ΕΚΕΙΝΟ το παγωμένο πρωινό της 1ης Δεκεμβρίου του 1925 έκπληκτοι οι αναγνώστες των εφημερίδων διάβαζαν ανακοίνωση που εκδόθηκε το προηγούμενο βράδυ από το Πολιτικό Γραφείο του προέδρου της Κυβερνήσεως, στρατηγού Θεόδωρου Πάγκαλου, ο οποίος από τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς είχε καταλάβει την εξουσία με πραξικόπημα για να την κρατήσει έως και τον Αύγουστο του 1926, οπότε τον ανέτρεψε ένα άλλο πραξικόπημα που οργάνωσε ο στρατηγός Κονδύλης.

Με την ανακοίνωση του Πολιτικού Γραφείου απαγορευόταν στα κορίτσια άνω των 12 ετών και στις γυναίκες να φορούν φούστες το άκρο των οποίων θα απείχε από το έδαφος περισσότερο από 30 εκατοστά:

«Κατόπιν διαταγής του Προέδρου της Κυβερνήσεως, καταρτίζεται και υποβάλλεται εις το υπουργείον Εσωτερικών προς έγκρισιν αστυνομική διάταξις δι ης απαγορεύονται αι κονταί φούσται των γυναικών.

Το κατώτατον άκρον της φούστας δέον να απέχη από του εδάφους 30 εκατοστά του μέτρου. Εις τον περιορισμόν τούτον υπάγονται άπασαι αι γυναίκες από του 12ου έτους και άνω.

Αι παραβάτιδες θα παραπέμπωνται εις το επ’ αυτοφώρω πταισματοδικείον, σνυπεύθυνοι θα είναι και οι γονείς αυτών.

Η εφαρμογή θα αρχίση από 15 Δεκεμβρίου».

Η ανακοίνωση γίνεται δεκτή με ειρωνικά σχόλια.

Οι αναγνώστες γελάνε και οι εφημερίδες με προσεκτικό τρόπο, λόγω της φύσης του καθεστώτος, την αντιμετωπίζουν με λεπτό χιούμορ. Είναι χαρακτηριστικός ο τίτλος και ο υπότιτλος της εφημερίδας «Μακεδονία»: «Ο κ. Πάγκαλος και η κοντή φούστα – Μη χειρότερα!».

Σύμφωνα με τον τότε αστυνομικό διευθυντή Αθηνών Ι. Καλυβίτη, η ιδέα της απαγόρευσης της κοντής φούστας ανήκε στη σύζυγο του Πάγκαλου Αριάδνη, γιαγιά του σημερινού αντιπροέδρου της κυβέρνησης.

Όπως είπε αργότερα ο αστυνομικός, μια μέρα που βρισκόταν στο γραφείο του Πάγκαλου η σύζυγός του τον επέπληξε γιατί επέτρεπε στις γυναίκες να κυκλοφορούν με φούστες μέχρι το γόνατο.

Στη συζήτηση παρενέβη ο Πάγκαλος συμφωνώντας με τη γυναίκα του.

Έτσι έδωσε εντολή στον Καλυβίτη να ετοιμάσει και να εκδώσει τη σχετική απαγορευτική διάταξη.

Από τη δημοσίευση της διάταξης μέχρι και την εφαρμογή της μεσολάβησαν 15 μέρες «προσαρμογής». Και μετά άρχισαν τα ευτράπελα.

Οι δρόμοι της Αθήνας γέμισαν αστυνομικές περιπόλους που σταματούσαν κάθε γυναίκα, ανεξάρτητα από ηλικία και με μια μεζούρα μέτραγαν το ύψος της φούστας.

Οι γυναίκες αντιδρούσαν, το ένα επεισόδιο διαδεχόταν το άλλο, ενώ οι άνδρες συμμετείχαν με τη σχετική καζούρα.

Οι παραβάτιδες των οποίων η φούστα ευρέθη μετά τη μέτρηση κοντή οδηγούνταν στα Αστυνομικά Τμήματα και στη συνέχεια στο Αυτόφωρο. Εκεί επικρατούσαν σκηνές απείρου κάλλους.

Μέλη γνωστών οικογενειών της πρωτεύουσας, γυναίκες από λαϊκές συνοικίες κάθονταν στο ίδιο εδώλιο και διαπομπεύονταν μπροστά σε όλους τους γαβριάδες και τους αργόσχολους της Αθήνας που μαζεύονταν εκεί για να το καλαμπουρίσουν.

