Μία νέα… τρόικα φαίνεται να σχηματίζεται στα βαλκάνια μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Σερβίας με σκοπό την αντιμετώπιση των σημαντικών προβλημάτων της βαλκανικής.
Κατά τη διάρκεια της τριμερούς συνάντησης των υπουργών εξωτερικών Ελλάδας-Βουλγαρία και Σερβίας έγινε φανερό και η συμμαχία Ελλάδας-Βουλγαρίας κατά των Σκοπίων.
Σε μία πραγματικά πολύ χρήσιμη συνάντηση για το μέλλον της Βαλκανικής, και ειδικά των δυτικών Βαλκανίων τείνει να καταστεί η τριμερής συνεννόηση Αθήνας-Σόφιας-Βελιγραδίου.
Κατά την συνάντηση των τριών υπουργών εξωτερικών στην Σόφια συζητήθηκε το ευρωατλαντικό μέλλον των δυτικών Βαλκανίων, και ειδικά αυτό της Σερβίας, ενώ όπως έγινε σαφές και από τις τοποθετήσεις των υπουργών εξωτερικών της Ελλάδας και της Βουλγαρίας υπάρχει και μία επίσημη/ανεπίσημη συνεννόηση των δύο χωρών αναφορικά με την προκλητικότατη στάση των Σκοπίων σε σχέση με την υποκλοπή της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς των δύο χωρών.
Είναι σαφές πως οι τρείς ορθόδοξες χώρες των Βαλκανίων αντιλαμβανόμενες πως μόνο η «ισχύς εν τη ενώσει» φέρνει αποτελέσματα μέσα σε ένα τόσο… επικίνδυνο περιβάλλον όπως αυτό των Βαλκανίων φαίνονται αποφασισμένες να κινηθούν ως «μπλοκ» προς την κατεύθυνση της «ελεγχόμενης εισόδου», και υπό προϋποθέσεις των χωρών των δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι συμβολικές ημερομηνίες 2014 και 1018 (ένας αιώνας από την έναρξη και τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου) αναμένεται να αποβούν καθοριστικές για την ενταξιακή διαδικασία, η οποία θα κλείσει, όπως πιστεύεται, έναν αιώνα βίαιων συγκρούσεων στην Ευρώπη, οι οποίες ξεκίνησαν από την περιοχή μας το 1914 (εξαιρούμε του «τοπικούς» Βαλκανικού Πολέμους του 1912-13).
Μέσα στο συγκεκριμένο πλαίσιο γίνεται σαφές πως η Ελλάδα αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο αφού τόσο με την πρωτοβουλία της «ατζέντα 2014» όσο και με την αναμενόμενη συνάντηση «Θεσσαλονίκη 2», δηλαδή την σύνοδο στην πρωτεύουσα των Βαλκανίων η οποία και θα δώσει μία συγκεκριμένη ενταξιακή ημερομηνία στις χώρες των δυτικών Βαλκανίων, θα επιδείξει την θέλησή της για την υποβοήθηση των γειτονικών της κρατών, προς την σταθερότητα και την ευημερία.
Φυσικά, στην τριμερή συνάντηση φάνηκε καθαρά το σε πόσο δύσκολη θέση βρίσκεται η κυβέρνηση του Νικολά Γκρουέφσκι η οποία με τις μαξιμαλιστικές επιδιώξεις έχει στρέψει τόσο την Ελλάδα όσο και την Βουλγαρία εναντίων των Σκοπίων.
Ο Βούλγαρος υπουργός σε ερώτηση δημοσιογράφου για το ζήτημα των Σκοπίων υπήρξε πολύ σαφής αφού χωρίς περιστροφές είπε χαρακτηριστικά πως «η φιλία με συμφωνία δεν γίνεται» αναφερόμενος στην υπογραφή ενός συμφώνου μεταξύ Σόφιας και Σκοπίων.
Αφού ο Ν. Μλαντένοφ διευκρίνισε πως υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένης και της έννοιας της «καλής γειτονίας», ο Δ. Δρούτσας επανέλαβε την πάγια θέση της χώρας αναφορικά με το ζήτημα.
Είναι σαφές πως τα Σκόπια, βρίσκονται σε πολύ δύσκολη θέση κυρίως διότι η πολιτική το τελευταίο ενάμιση έτος τόσο της Ελλάδας όσο και την Βουλγαρίας, σε διάφορα ζητήματα, τους έχει επιτρέψει να «άρουν»… Δυτικές πιέσεις από τους ώμους τους.
