσουν όλα αυτά. Μετά έχουμε τον Νεοπλατωνισμό με τον Πλωτίνο και πολύ αργότερο αυτά τα ρεύματα ξαναβγαίνουν με τους Άραβες, όπως ο Αβερρόης ως εσωτερικό κίνημα. Στο Βυζάντιο ξαναβγαίνει με τον Πλήθωνα-Γεμιστό και τον μαθητή του Μαρσίλιο Φινίκιο που δημιούργησαν την Αναγέννηση. Και όταν λέμε Αναγέννηση του Νεοπλατωνισμού. Και φτάνουμε στο σήμερα που ατό το κίνημα αναγεννιέται από τον Γκουρτζίεφ.

Να πάμε λίγο στην παράσταση. Κατ’ αρχήν γιατί «Αλκιβιάδης Άγιος»;
Να πούμε ότι δεν είναι «Άγιος Αλκιβιάδης», αλλά «Αλκιβιάδης Άγιος». Αυτό σημαίνει ότι η αγιότητα του είναι κάπως συζητήσιμη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Αλκιβιάδης ήταν μύστης, ότι ήταν φιλόσοφος. Ήταν ο αγαπημένος μαθητής του Σωκράτη. Αυτό εγείρει μία σειρά από ερωτήματα, που έχουν προσπαθήσει να αποφύγουν να απαντήσουν οι παραδοσιακοί ακαδημαϊκοί.
Για ποιον λόγο απολογείται τόσο πολύ ο Αλκιβιάδης; Η συνηθισμένη άποψη είναι ότι δεν έκανε ότι του είχε πει ο Σωκράτης. Ότι ο Σωκράτης είχε μια συγκεκριμένη άποψη περί ηθικής, την οποία δεν ακολούθησε ο Αλκιβιάδης. Δεν είναι όμως έτσι.

Που στηρίζετε αυτήν σας την άποψη;
Διότι στον πρώτο διάλογο που είχε γράψει ο Πλάτων με τίτλο «Αλκιβιάδης», εμφανίζεται να λέει ο Αλκιβιάδης στον Σωκράτη: «Έκανα ότι μου δίδαξες Σωκράτη και δεν άλλαξα ούτε λέξη». Και ο Σωκράτης δεν φαίνεται να έχει αντίρρηση για αυτήν την άποψη του Αλκιβιάδη. Αντίθετα του λέει: «Και εγώ σε αγάπησα από την πρώτη στιγμή που σε γνώρισα όταν ήσουν μικρός και δεν είχες καταλάβει την δύναμη σου. Και τώρα που όλοι σε έχουν παρατήσει, εγώ εξακολουθώ να είμαι πιστός σε σένα».

Δηλαδή ο βίος του Αλκιβιάδη είναι η προσωποποίηση της φιλοσοφίας του Σωκράτη;
Ναι. Και εγώ πιστεύω ότι μία από αυτές τις ιδέες, η πιο βασική είναι η ιδέα το πόσο συνυφασμένα ήταν τα Μυστήρια με την αρχαία φιλοσοφία και ειδικά την φιλοσοφία του Σωκράτη.

Έχετε στο έργο μία ανατρεπτική ιδέα για τον Αλκιβιάδη.
Ο Αλκιβιάδης ήταν ο άνθρωπος που είχε καταλάβει ότι θα έπρεπε να κερδίσουμε την Σικελία για να νικήσουμε τις Συρακούσες και μετά να νικήσουμε την Ρώμη. Και αυτό γιατί θα έπρεπε οι Αθηναίοι να εξασφαλίσουν τα νώτα στην Δύση πριν εκστρατεύσουν στην Ανατολή για να πολεμήσουν τον Πέρση. Και αυτό δεν είχε τόσο σχέση με την έννοια του δίκαιου, αλλά την ιδέα μιας ηγεμονίας, που μετά την αντέγραψαν ο Αλέξανδρος και οι Ρωμαίοι, δηλαδή να γίνουν ηγεμόνες σε όλο τον γνωστό κόσμο.
Όμως οι παραδοσιακοί κλασικιστές αποσιωπούν το γεγονός ότι ο Αλκιβιάδης είχε ψηφισθεί Αυτοκράτορας. Έχει αποσιωπηθεί το γεγονός ότι ο Αλκιβιάδης υπήρξε ο πρώτος Έλληνας βασιλιάς του Ελλησπόντου- Βυζαντίου. Αυτό είναι λίγο;

Είναι λίγο το γεγονός ότι ο Αλκιβιάδης είχε ηγηθεί σε 302 μάχες και δεν έχασε ούτε μία; Όλα αυτά τα γεγονότα αποσιωπούνται και αν προσθέσουμε το γεγονός ότι υπήρξε ο μόνος άνθρωπος στους Ολυμπιακούς αγώνες που κέρδισε στο ίδιο αγώνα το χρυσό, το αργυρό και το χάλκινο μετάλλιο, με τους κανόνες που κυριαρχούσαν τότε, που δεν κατάφερε ποτέ κανείς.

Μπορείτε να μου πείτε για την αναπαράσταση των Ελευσίνιων Μυστηρίων μέσα στο έργο;
Τα Ελευσίνια Μυστήρια αναπαρίστανται βάσει τριών πραγμάτων. Πρώτα ο «Ύμνος στην Δήμητρα και την Κόρη» υπάρχει ο στίχος «Έλα Κόρη, σε καλεί ο παντογνώστης Δίας να μπεις στην οικογένεια των Θεών να μπεις». Η κόρη είναι η Περσεφόνη και είναι συμβολισμός της Ψυχής. Ο Ύμνος μιλάει για την Μετενσάρκωση που ήταν πολύ σημαντική άποψη για την αρχαιότητα.
Αυτόν τον Ύμνο, οι Αθηναίοι τον έψαλαν για τους νεκρούς του πολέμου που αργοπέθαιναν. Αυτή η λεπτομέρεια μας αποκαλύπτει το νόημα των Ελευσίνιων Μυστηρίων. Το μεγάλο πρόβλημα ήταν η μετάβαση στον άλλο κόσμο, ο θάνατος του. Οπότε ξαφνικά καταλαβαίνεις ότι αυτός ο Ύμνος είναι το περιεχόμενο των Ελευσίνιων Μυστηρίων, ο κεντρικός άξονας γύρω από τον οποίο τα Ελευσίνια Μυστήρια περιστρέφονται. Δηλαδή ο θάνατος, η αποκάλυψη του θανάτου και τρόπου που πεθαίνει κανείς , αυτό αποκαλυπτόταν στα Ελευσίνια Μυστήρια.

Ποιο είναι το τελικό δίδαγμα που θέλετε να παίρνει ο θεατής μετά την ακρόαση του «Αλκιβιάδης Άγιος»;
Πιστεύω ότι ο Αλκιβιάδης πρέπει να αξίζει να μελετηθεί. Εγώ τολμώ να πω ότι αξίζει το σεβασμό μας. Και αν καταλάβει κανείς την προσωπικότητα του Αλκιβιάδη, θα καταλάβει κανείς το νόημα του εσωτερισμού, δηλαδή της ελληνικής φιλοσοφίας.

Θα καταλάβει γιατί τον εκτιμούσε τόσο ο Σωκράτης και τον θεωρούσε τον αγαπημένο του μαθητή, παρ΄ όλα όσα του καταλόγιζαν οι Αθηναίοι. Πίσω από τον Αλκιβιάδη υπάρχει ολόκληρη η ιστορία της παρεξηγημένης εσωτερικής φιλοσοφίας, δηλαδή της Ελληνικής φιλοσοφίας.

ΠΗΓΗ