26 Αφγανοί έφυγαν μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος εθελοντικού επαναπατρισμού
Η Ζολεϊχά και ο Τζαουά κοιτούσαν με λαχτάρα τα παιχνίδια σε μια βιτρίνα του αεροδρομίου. Ο Εμαμί κρατούσε με προσοχή τα εισιτήρια και τσαλακωμένα ρούχα ξεχείλιζαν από τις δύο πλαστικές σακούλες που κρατούσε η Σοεστέ. Επειτα από δύο χρόνια διαμονής στην Ελλάδα η οικογένεια Αμπιμπραχμάν ήταν έτοιμη χτες να αναχωρήσει για ένα ταξίδι δίχως επιστροφή.

Είκοσι έξι Αφγανοί πρόσφυγες επέστρεψαν χτες στη χώρα τους μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος εθελοντικού επαναπατρισμού. Η αναχώρησή τους δεν είχε φωνές, δάκρυα ή διαμαρτυρίες. Αλλωστε οι ίδιοι επέλεξαν να γυρίσουν πίσω, αφού στην Ελλάδα η οικονομική κρίση δεν τους προσέφερε τις ευκαιρίες που αναζητούσαν. Τα εισιτήριά τους ήταν πληρωμένα, ενώ πριν από την αναχώρησή τους πήραν στο χέρι 300 ευρώ μετρητά έκαστος (χρήματα που καλύπτουν τις ανάγκες μιας μικρής οικογένειας στο Αφγανιστάν για ένα μήνα).

Εμοιαζαν με ομάδα εκδρομέων. Κάποιοι είχαν βάλει τα καλά τους, άλλοι ήταν φρεσκοξυρισμένοι ή είχαν στρώσει τα μαλλιά τους με ζελέ. Περίμεναν στο γκισέ της Εmirates στο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Σε δύο ώρες πετούσαν για Ντουμπάι. Τέσσερα άτομα, όμως, ανάμεσά τους δεν είχαν αποσκευές. Είχαν έρθει μόνο με τα ρούχα τους, κι αυτά δανεικά. Το βράδυ θα έσμιγαν ξανά με τους δικούς τους και ήθελαν να είναι ευπαρουσίαστοι. Η δεύτερη πτήση τους θα προσγειωνόταν στην Καμπούλ, στο Αφγανιστάν.

«Οταν ήρθαμε εδώ το 2008 δεν μπορούσαμε να βρούμε σπίτι, δεν είχαμε χαρτιά. Τελικά δούλεψα ράφτης και τα καταφέραμε στην αρχή. Τώρα όμως δεν έχει άλλα μεροκάματα», είπε στα «ΝΕΑ» ο Εμαμί Αμπιμπραχμάν που ταξίδευε με τη γυναίκα του και τα τέσσερα παιδιά του. «Δεν μπορώ να πληρώσω ενοίκιο. Δεν έχω λεφτά για φαγητό. Ας πάω πίσω με τους Ταλιμπάν. Τουλάχιστον εκεί μιλάμε και τη γλώσσα».

«Σανίδα σωτηρίας»
Το πρόγραμμα του εθελοντικού επαναπατρισμού προσφύγων πραγματοποιείται στην Ελλάδα τους δύο τελευταίους μήνες από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ) σε συνεργασία με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Μέχρι στιγμής έχουν σταλεί στις πατρίδες τους 152 άνθρωποι, ενώ έχουν κατατεθεί 800 αιτήσεις- ανάμεσά τους και από άτομα που έχουν αποκτήσει πολιτικό άσυλο και μένουν νόμιμα στην Ελλάδα. Η χρηματοδότηση του προγράμματος καλύπτεται κατά 75% από την Ευρωπαϊκή Ενωση και 25% από εθνικούς πόρους. Μέχρι πρότινος, όσοι Αφγανοί λαθρομετανάστες συλλαμβάνονταν στην Ελλάδα έπαιρναν ένα χαρτί απέλασης από τις αρχές που τους υποχρέωνε να εγκαταλείψουν τη χώρα σε 30 ημέρες. Ελάχιστοι όμως το έκαναν, είτε γιατί δεν είχαν τα χρήματα, είτε γιατί φοβούνταν το στίγμα της αποτυχίας. Η Ελλάδα δεν τους έστελνε απευθείας στο Αφγανιστάν, αφού δεν υπήρχε διμερής συμφωνία για επαναπροώθηση των λαθρομεταναστών. Τώρα όμως, έχουν δικαίωμα επιλογής. Το πρόγραμμα επαναπατρισμού δεν τους εξαναγκάζει να φύγουν. Μόνοι τους επιλέγουν να συμμετάσχουν.