Με άλλα λόγια τα Σκόπια δεν μπορούν πλέον να λειτουργήσουν ως «μοχλός πίεσης» κατά της Ελλάδας, κυρίως, αλλά και της Βουλγαρίας, αφού τόσο η Σόφια όσο και η Αθήνα έχουν μεταβάλλει την πολιτική τους σε διάφορα ευρύτερα ζητήματα προς το… Δυτικότερο.
Αυτομάτως, ο Ν. Γκρουέφσκι χάνει όση «δύναμη» είχε και είναι πλέον αναγκασμένος να γίνει ποιο διαλλακτικός. Επιπροσθέτως, η προσφυγή, αυτή την εβδομάδα, των Σκοπίων στο Δ.Ν.Τ. αίρει κάθε αμφιβολία για το κατά πόσο οι «μακεδονομάχοι» του Ν. Γκρουέφσκι θα μπορέσουν να επιβάλλουν την ατζέντα τους στην περιοχή.
Με ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών παρουσιάζει αναλυτικά τις δηλώσεις των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας-Βουλγαρίας-Σερβίας, οι οποίες έχουν ως εξής:
«κ. Ν. Μλαντένοφ (ΥΠΕΞ Βουλγαρίας): Την καλημέρα μου σε όλους. Ευχαριστώ για την παρουσία σας εδώ. Θέλω να ευχαριστήσω ειδικά τους ομολόγους μου που ανταποκρίθηκαν σε αυτή την πρόσκληση, την οποία συζητούμε εδώ και καιρό, διότι η Βουλγαρία ως μέλος της ΕΕ, όπως και οι φίλοι μας στην γειτονική Ελλάδα, έχουμε την ιστορική ίσως ευθύνη να βοηθήσουμε τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, που αναμένουν να ενταχθούν στην ΕΕ και ν’ αρχίσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις.
Να βοηθήσουμε λοιπόν να προετοιμαστούν και να πορευτούν.
Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση έχει, χονδρικά, τρεις μεγάλους τομείς κριτηρίων.
Πρώτον, να εκπληρωθούν οι όροι της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και στο σημείο αυτό μπορούν να βοηθήσουν οι χώρες που είναι ήδη μέλη της ΕΕ. Γι’ αυτό και με τη σημερινή διακήρυξη εμείς δηλώνουμε ετοιμότητα να βοηθήσουμε τη Σερβία, με την εμπειρία και τη γνώση που έχουμε, να εκπληρώσει πλήρως τα κριτήρια ένταξης.
Δεύτερον, η περιφερειακή συνεργασία. Είναι αυτό που κάνουμε σήμερα με τους γείτονες. Να δείξουμε ότι στα Βαλκάνια η συνεργασία όχι μόνο είναι εφικτή, αλλά δεδομένη.
Τρίτον, οι καλές γειτονικές σχέσεις που είναι εξαιρετικής σημασίας για την επίλυση όλων των διμερών και πολυμερών θεμάτων.
Γι’ αυτό και σήμερα, στο τέλος των συνομιλιών μας, συμφωνήσαμε σε τακτικές συναντήσεις, στις οποίες θα εξετάζουμε όλα τα σημαντικά για την ευρύτερη περιοχή μας θέματα.
Την επόμενη συνάντηση ελπίζουμε ότι θα φιλοξενήσουν οι Έλληνες φίλοι μας και την τρίτη θα φιλοξενήσει το Βελιγράδι. Έτσι, θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε αυτό τον διάλογο σε όλα τα θέματα που βοηθούν την πλήρη ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ.
κ. Δ. Δρούτσας: Πρώτ’ απ’ όλα, θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Μλαντένοφ για το γεγονός ότι πήρε αυτήν την πρωτοβουλία και συγκάλεσε αυτή την συνάντηση σήμερα εδώ στη Σόφια που μας έφερε μαζί, την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Σερβία.
Νομίζω ότι η συνεργασία μας βασίζεται σε πολύ στέρεη βάση, που δεν είναι τίποτα λιγότερο από τις μακρόχρονες, παραδοσιακές και πολύ καλές σχέσεις ανάμεσα στις τρεις χώρες και φυσικά καίριο θέμα στην συζήτησή μας ήταν η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων και ιδιαίτερα της Σερβίας.