Η υπόθεση πέρασε και στα θέατρα της εποχής όπου δεν υπήρχε επιθεώρηση που να μην έχει και το σχετικό νούμερο. Η κατάσταση είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο και εκτός από το γελοίον του πράγματος άρχισαν να διαμαρτύρονται και ισχυρότατοι παράγοντες της οικονομικής και πολιτικής ζωής του τόπου που έβλεπαν τις γυναίκες και τις κόρες τους να διασύρονται.

Παράλληλα τα σχόλια του Τύπου άρχισαν να γίνονται πιο επιθετικά χαρακτηρίζοντας το μέτρο βάρβαρο και προσβλητικό για τις γυναίκες.

Έτσι, μια ωραία πρωία οι αστυνομικές περίπολοι εξαφανίστηκαν από τους δρόμους και το μέτρημα της φούστας σταμάτησε.

Μάλιστα, για να μην εξευτελιστούν εντελώς τα όργανα της δικτατορίας, εστάλη στις εφημερίδες ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία η απαγορευτική διάταξη δεν ισχύει πλέον γιατί οι Αθηναίες συμμορφώθηκαν αμέσως και μάκρυναν τις φούστες τους.

Οι «μισογύναι» και το «Αήττητον φύλον»

ΤΟ ΛΕΠΤΟ χιούμορ και η ειρωνεία χαρακτήριζαν τα σχόλια και τα άρθρα των εφημερίδων για την απαγόρευση της κοντής φούστας.

Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω απόσπασμα από την πρωτοσέλιδη καθημερινή στήλη με την υπογραφή «Αθηναίος» και τίτλο «Φρόνησις» στην εφημερίδα «Εμπρός» της 2ας Δεκεμβρίου 1925:

«…Υπό οικονομικήν έποψιν το πράγμα δεν είνε ευχάριστον διά τους άνδρας αλλά τι να γίνη.

– Εκεί που θα πληρώσω πρόστιμα διά τα θηλυκά μου και θα έχω φασαρίας με την φυλάκισίν των, έλεγε οικογενειάρχης, θα προτιμήσω να κάμω από τώρα και την επιπρόσθετον ταύτην δαπάνην.

Καθ’ όλην την ημέραν χθες εις τα μαγαζειά και τα μοδιστράδικα παρετηρείτο ζωηροτάτη κίνησις κυριών και δεσποινίδων.

Τα υφάσματα ανηρπάζοντο. Εκείναι δε αι οποίαι είχον καμωθή απ’ αρχής ότι δήθεν θα απειθούσαν εις την αστυνομικήν διάταξιν, την οποίαν εχαρακτήριζον ανεφάρμοστον, ηκούσθησαν λέγουσαι σωφρόνως.

– Για καλόν και για κακόν κάμετε, παρακαλώ, την φούστα μου μακρυτέραν κατά δέκα πόντους.

Αι προβλεπτικώτεραι προσθέτουν:

– Εμένα να μου αφήσητε και καμμιά πενηνταριά πόντους γύρισμα, διότι ποίος ξέρει αν αύριον δεν εκδοθή άλλη διαταγή, η οποία να απαιτή να έχη η φούστα και ουράν.

Τόσον πολύ γενναία δεν είναι τα θηλυκά προ του πραγματικού κινδύνου. Εναντιούνται και αφηνιάζουν πάντοτε εκ του ασφαλούς.

Ενδεχόμενον πολλαί να έθραυσαν χθες μερικά πιάτα εκ της οργής των, αλλά πρώται και καλλίτεραι έσπευσαν να προμηθευθούν “φουρρώ”. Γενικόν το ερώτημά των:

– Ευρήκες, καϋμένη, φουρρώ;

– Μη τα ρωτάς. Εγύρισα όλα τα μαγαζειά. Τέλος πάντων κατώρθωσα και βρήκα πέντε πήχες.

– Πέντε πήχες; Τι θα το κάμης τόσον πολύ;

– Θα μακρύνω την φούστα μου ίσα με τα νύχια. Ας μου λείπουν τα ντράβαλα.

Ώστε ηττάται και το δήθεν αήττητον γυναικείον φύλον; Οι μισογύναι απαστράπτουν εκ χαράς.

– Αρνάκι του γάλακτος έφαγα, έλεγε εις τούτων. Επί τέλους αυτήν την φοράν εθριάμβευσε το ισχυρόν φύλον κατά του ασθενούς!

Οι ακροαταί του εμειδίασαν, αλλά εκείνος προσέθεσε προφητικώς: Πού θα πάνε; Θα τας ξανακλείσωμεν εις τον γυναικωνίτην!»

πηγη