Το άνοιγμα των «κλειστών επαγγελμάτων» των συμβολαιογράφων, δικηγόρων, αρχιτεκτόνων, μηχανικών, ορκωτών ελεγκτών και φαρμακοποιών αποφάσισε το Υπουργικό Συμβούλιο, ενώ δόθηκε στη δημοσιότητα το νομοσχέδιο σε Δημόσια διαβούλευση.

Ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου στο εισαγωγικό σημείωμα του κατά την παρουσίαση του σχετικού νομοσχεδίου ανέφερε μεταξύ άλλων ότι ανοίγουν περισσότερες ευκαιρίες για τους νέους επιστήμονες, ώστε να βρουν το χώρο τους και τον δρόμο τους στην αγορά, δημιουργούνται προϋποθέσεις για να μειωθεί δραστικά το κόστος κάποιων – αναγκαίων – υπηρεσιών προς τους πολίτες και να αυξηθεί η ποιότητα σε μια σειρά από υπηρεσίες, επιχειρείται η ενίσχυση του ανταγωνισμού και τη μείωση του κόστους για τον επαγγελματικό κόσμο, ώστε να ενισχυθεί και η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών.

Οι κύριες μορφές περιορισμών που ισχύουν σήμερα και αίρονται σε 4 μήνες είναι:

– Περιορισμοί σχετικά με τη διαδικασία αδειοδότησης για την άσκηση επαγγέλματος και τον αριθμό των διαθέσιμων αδειών.

– Περιορισμοί ως προς τις τιμές των υπηρεσιών ή των ελάχιστων αμοιβών.

– Γεωγραφικοί περιορισμοί για την άσκηση επαγγέλματος.

Τι προβλέπει το νομοσχέδιο

Με την προτεινόμενη νομοθεσία, στην πράξη αντιστρέφεται η λογική που ίσχυε μέχρι σήμερα για τα λεγόμενα «κλειστά επαγγέλματα».

– Ο κανόνας γίνεται η ελεύθερη άσκηση ενός επαγγέλματος εκτός και αν επιβάλλεται η διατήρηση περιορισμών για την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος.

– Καταργούνται συγκεκριμένοι περιορισμοί που ισχύουν για τα επαγγέλματα που προβλέπονται στο Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής, δηλ. του δικηγόρου, του συμβολαιογράφου, των μηχανικών/αρχιτεκτόνων και των ορκωτών ελεγκτών.

Γενική ρύθμιση

Στο γενικό μέρος του νομοσχεδίου καταργούνται οι αδικαιολόγητοι περιορισμοί στην πρόσβαση και άσκηση επαγγελμάτων. Ειδικότερα καταργούνται:

– Περιορισμοί ως προς τον αριθμό των προσώπων που μπορούν να εξασκούν ένα επάγγελμα (πληθυσμιακά κριτήρια, numerus clausus)

– Η εξάρτηση της διοικητικής άδειας, από την ύπαρξη «πραγματικής ανάγκης» κατά τη ουσιαστική εκτίμηση της διοικητικής αρχής

– Οι γεωγραφικοί περιορισμοί στην άσκηση του επαγγέλματος

– Οι ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ των ομοίων επαγγελματικών εγκαταστάσεων

– Οι προβλέψεις, είτε αποκλειστικής δυνατότητας διάθεσης, είτε απαγόρευσης διάθεσης είδους αγαθών, από ορισμένες κατηγορίες επαγγελματικών εγκαταστάσεων

– Η επιβολή ή η απαγόρευση ασκήσεως επαγγέλματος με ορισμένη εταιρική μορφή

– Οι περιορισμοί που σχετίζονται με τη συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο

– Η επιβολή υποχρεωτικών κατωτάτων ή ανωτάτων τιμών ή αμοιβών

– Η απαίτηση χορήγησης προηγούμενης διοικητικής άδειας για την άσκηση επαγγέλματος

Οι ανωτέρω περιορισμοί και απαιτήσεις καταργούνται 4 μήνες μετά από την ψήφιση του νόμου, εκτός αν, μέσα στην ίδια τετράμηνη προθεσμία εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα που θα επιτρέπει εξαιρέσεις για συγκεκριμένο επάγγελμα για λόγους επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος και ο περιορισμός που διατηρείται είναι πρόσφορο και αναγκαίο μέσο για τη εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος (αρχή αναλογικότητας).

Η γενική ρύθμιση αφορά όλα τα επαγγέλματα εκτός από αυτά, για τα οποία προβλέπονται (ή έχουν προβλεφθεί αλλού) ειδικές ρυθμίσεις για την άρση περιορισμών με βάση το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής.

Ειδικές ρυθμίσεις

Συμβολαιογράφοι

Οι Συμβολαιογράφοι – κατά το Σύνταγμα – είναι δημόσιοι λειτουργοί, ασκούν δημόσια εξουσία και απολαύουν της συνταγματικής προστασίας της μονιμότητας. Συνεπώς η αμοιβή τους καθορίζεται υποχρεωτικά με νόμο.