Νομίζω ότι η Ελλάδα και η Βουλγαρία, ως εταίροι στην ΕΕ και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ μοιραζόμαστε το όραμα για ειρήνη, το όραμα για σταθερότητα και ευημερία σε ολόκληρη την περιοχή και πέρα από αυτήν.
Σε σχέση με αυτό το θέμα, θα ήθελα να συμφωνήσω με τις παρατηρήσεις του Νικολάι όσον αφορά την ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία και τις ευρωπαϊκές προσδοκίες της Σερβίας και για ακόμη μια φορά να επαναλάβω την πλήρη δέσμευσή μας και την πλήρη στήριξή μας σε αυτό το μέλλον της Σερβίας στην ευρωπαϊκή μας οικογένεια.
Είχα επίσης την ευκαιρία να συνομιλήσω με τους αγαπητούς φίλους και ομολόγους μου για τον ρόλο της Ελλάδας και το τι μπορεί να κάνει η Ελλάδα ειδικά για αυτό το θέμα.
Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε εκ νέου για την πρωτοβουλία μας που αφορά στην «Ατζέντα 2014» για τα Δυτικά Βαλκάνια.
Θεωρώ ότι έχουμε επιτύχει μέσω αυτής να δημιουργήσουμε ένα νέο momentum, μια νέα δυναμική στην ΕΕ αναφορικά με την ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων. Αυτό ήταν απαραίτητο. Νομίζω ότι το έχουμε επιτύχει αυτό.
Τώρα υπάρχει η ανάγκη, ως δεύτερο βήμα, να κάνουμε κάτι περισσότερο, προκειμένου να δώσουμε ένα συγκεκριμένο περιεχόμενο σε αυτήν την πρωτοβουλία, την «Ατζέντα 2014», και γι’ αυτό το θέμα είχα την ευκαιρία να πω ότι η Ελλάδα θα ασκήσει την προεδρία της ΕΕ το έτος 2014 και στόχος μας είναι να πραγματοποιηθεί –στο πλαίσιο της προεδρίας αυτής- μία Σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. και των βαλκανικών χωρών, όπως το κάναμε το 2003, όταν η Ελλάδα άσκησε τελευταία φορά την προεδρία στην ΕΕ. Η γνωστή «Ατζέντα της Θεσσαλονίκης» γεννήθηκε τότε.
Έτσι, στόχος μας είναι να απευθύνουμε πρόσκληση για μια επόμενη Σύνοδο κορυφής, που θα ονομαστεί Σύνοδος κορυφής «Θεσσαλονίκη 2», εάν θέλετε, για τα Δυτικά Βαλκάνια και εκεί θα θέλαμε να έχουμε μια συγκεκριμένη ημερομηνία για την πλήρη ένταξη όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.
Τότε θεωρώ ότι ο χρόνος θα είναι ώριμος και σωστός, για να καταλήξουμε σε συγκεκριμένη ημερομηνία για την ένταξη. Φυσικά, πολλά πρέπει ακόμη να γίνουν στη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου, αλλά θεωρώ ότι με καλή συνεργασία – και προσδοκώ η συνεργασία αυτή να συνεχισθεί μεταξύ των δύο χωρών – μπορούμε να κάνουμε πολλά εν όψει της ενταξιακής διαδικασίας των Δυτικών Βαλκανίων, που αποτελεί ένα όραμα που μοιραζόμαστε όλοι μας.
κ. Β. Γιέρεμιτς (ΥΠΕΞ Σερβίας): Η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι στρατηγική προτεραιότητα της Σερβίας και θέλω να ευχαριστήσω την Ελλάδα και τη Βουλγαρία για την υποστήριξη της υποψηφιότητας της χώρας μας.
[Σ.Σ.: Οι εισαγωγικές δηλώσεις του Σέρβου ΥΠΕΞ αποδίδονται σε πλάγιο λόγο, διότι έγιναν στη Σερβική, χωρίς διερμηνέα:
[Σ.Σ.: Οι εισαγωγικές δηλώσεις του Σέρβου ΥΠΕΞ αποδίδονται σε πλάγιο λόγο, διότι έγιναν στη Σερβική, χωρίς διερμηνέα:
