Πολλά διακυβεύονται στη σύνοδο της Λισαβόνας

Του Δ.Π. ΔΗΜΑ

Οι σύμμαχοι οδεύουν προς τη Λισαβόνα αναρωτώμενοι καθ’ οδόν για τη «φύση» του εχθρού του ΝΑΤΟ αυτή την εποχή και ελπίζουν -όχι και πολύ βάσιμα- ότι θα βρουν απαντήσεις στη διάρκεια της συνόδου κορυφής που πραγματοποιείται εκεί στις 19 και 20 Νοεμβρίου.

Το περιβάλλον είναι εξαιρετικά ρευστό.

Μέσα σε ένα κλίμα αντιθέσεων και διαφορετικών αντιλήψεων για τη χρησιμότητα της Συμμαχίας τη σημερινή εποχή και για το τι είναι εκείνο που συνιστά «απειλή», αυτό που πρωτίστως καθίσταται σαφές είναι πως παρουσιάζονται σοβαροί κίνδυνοι για χώρες όπως η Ελλάδα με ανοικτά ζητήματα και γεωπολιτική σημασία συνεχώς φθίνουσα. Σε ένα τέτοιο διαλυμένο διεθνές περιβάλλον συνήθως ισχύει η αρχή που πηγάζει από τη ρήση «ο αρπάξας του αρπάξαντος»…

Στη Λισαβόνα διακυβεύονται πολλά για την Ελλάδα, η οποία, αφ’ ενός θα ‘ναι δύσκολο να αντιδράσει σε μεθοδεύσεις των Αμερικανών, που μέσα από το ΝΑΤΟ αναζητούν δική τους ταυτότητα και ρόλο στον 21ο αιώνα, και, αφ’ ετέρου να βρει, κάτω μάλιστα από τις παρούσες οικονομικές συγκυρίες, συμπαράσταση από τη Γερμανία, που έχει βάλει πλώρη για οικονομική κυριαρχία στην Ευρώπη και έχει άλλες προτεραιότητες, ευρισκόμενη σε ευθεία αντιπαράθεση με την «περιφέρεια» της Ευρώπης, αλλά και την Ουάσιγκτον.

Μέσα στη γενική «θολούρα» για το μέλλον του ΝΑΤΟ, όλο και περισσότεροι διπλωμάτες και πολιτικοί παράγοντες εγκύρως εκτιμούν πως η Συμμαχία είναι κατ’ ουσίαν μια «τελειωμένη υπόθεση», έστω και αν αυτό καθυστερήσει, και αναρωτιούνται μήπως η Λισαβόνα δεν θα ‘ναι τίποτα άλλο παρά η αρχή του τέλους για το ΝΑΤΟ. Μέχρι να συμβεί όμως αυτό, τι γίνεται;

Κίνδυνοι

«Είναι ένα ενδιαφέρον ερώτημα, φιλοσοφικό και υπαρξιακό», είπε πρόσφατα στην «Ε» ο Πάνος Μπεγλίτης, αναπληρωτής υπουργός Αμυνας. «Υπάρχει πράγματι πρόβλημα, ποιος είναι ο λόγος ύπαρξης του (ΝΑΤΟ)». Επιπλέον, κατά τον ίδιον, οι κίνδυνοι που καραδοκούν για την Ελλάδα πηγάζουν από το ενδεχόμενο αναδίπλωσης της Αμερικής λόγω των εσωτερικών της προβλημάτων, οπότε κάποιες άλλες χώρες θα σπεύσουν να καλύψουν το κενό της, ενδεχομένως η Τουρκία ως μια ανερχόμενη περιφερειακή δύναμη.

Θα πρέπει να σημειωθεί η δεσπόζουσα επιμονή της αμερικανικής αμυντικής βιομηχανίας για την εγκατάσταση της αντιπυραυλικής ασπίδας στην Τουρκία που αναπόφευκτα -κατά εκφραζόμενους φόβους- θα οδηγήσει σε ανατροπή της ισορροπίας στην περιοχή λόγω των ανταλλαγμάτων που θα επιδιώξει και σίγουρα θα πάρει η Αγκυρα στο Αιγαίο, μέσα από τη γνωστή ανατολίτικη διαπραγματευτική της τακτική.

