ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΖΑΧΑΡΑΚΗ

Η θρησκευτική εκπαίδευση φοβίζει την Τουρκία

Αλλαγές (και) στην εκπαίδευση συζητιούνται τελευταία στην Τουρκία και οι φόβοι για την κρυφή ατζέντα του Ερντογάν αναζωπυρώθηκαν πάλι.

Το Εθνικό Συμβούλιο Εκπαίδευσης της Τουρκίας ετοιμάζεται να καταθέσει προτάσεις προς την κυβέρνηση σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται στην παιδεία και οι δύο κυρίαρχες τάσεις (ισλαμιστές και κοσμικοί) βρίσκονται και πάλι στις επάλξεις για να κονταροχτυπηθούν.

Οι συνδικαλιστές κατηγορούν την κυβέρνηση ότι προσπαθεί να περάσει μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα της Τουρκίας ένα νέο σύνθημα, την «Πίστη στο Ισλάμ» και να «εξισλαμίσει» ακόμη και την αγέρωχη και χωρίς ιδεολογίες παιδεία.

Εδώ και αρκετό διάστημα συνέρχεται το Εθνικό Συμβούλιο Εκπαίδευσης της Τουρκίας, προκειμένου να συζητήσει με τους αρμόδιους φορείς και δη τους εκπαιδευτικούς για τις αλλαγές που θα προτείνουν στο Υπουργείο Παιδείας. Οι ενώσεις που συμμετέχουν, ωστόσο, στη συζήτηση καταγγέλλουν ότι υπάρχει προσπάθεια και κατεύθυνση, ώστε οι αξίες που θα διδάσκονται πλέον οι Τούρκοι μαθητές να βασίζονται στην «πίστη στο Θεό» και να διαδοθεί η ισλαμική ορολογία. Η διαπίστωση αυτή ήταν φυσικό να εγείρει ανησυχίες μεταξύ των εκπαιδευτικών της χώρας.

Κι όχι άδικα, όπως αποδεικνύεται από τις προτάσεις που έπεσαν στο Συμβούλιο. Κάποιες ενώσεις φιλικά προσκείμενες στο κυβερνών κόμμα πρότειναν μεταρρυθμίσεις, όπως εισαγωγή εκ νέου στην υποχρεωτική εκπαίδευση των θρησκευτικών γυμνασίων (γνωστών και ως ιμάμ-χατίπ) μέχρι και τα αγόρια και τα κορίτσια να πηγαίνουν σε ξεχωριστά σχολεία. Αν και ακόμη η γενική συνέλευση του Συμβουλίου δεν υιοθέτησε καμιάν από τις ιδέες, ούτε και οι προτάσεις που διατυπώθηκαν είναι δεσμευτικές, οι φόβοι άρχισαν να φουντώνουν ότι αυτή η συζήτηση αποτελεί μέρος της προσπάθειας να κυριαρχήσει η ισλαμική ιδεολογία και στο εθνικό σύστημα παιδείας της Τουρκίας.

Ένας από τους στόχους των μεταρρυθμίσεων και των προτάσεων είναι η υποχρεωτική εκπαίδευση, η οποία είναι 8ετής στην Τουρκία. Η αλλαγή έγκειται όχι στην επιμήκυνση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, αλλά στην εισαγωγή ενός δυαδικού συστήματος μέσα σε αυτήν. Και πιο συγκεκριμένα στην παροχή δυνατότητας στους μαθητές να επιλέγουν να πηγαίνουν τα τρία τελευταία χρόνια της υποχρεωτικής τους εκπαίδευσης, δηλαδή στο γυμνάσιο, σε θρησκευτικά σχολεία, στα γνωστά ιμάμ-χατίπ, τα οποία θα είναι ισόβαθμα των άλλων σχολείων.

Τα ιμάμ-χατίπ με το ισχύον σύστημα είναι μόνο λύκεια, τα οποία δεν εντάσσονται στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Ως γυμνάσια λειτουργούσαν μέχρι το 1997, οπότε και καταργήθηκαν μετά το «χάρτινο» πραξικόπημα (όπως λέγεται, γιατί για πρώτη φορά δεν κατέβηκαν τα τανκς για να ρίξουν την κυβέρνηση) της 28ης Φεβρουαρίου 1997.

«Χωρίζοντας το σύστημα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης είναι ένα βήμα για να ξανανοίξουν αυτά τα σχολεία, εξυπηρετώντας τους ιδεολογικούς στόχους της κυβέρνησης», λέει η Ζουμπεϊντέ Κιλίτς, πρόεδρος της Ένωσης Εκπαιδευτικού και Επιστημονικού Προσωπικού.

Αν ψηφιστεί από τη γενική συνέλευση του Εθνικού Συμβουλίου Εκπαίδευσης και εγκριθεί από το Υπουργείο Παιδείας, η πρόταση θα φέρει ουσιαστικά πίσω την παλιά δομή, χωρίζοντας την υποχρεωτική παιδεία σε δύο διαφορετικά συστήματα εκπαίδευσης.

Από την πρώτη μέχρι την πέμπτη και από την έκτη μέχρι την όγδοη τάξη, διαφορετικά σχολεία και μαθήματα.

Υπέρ της πρότασης  το Υπουργείο Παιδείας
Αξιωματούχοι του τουρκικού Υπουργείου Παιδείας υπεραμύνονται της πρότασης, υποστηρίζοντας ότι θα εξαλείψει τα προβλήματα που προκύπτουν από την παρουσία μαθητών διαφορετικών ηλικιών στον ίδιο φυσικό χώρο, συμπεριλαμβανομένων των τουαλετών.

