Η μονομαχία του πυροβολικού μεταξύ της Βόρειας και Νότιας Κορέας, τροφοδότησε εκ νέου τους φόβους για έναν πόλεμο στην Ασία. Ο Βορράς έχει μείνει τεχνολογικά πίσω, αλλά έχει έναν γιγαντιαίο στρατό, ενώ η Νότια Κορέα είναι μια βαριά οπλισμένη δύναμη.
Η κλιμάκωση της κρίσης θα ήταν καταστροφική και για τις δύο πλευρές. (Image AP/ Yonhap)
Πίσω περίπου 60 χρόνια: Σχεδόν ένα εκατομμύριο στρατιώτες και τρία εκατομμύρια άμαχοι έχασαν τη ζωή τους στην τριετή σύγκρουση που ξεκίνησε το 1950 με την επίθεση της Βόρειας Κορέας στο νότο. Η ανακωχή βρήκε τα δύο κράτη κατά μήκος του 38ου γεωγραφικού πλάτους.
Το συνοριακό θἐμα έκτοτε θεωρείται ως το πιο επικίνδυνο στον κόσμο.
Η τελευταία αντιπαράθεση του πυροβολικού υποδαυλίζει τώρα φόβους για μια νέα ένοπλη σύγκρουση. Η Νότια Κορέα έχει κινητοποιήσει τώρα τα στρατεύματά της.
Άνιση μάχη
Στη χειρότερη περίπτωση, μία νέα ένοπλη σύγκρουση θα οδηγήσει σε πυρηνικό πόλεμο. Θα ήταν μια πολύ άνιση μάχη: Ένας σε μέγεθος μεγάλος στρατός θα αντιπαρατίθοντο με έναν πολύ μικρότερο, αλλά τεχνολογικά προηγμένο στρατό.
Η Βόρεια Κορέα θεωρείται η πιο στρατιωτικοποιημένη χώρα στον κόσμο. Το ένοπλο προσωπικό είναι περίπου 1,2 εκατομμύρια στρατιώτες. Αυτό τον καθιστά τον τέταρτο μεγαλύτερη στρατό στον κόσμο – μετά την Κίνα, την Ινδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες και ακόμη και τη Ρωσία. Επιπλέον, το κομμουνιστικό κράτος εκαπδεύει μεγάλο αριθμό των στρατιωτών του σε ειδικές μονάδες, οι οποίες σε περίπτωση πολέμου θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος μιας πιθανής επίθεσης – σε 180.000 στρατιώτες υπολογίζεταο το ανρώπινο δυναμικό των ειδικών δυνάμεων, ο μεγαλύτερο αριθμός εξειδικευμένων μονάδων στον κόσμο. Ο στρατιωτικός προϋπολογισμός είναι – σε σχέση με τους πόρους της απελπιστικά φτωχής χώρας – τεράστιος: σύμφωνα με το U. S. State Department περιλαμβάνει περίπου έξι δισεκατομμύρια δολάρια (4,4 δισ. ευρώ), κάτι περισσότερο από το ένα τέταρτο του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Βόρειας Κορέας.
Ωστόσο, ο στρατός του Κορεατικού Λαϊκού Κόμματος, σε σύγκριση με τον 687.000-ισχυρό νοτιοκορεατικό στρατό, είναι φτωχά εξοπλισμένος. Τα συμβατικά οπλικά συστήματα, όπως αεροσκάφη, άρματα μάχης και πυροβολικό είναι σε μεγάλο βαθμό από τη δεκαετία του εξήντα και του εβδομήντα. Επιπλέον, από το 2006 βρίσκεται σε ισχύ ένα διεθνές εμπάργκο όπλων, με το οποίο μεγάλες αγορές στρατιωτικού εξοπλισμού είναι σχεδόν αδύνατες.