«Είναι μια σανίδα σωτηρίας. Θέλουν να αποχωρήσουν με αξιοπρέπεια και εμείς τους παρέχουμε αυτή τη δυνατότητα. Το κόστος διαμονής τους στην Ελλάδα θα ήταν πολύ μεγαλύτερο για τη χώρα απ΄ όσα ξοδεύουμε τώρα», είπε ο Δανιήλ Εσδράς, επικεφαλής του ελληνικού τμήματος του ΔΟΜ. Οι άθλιες συνθήκες διαβίωσής τους στην Ελλάδα, η αδυναμία να περάσουν παράνομα σε άλλες χώρες της Ευρώπης και η νοσταλγία συγγενικών τους προσώπων είναι, σύμφωνα με τον κ. Εσδρά, οι βασικοί λόγοι επιστροφής των προσφύγων στις πατρίδες τους. «Εδώ πεθαίνεις κάθε μέρα»
Ο Βακίλ Ραχίμι είναι ένας από αυτούς που είδαν τις ελπίδες τους για μια καλύτερη ζωή να σβήνουν. Πλήρωσε 10.000 δολάρια στον λαθρέμπορο για να έρθει στην Ευρώπη. Συνελήφθη στη Νορβηγία και εστάλη πριν από δύο μήνες στην Ελλάδα, χώρα αρχικής εισόδου του στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Δύο μήνες ύπνου σε πάρκα και παγκάκια ήταν αρκετοί για να τον πείσουν να γυρίσει στο Αφγανιστάν. «Η ζωή είναι μαύρη εδώ. Κοιμάσαι στο χώμα. Τουλάχιστον εκεί θα έχω ένα κρεβάτι», είπε χτες στα «ΝΕΑ» ενώ περίμενε την πτήση του.

Δίπλα του ο Μομάν Σαμάρ Ναφίς έδειχνε στο μπράτσο του το σημάδι από τη μαχαιριά ενός Ταλιμπάν. Ο κ. Ναφίς δούλευε σε αφγανική εφημερίδα και δεχόταν απειλές για τα άρθρα του. «Εμαθα να διαβάζω και να γράφω στα ελληνικά. Δούλεψα σε συνεργείο. Αλλά τώρα χάθηκαν πολλές δουλειές. Δεν έχω άλλη επιλογή από το να φύγω», είπε. Στο Αφγανιστάν θα βρει τη γυναίκα και τον γιο του. Ακόμα κι αν στην πατρίδα τους ζήσουν σαν κυνηγημένοι, οι μετανάστες που αναχώρησαν χτες από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» φαίνονταν αποφασισμένοι. Η Αγγελική Κορνιαχτού, υπεύθυνη μετακινήσεων του ΔΟΜ, τους αποχαιρετούσε στο αεροδρόμιο. Εχει πει πολλά «αντίο» σαν κι αυτά τους τελευταίους δύο μήνες. «Ελπίζω να τα καταφέρουν. Τους εύχομαι καλή τύχη. Αν και στο τέλος νομίζω ότι οι περισσότεροι θα είναι καλά. Είναι σκληροτράχηλος λαός». Ο κ. Ραχίμι ήταν ένας από τους τελευταίους που πέρασε την πύλη. Δούλευε ως διερμηνέας των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν. NEΟι Ταλιμπάν έχουν απειλήσει τη ζωή του. Ομως χτες επιβιβάστηκε στην πτήση του γυρισμού χωρίς δισταγμό. «Εκεί μπορεί να πεθάνεις μια και καλή και τελειώνουν τα βάσανά σου. Εδώ, πεθαίνεις κάθε μέρα», είπε.
NEA