Το επιχείρημα αυτής της πλευράς είναι ότι με το προτεινόμενο σύστημα κρατάς τους νεαρότερους μαθητές μακριά από τις επικίνδυνες συνήθειες και συμπεριφορές των μεγαλύτερων μαθητών.

«Η πρόταση προφανώς σέβεται τις ηλικιακές διαφορές, αλλά όταν αρχίζεις να χωρίζεις την εκπαίδευση, δεν αποκλείεται να πεις στο μέλλον ότι μόνο κάποια από τις βαθμίδες της εκπαίδευσης είναι υποχρεωτική», σημειώνει η Κιλίτς, η οποία εκτιμά ότι πρόκειται για μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου του κυβερνώντος κόμματος. «Δεν χρειάζεται να χωρίσεις τα παιδιά σε διαφορετικά σχολεία για να εξαλείψεις τα προβλήματα που απορρέουν από την ηλικία».

Η Ένωση Εκπαιδευτικού και Επιστημονικού Προσωπικού αποχώρησε μάλιστα από τις τελευταίες συνεδριάσεις του Συμβουλίου σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον λιγοστό χρόνο που προβλεπόταν για την εισήγηση των συνδικαλιστικών παρατάξεων, αλλά και για τις υποβληθείσες προτάσεις -που -όπως εκτιμάται- θα υιοθετηθούν, με αποτέλεσμα η ισλαμική ιδεολογία να εξαπλωθεί και στην εκπαίδευση.

Η εκπροσώπηση του κυβερνώντος κόμματος στο Συμβούλιο ήταν αρκετά υψηλή, δήλωσε η Κιλίτς. «Αποχωρήσαμε γιατί το συμβούλιο δεν συνήλθε με δημοκρατικό τρόπο.

Η απόφαση του Συμβουλίου δεν είναι δεσμευτική και χρειάζεται την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας. Αλλά οι αποφάσεις του λαμβάνονται για να εφαρμοστούν στο τέλος και το Υπουργείο θεωρείται πιθανόν ότι θα τις κάνει δεκτές», καταλήγει.

Αγόρια, κορίτσια χωριστά
ΑΛΛΑ και η άλλη πρόταση, να δημιουργηθούν ξεχωριστά σχολεία για αγόρια και για κορίτσια -μία ιδέα της Ένωσης Εκπαιδευτικού Δυναμικού, η οποία πρόσκειται στην κυβέρνηση- προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις.

«Αυτές οι προτάσεις υποβάλλονται από προσκείμενους στο κυβερνών κόμμα», λέει ο Γιουκσέλ Αντιμπελί, πρόεδρος της Ένωσης Εργαζομένων στην Εκπαίδευση και τις Επιστήμες.

«Στοχεύουν στη δημόσια στήριξη (δείχνοντας ότι ακολουθούν τις πολιτικές της κυβέρνησης), ως έναν τρόπο ψυχολογικής πίεσης προκειμένου να πετύχουν».

Σύμφωνα με τον Αντιμπελί, η κυβέρνηση θα χρησιμοποιήσει την 5+3 φόρμουλα (5 χρόνια δημοτικό + 3 χρόνια ιμάμ-χατίπ), προκειμένου να στηρίξει τις μελλοντικές της τακτικές και σε άλλους τομείς.

«Οι συμμετέχοντες δεν μπόρεσαν να εκφράσουν τις επιφυλάξεις τους ελεύθερα, από φόβο ότι μπορεί να στοχοποιηθούν από την κυβέρνηση», δηλώνει.

Ο Αχμέτ Γκιούντογντου, πρόεδρος της Ένωσης Εκπαιδευτικού Δυναμικού, δικαιολογήθηκε ότι η πρόταση δίνει απλώς στους μαθητές την επιλογή να πηγαίνουν σε σχολεία μόνο για κορίτσια ή σε σχολεία μόνο για αγόρια. «Δεν είναι καινούριο μοντέλο.

Πολύ πρόσφατα το σύστημα έγινε μεικτό. Κορίτσια και αγόρια να πηγαίνουν στο ίδιο σχολείο.

Υπάρχουν μάλιστα τέτοια σχολεία ακόμη στην Κωνσταντινούπολη, όπως το Λύκειο Θηλέων και το Λύκειο Αρένων», υποστηρίζει ο Γκιούντογντου. «Προτείναμε κάτι που εφαρμοζόταν και στο παρελθόν και θεωρήσαμε ότι οι μαθητές θα μπορούν να πηγαίνουν σε σχολεία του φύλου τους, αν το επιθυμούν».

Ο Γκιούντογντου είναι υπέρμαχος και του χωριστού συστήματος στην υποχρεωτική εκπαίδευση, «ώστε οι μαθητές να μπορούν να πηγαίνουν στα σχολεία που θέλουν».

Κατά πόσο βέβαια έχει ικανή βούληση ένα παιδί να αποφασίζει μόνο του σε ποιο σχολείο να πάει, και κατά πόσο η επιλογή αυτή θα είναι αποκλειστικά της οικογένειας ή του κοινωνικού περίγυρου, είναι ένα άλλο θέμα, μάλλον δευτερεύον στις αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας της Τουρκίας.

πηγη