Θεωρείται, δε, σίγουρο πως η Αγκυρα θα επιχειρήσει να παγιώσει υπέρ αυτής και με τη «βούλα» της Συμμαχίας την ήδη μεροληπτική αμερικανο-ΝΑΤΟϊκή αντίληψη για τις μέσω του ΝΑΤΟ διευθετήσεις των ελληνο-τουρκικών διαφορών, ανατρέποντας έτσι το στάτους κβο πολλών 10ετιών στο Αιγαίο, το καθεστώς του οποίου διέπεται από σειρά διεθνών συμφωνιών.

Ο «ατζέντης» της αμερικανικής αμυντικής βιομηχανίας πρέσβης Βερσμπάου, αρμόδιος υφυπουργός του Πενταγώνου, δεν έχει κρύψει τις προθέσεις του επ’ αυτού και σε συζητήσεις περιορισμένης εμβέλειας το ‘χει κάνει απόλυτα σαφές, όσο και αν κατ’ ιδίαν δηλώνει πως ανησυχεί για την παρούσα κατάσταση στην Τουρκία.

Οποιαδήποτε… «έκπτωση» στις επιδιώξεις του αμερικανικού βαθέος κράτους δεν είναι νοητή, γιατί, στην πλέον κρίσιμη αυτή καμπή ριζικών αλλαγών του διεθνούς συστήματος, οι οποιεσδήποτε ρωγμές θα αρχίσουν να επιφέρουν την αποσύνθεση ενός αμυντικού οικοδομήματος που τόσο επιμελώς έχει κατασκευαστεί από την εποχή Αϊζενχάουερ, αμέσως μετά τον πόλεμο.

Ηδη, στην Ουάσιγκτον, το λόμπι της αμερικανικής αμυντικής βιομηχανίας, έστω και αν δεν διευκολύνεται στο Κογκρέσο από την τουρκο-ισραηλινή ρήξη, έχει κάνει απολύτως αισθητή την παρουσία του υπέρ της Τουρκίας για την ένταξη της χώρας αυτής σε προνομιακό καθεστώς προμήθειας οπλικών συστημάτων και ευαίσθητης υψηλής τεχνολογίας και πιστεύεται πως θα επιβάλει τις απόψεις του στους «υπαλλήλους» του στον Λευκό Οίκο, στο Πεντάγωνο και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Η Αγκυρα καλείται τώρα να «συμβιβάσει» τον πυρήνα της εξωτερικής της πολιτικής -ουδέν πρόβλημα στη γειτονιά μας- με τη ΝΑΤΟϊκή στοχοποίηση του Ιράν, έστω και αν αυτό δεν θα κατονομάζεται, και από την άλλη επίσης καλείται να υπερασπίσει την Ευρώπη που μέχρι τώρα δεν τη δέχεται στους κόλπους της, με την τοποθέτηση της «ασπίδας» στο έδαφός της.

Ενταξη Τουρκίας

Το πρώτο ζήτημα θα ξεπεραστεί μάλλον εύκολα, αλλά στη δεύτερη περίπτωση οι Αμερικανοί θα ανανεώσουν έντονα τις προσπάθειές τους για ένταξη της Τουρκίας στην Ενωση, κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής Ε.Ε.-ΗΠΑ που θα ακολουθήσει της ΝΑΤΟϊκής συνόδου.

Δύσκολη η αποστολή της Αθήνας και στερεότυπες απαντήσεις πως έχουν διασφαλιστεί τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα σε αυτό το ρευστό περιβάλλον δεν σημαίνουν τίποτα. Υπάρχει πάντα και η επιλογή του βέτο και θα βρεθούν συμπαραστάτες…

dpdimas@hotmail.com

πηγη