Η πυρηνική αποτροπή υπάρχει ήδη
Στα λίγα όπλα υψηλής τεχνολογίας συγκαταλέγονται κυρίως τα προγράμματα υψηλού κύρους, όπως το πρόγραμμα των πυρηνικών όπλων. Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι η Βόρεια Κορέα διαθέτει σχάσιμο υλικό για 2 έως 9 πυρηνικές βόμβες του τύπου Χιροσίμα. Η πρώτη ατομική δοκιμή βόμβας έγινε τον Οκτώβριο του 2006, με τους δυτικούς εμπειρογνώμονες να εξακολουθούν να τη θεωρηθούν ως αποτυχία. Όμως, στις 25 Μάη του 2009, το καθεστώς της Πιονγιάνγκ πυροδότησε μια άλλη βόμβα. Αυτή τη φορά, η εκρηκτική δύναμη έφθασε τους 10-20 χιλιάδες τόνους ΤΝΤ – είναι περίπου η καταστροφική δύναμη των βομβών που κατέστρεψαν τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Μάιος του 2009 είναι επίσης καθοριστικής σημασίας για την ερμηνεία της αντιπαράθεσης του πυροβολικού στο νησί Yeonpyeong, λέει ο επιστήμονας πολιτικών σπουδών του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης στη Γερμανία, Sebastian Harnisch. «Μετά την πυρηνική δοκιμή, το καθεστώς της Πιονγκγιάνγκ θεωρεί τον εαυτό του απρόσβλητο – και με το δίκιο. Το ανοικτό ερώτημα για το εάν τα πυρηνικά όπλα της Βόρειας Κορέας χρησιμοποιηθούν, διαδραματίζει μόνο έναν περιθωριακό ρόλο. «Το καθοριστικό είναι το αν τα γειτονικά κράτη πιστεύουν στην χρήση ή όχι», αναφέρει ο Harnisch. «Και εκεί, η επικρατούσα άποψη είναι ότι θα προτιμούσαν να μην δοκιμάσουν να το μάθουν. Ως εκ τούτου, το αποτρεπτικό αποτέλεσμα υπάρχει ήδη.»
Η Βόρεια Κορέα αισθάνεται αρκετά ασφαλής για να αμφισβητήσει το Νότο, και έμμεσα τις Ηνωμένες Πολιτείες, ξανά και ξανά – ειδικά για λόγους εσωτερικής πολιτικής. Η αντιμαράθεση του πυροβολικού ταιριάζει με το ναυάγιο της κορβέτας της Νότιας Κορέας «Τσεονάν. Δεν ήταν ίσως η αυθαίρετη πράξη ενός τοπικού στρατιωτικού διοικητή, αλλά μέρος της στρατηγικής της πρόκλησης και του εκβιασμό του Βορρά», συνεχίζει ο Harnisch. Ως εκ τούτου, το γεγονός είναι «περιορισμένης δράσης». «Σε μια περαιτέρω κλιμάκωση η Βόρεια Κορέα δεν έχει κανένα συμφέρον.»
Καμία πλευρά δεν ενδιαφέρεται για τον πόλεμο
Σε μια γενική ένοπλη σύγκρουση θα ήταν δύσκολο για τον Βορρά να την κερδίσει. Ωστόσο, οι ειδικοί είναι πεπεισμένοι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Νότια Κορέα δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για γενικευμένο πόλεμο. «Η Ουάσιγκτον και η Σεούλ δεν μπορούν να εξαλείψουν το καθεστώς της Πιονγιάνγκ, χωρίς καταστροφικές απώλειες», αναφέρεται σε μια μελέτη του 2007 που δημοσιεύθηκε στο Ινστιτούτο Στρατηγικών Σπουδών (SSI) του Αμερικανικού Στρατού.
Αυτό βέβαια οφείλεται κυρίως στην αριθμητική σύνθεση των ενόπλων δυνάμεων της Βόρειας Κορέας, αν και παρωχημένη τεχνολογικά. Η Βόρεια Κορέα πρέπει να έχει πάνω από 5.000 άρματα μάχης και εκατοντάδες αμφίβια τεθωρακισμένα. Μεγάλο μέρος του εξοπλισμού είναι ακόμα από τη σοβιετική εποχή με τις ανάγκες της αναβάθμισης να είναι μεγάλες. Η Νότια Κορέα διαθέτει 2750 άρματα μάχης και 2.800 τεθωρακισμένα οχήματα που θεωρούνται πολύ πιο σύγχρονα.
Η πολεμική αεροπορία της Βόρειας Κορέας είναι απελπιστικά απαρχαιωμένη. Αποτελείται από περίπου 1.600 κυρίως κινεζικά και ρωσικά μοντέλα της δεκαετίας του εξήντα και του εβδομήντα, όπως τα MiG-23, MiG-21 και MiG-19. Τα πιο προηγμένα είναι περίπου 30 ετών, τα MiG-29. Αμφίβολο είναι πόσα από αυτά είναι επιχειρησιακά, λόγω του εμπάργκο όπλων και της επισφαλή κατάστασης στον τομέα των ανταλλακτικών.
Η πολεμική αεροπορία της Νότιας Κορέας, ωστόσο, έχει περίπου 700 αμερικανικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων 173 F-16 και 40 μαχητικών πολλαπλού ρόλου τύπου F-15K Slam Eagle, το οποίο έχει επικρατήσει σε διαγωνισμό ακόμη και έναντι του Eurofighter. Η αεροπορική δύναμη της Βόρειας Κορέας θα μπορούσε πιθανότατα να καταστραφεί γρήγορα σε περίπτωση πολέμου. Η κατάκτηση της αεροπορικής κυριαρχίας στην κορεατική χερσόνησο είναι στο σχεδιασμό των Ηνωμένων Πολιτειών και της Νότιας Κορέας πολύ ψηλά.
Η Βόρεια Κορέα θεωρείται η πιο στρατιωτικοποιημένη χώρα στον κόσμο. Το ένοπλο προσωπικό είναι περίπου 1,2 εκατομμύρια στρατιώτες. Αυτό τον καθιστά τον τέταρτο μεγαλύτερη στρατό στον κόσμο – μετά την Κίνα, την Ινδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες και ακόμη και τη Ρωσία. Επιπλέον, το κομμουνιστικό κράτος εκαπδεύει μεγάλο αριθμό των στρατιωτών του σε ειδικές μονάδες, οι οποίες σε περίπτωση πολέμου θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος μιας πιθανής επίθεσης – σε 180.000 στρατιώτες υπολογίζεταο το ανρώπινο δυναμικό των ειδικών δυνάμεων, ο μεγαλύτερο αριθμός εξειδικευμένων μονάδων στον κόσμο. Ο στρατιωτικός προϋπολογισμός είναι – σε σχέση με τους πόρους της απελπιστικά φτωχής χώρας – τεράστιος: σύμφωνα με το U. S. State Department περιλαμβάνει περίπου έξι δισεκατομμύρια δολάρια (4,4 δισ. ευρώ), κάτι περισσότερο από το ένα τέταρτο του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Βόρειας Κορέας.
Ωστόσο, ο στρατός του Κορεατικού Λαϊκού Κόμματος, σε σύγκριση με τον 687.000-ισχυρό νοτιοκορεατικό στρατό, είναι φτωχά εξοπλισμένος. Τα συμβατικά οπλικά συστήματα, όπως αεροσκάφη, άρματα μάχης και πυροβολικό είναι σε μεγάλο βαθμό από τη δεκαετία του εξήντα και του εβδομήντα. Επιπλέον, από το 2006 βρίσκεται σε ισχύ ένα διεθνές εμπάργκο όπλων, με το οποίο μεγάλες αγορές στρατιωτικού εξοπλισμού είναι σχεδόν αδύνατες.
Η πυρηνική αποτροπή υπάρχει ήδη
Στα λίγα όπλα υψηλής τεχνολογίας συγκαταλέγονται κυρίως τα προγράμματα υψηλού κύρους, όπως το πρόγραμμα των πυρηνικών όπλων. Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι η Βόρεια Κορέα διαθέτει σχάσιμο υλικό για 2 έως 9 πυρηνικές βόμβες του τύπου Χιροσίμα. Η πρώτη ατομική δοκιμή βόμβας έγινε τον Οκτώβριο του 2006, με τους δυτικούς εμπειρογνώμονες να εξακολουθούν να τη θεωρηθούν ως αποτυχία. Όμως, στις 25 Μάη του 2009, το καθεστώς της Πιονγιάνγκ πυροδότησε μια άλλη βόμβα. Αυτή τη φορά, η εκρηκτική δύναμη έφθασε τους 10-20 χιλιάδες τόνους ΤΝΤ – είναι περίπου η καταστροφική δύναμη των βομβών που κατέστρεψαν τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Μάιος του 2009 είναι επίσης καθοριστικής σημασίας για την ερμηνεία της αντιπαράθεσης του πυροβολικού στο νησί Yeonpyeong, λέει ο επιστήμονας πολιτικών σπουδών του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης στη Γερμανία, Sebastian Harnisch. «Μετά την πυρηνική δοκιμή, το καθεστώς της Πιονγκγιάνγκ θεωρεί τον εαυτό του απρόσβλητο – και με το δίκιο. Το ανοικτό ερώτημα για το εάν τα πυρηνικά όπλα της Βόρειας Κορέας χρησιμοποιηθούν, διαδραματίζει μόνο έναν περιθωριακό ρόλο. «Το καθοριστικό είναι το αν τα γειτονικά κράτη πιστεύουν στην χρήση ή όχι», αναφέρει ο Harnisch. «Και εκεί, η επικρατούσα άποψη είναι ότι θα προτιμούσαν να μην δοκιμάσουν να το μάθουν. Ως εκ τούτου, το αποτρεπτικό αποτέλεσμα υπάρχει ήδη.»
Η Βόρεια Κορέα αισθάνεται αρκετά ασφαλής για να αμφισβητήσει το Νότο, και έμμεσα τις Ηνωμένες Πολιτείες, ξανά και ξανά – ειδικά για λόγους εσωτερικής πολιτικής. Η αντιμαράθεση του πυροβολικού ταιριάζει με το ναυάγιο της κορβέτας της Νότιας Κορέας «Τσεονάν. Δεν ήταν ίσως η αυθαίρετη πράξη ενός τοπικού στρατιωτικού διοικητή, αλλά μέρος της στρατηγικής της πρόκλησης και του εκβιασμό του Βορρά», συνεχίζει ο Harnisch. Ως εκ τούτου, το γεγονός είναι «περιορισμένης δράσης». «Σε μια περαιτέρω κλιμάκωση η Βόρεια Κορέα δεν έχει κανένα συμφέρον.»
Καμία πλευρά δεν ενδιαφέρεται για τον πόλεμο
Σε μια γενική ένοπλη σύγκρουση θα ήταν δύσκολο για τον Βορρά να την κερδίσει. Ωστόσο, οι ειδικοί είναι πεπεισμένοι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Νότια Κορέα δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για γενικευμένο πόλεμο. «Η Ουάσιγκτον και η Σεούλ δεν μπορούν να εξαλείψουν το καθεστώς της Πιονγιάνγκ, χωρίς καταστροφικές απώλειες», αναφέρεται σε μια μελέτη του 2007 που δημοσιεύθηκε στο Ινστιτούτο Στρατηγικών Σπουδών (SSI) του Αμερικανικού Στρατού.
Αυτό βέβαια οφείλεται κυρίως στην αριθμητική σύνθεση των ενόπλων δυνάμεων της Βόρειας Κορέας, αν και παρωχημένη τεχνολογικά. Η Βόρεια Κορέα πρέπει να έχει πάνω από 5.000 άρματα μάχης και εκατοντάδες αμφίβια τεθωρακισμένα. Μεγάλο μέρος του εξοπλισμού είναι ακόμα από τη σοβιετική εποχή με τις ανάγκες της αναβάθμισης να είναι μεγάλες. Η Νότια Κορέα διαθέτει 2750 άρματα μάχης και 2.800 τεθωρακισμένα οχήματα που θεωρούνται πολύ πιο σύγχρονα.
Η πολεμική αεροπορία της Βόρειας Κορέας είναι απελπιστικά απαρχαιωμένη. Αποτελείται από περίπου 1.600 κυρίως κινεζικά και ρωσικά μοντέλα της δεκαετίας του εξήντα και του εβδομήντα, όπως τα MiG-23, MiG-21 και MiG-19. Τα πιο προηγμένα είναι περίπου 30 ετών, τα MiG-29. Αμφίβολο είναι πόσα από αυτά είναι επιχειρησιακά, λόγω του εμπάργκο όπλων και της επισφαλή κατάστασης στον τομέα των ανταλλακτικών.
Η πολεμική αεροπορία της Νότιας Κορέας, ωστόσο, έχει περίπου 700 αμερικανικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων 173 F-16 και 40 μαχητικών πολλαπλού ρόλου τύπου F-15K Slam Eagle, το οποίο έχει επικρατήσει σε διαγωνισμό ακόμη και έναντι του Eurofighter. Η αεροπορική δύναμη της Βόρειας Κορέας θα μπορούσε πιθανότατα να καταστραφεί γρήγορα σε περίπτωση πολέμου. Η κατάκτηση της αεροπορικής κυριαρχίας στην κορεατική χερσόνησο είναι στο σχεδιασμό των Ηνωμένων Πολιτειών και της Νότιας Κορέας πολύ ψηλά.
Ο φόβος της καταστροφής της Σεούλ
Στην κορυφή του καταλόγου των στόχων των ενόπλων δυνάμεω της Βόρειας Κορέας είναι η πρωτεύουσα της Νότιας Κορέας, η Σεούλ, μόλις 50 χιλιόμετρα από τα σύνορα – και έτσι είναι μέσα στην εμβέλεια του πυροβολικού της Βόρειας Κορέας. Η καταστροφή της Σεούλ με συμβατικά όπλα, είναι η περισσότερο «αξιόπιστη απειλή της Πιονγιάνγκ» σύμφωνα με τη σχετική μελέτη του SSI.
Δεδομένου ότι η Βόρεια Κορέα έχει επίγνωση της τεχνολογικής κατωτερότητας της, η στρατιωτική στρατηγική της βασίζεται κυρίως στον ασύμμετρο πόλεμο. Αυτή δεν περιορίζεται βέβεια σε τεχνικές απόκρυψης μέσου του καμουφλάζ των οπλικών της συστημάτων. Η Βόρεια Κορέα πρέπει να έχει τεράστιο οπλοστάσιο χημικών και βιολογικών όπλων που μπορούν να μεταφερθούν μέσω πυραύλων στους στόχους. Το οπλοστάσιο πυραύλων της Βόρειας Κορέας περιλαμβάνει περισσότερα από 1800 πυραύλους, διαφορετικών τύπων.
Η Νότια Κορέα έχει αναπτύξει πρόσφατα επίσης πυραύλους κρουαζ, με εμβέλεια τα 1.500 χιλιόμετρα, που θα μπορούσαν να στοχεύσουν ολόκλητη την επικράτεια της Βόρειας Κορέας.
Η τεχνολογική υπεροχή της Νότιας Κορέας είναι ανώτερη, αλλά οι εκπλήξεις εκ μέρους της στρατιωικής δύναμης της Βόριεας Κορέας είναι πιθανές. Η τελευταία μεγάλη έκπληξη ήταν η βύθιση της κορβέτας «Τσεονάν», η οποία έχει κλονίσει την εμπιστοσύνη των Νοτιοκορεατών στην βιωσιμότητα της τεχνολογικής ανωτερότητας τους. Η Βόρεια Κορέα έχει μέχρι 70 υποβρύχια, συμπεριλαμβανομένων περίπου 20 σκάφη της σοβιετικής κλάσσης Romeo και Whiskey. Θεωρούνται ξεπερασμένα, θορυβώδη, και επομένως εύκολα εντοπίσιμα. Παρ ‘όλα αυτά, η «Τσεονάν» – τέθηκε σε λειτουργία το 1989 – προφανώς τορπιλίστηκε, και μάλιστα κατά τη διάρκεια μιας ναυτικής στρατιωτικής άσκησης σε πλήρη ετοιμότητα μάχης. «Για το νοτιοκορεατικό ναυτικό το γεγονός ήταν μια καταστροφή». Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της χώρας αφήνουν πλέον ανοιχτά το ερώτημα κατά πόσον το πολεμικό ναυτικό της Σεούλ μπορεί να αντιπαραταθεί με τα υποβρύχια του Βορρά.
Εκτός από τα 70 υποβρύχια, η Βόρεια Κορέα έχει πάνω από 600 άλλα πολεμικά πλοία, ως επί το πλείστον μικρά σκάφη παράκτιας αλιείας. Μόνο τρεις φρεγάτες βρίσκονται στο πολεμικό ναυτικό του Κορεάτικου Λαϊκού Κόμματος. Ο Νότος έχει συνολικά περίπου 170 πολεμικά πλοία και μια ντουζίνα υποβρύχια.
Πέρα από εκπλήξεις, στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι η Βόρεια Κορέα δεν μπορεί να κερδίσει έναν πόλεμο κατά του Νότου. Αλλά αυτό, σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης του Ινστιτούτου Στρατηγικών Σπουδών, δεν πρέπει να σημαίνει ότι ο πόλεμος είναι αδύνατος. Είτε ο στρατός της Λαϊκής Κορέας θα κερδίσει ή όχι, «δεν πειράζει» – γιατί είναι η αντίληψη της Βόρειας Κορέας, ή ακριβέστερα, η αντίληψη του δικτάτορα Kim Jong Il, η οποία τελικά αποφασίζει για τον πόλεμο ή την ειρήνη στην περιοχή.. «Αν ο στρατός του Κορεατικού Λαϊκού Κόμματος λάβει την διαταγή, θα τους επιτεθεί!»
________________
Το κείμενο αποτελεί μετάφραση του άρθρου με τίτλο «Asien fürchtet sich vor neuem Korea-Krieg» του Markus Becker, δημοσιευμένο στο γερμανικό Spiegel Online.