Στο προτεινόμενο νομοσχέδιο προβλέπεται επανακαθορισμός της αναλογικής αμοιβής ώστε να βαίνει μειούμενη όσο αυξάνει η αξία του αντικειμένου της συναλλαγής και για τις περιπτώσεις που η αξία του αντικειμένου της συναλλαγής υπερβαίνει ένα καθοριζόμενο με Προεδρικό Διάταγμα όριο, η αναλογική αμοιβή παύει να είναι υποχρεωτική και μπορεί να συμφωνείται μικρότερη αμοιβή του Συμβολαιογράφου.

Δικηγόροι

Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο:

– Καταργούνται οι γεωγραφικοί περιορισμοί στην άσκηση της δικηγορίας: κάθε δικηγόρος μπορεί να ασκεί το επάγγελμά του σε οποιοδήποτε δικαστήριο της Χώρας.

– Καταργούνται οι υποχρεωτικές ελάχιστες αμοιβές και το σύστημα προείσπραξης της αμοιβής από το Δικηγορικό Σύλλογο. Η αμοιβή του δικηγόρου καθορίζεται ελεύθερα με έγγραφη συμφωνία. Υποχρεούται να προκαταβάλλει ο ίδιος (όχι ο πελάτης του) τις νόμιμες εισφορές και κρατήσεις υπέρ Ασφαλιστικών Ταμείων και τρίτων στον Δικηγορικό Σύλλογο.

– Προκειμένου να υπολογίζονται και να εισπράττονται οι νόμιμες κρατήσεις υπέρ ασφαλιστικών ταμείων και τρίτων, διατηρούνται τα ποσά, που ορίζονται σήμερα ως «ελάχιστες αμοιβές», ως ποσά όμως αναφοράς, επί των οποίων υπολογίζονται και εισπράττονται οι εισφορές.

– Προκειμένου να επιδικάζονται οι δικαστικές δαπάνες, καθώς και οι αμοιβές των δικηγόρων όταν ελλείπει έγκυρη έγγραφη συμφωνία ή όταν διορίζονται από το δικαστήριο για να συνδράμουν πολίτες με ιδιαίτερα χαμηλά εισοδήματα, διατηρούνται ως «νόμιμες» αμοιβές (όχι ως «ελάχιστες») τα σημερινά ποσά των αμοιβών για τις δικαστικές πράξεις μόνον (όχι για τις εξώδικες εργασίες).

Νόμιμοι ελεγκτές (ορκωτοί λογιστές)

Καταργείται το ελάχιστο υποχρεωτικό ωρομίσθιο που ισχύει σήμερα.

Αρχιτέκτονες και Μηχανικοί

Στο προτεινόμενο νομοσχέδιο για αρχιτέκτονες και μηχανικούς προβλέπονται:

Ιδιωτικά έργα

– Καταργούνται οι ελάχιστες υποχρεωτικές αμοιβές

– Καταργείται το σύστημα είσπραξης της αμοιβής του Μηχανικού μέσω του ΤΕΕ.

– Προκειμένου να διασφαλιστούν οι πόροι των Ασφαλιστικών Ταμείων, οι οποίοι σήμερα παρακρατούνται από το ΤΕΕ και αποδίδονται, διατηρούνται τα ισχύοντα ποσά των ελάχιστων υποχρεωτικών αμοιβών, ως ποσά αναφοράς όμως μόνο, για τον υπολογισμό των κρατήσεων. Ο Μηχανικός οφείλει να τις καταβάλλει στο ΤΕΕ.

– Τα ίδια ποσά διατηρούνται ως «νόμιμες αμοιβές» για την περίπτωση μη έγκυρης έγγραφης συμφωνίας, προκειμένου τα Δικαστήρια να προσδιορίσουν την εύλογη και δίκαιη αμοιβή των Μηχανικών.

Μελέτες δημοσίων έργων

– Οι συμμετέχοντες στους διαγωνισμούς μελετών δημοσίων έργων, υποβάλλουν ελεύθερα την οικονομική προσφορά τους, η οποία μπορεί να είναι και κατώτερη της προεκτιμημένης αμοιβής.

– Σε περίπτωση υπερβολικά χαμηλών προσφορών, η αναθέτουσα αρχή δεν απορρίπτει την προσφορά, αλλά καλεί τον υποψήφιο να δικαιολογήσει το ύψος.

?Οι αλλαγές με μία ματιά

– Νομικό επάγγελμα: κατάργηση των μη αναγκαίων περιορισμών για ελάχιστες αμοιβές, την απαγόρευση της διαφήμισης, τους γεωγραφικούς περιορισμούς άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος.

– Φαρμακοποιοί: προώθηση πιο ευέλικτων ωραρίων λειτουργίας και μείωση των ελάχιστων ποσοστών κέρδους.

– Συμβολαιογράφοι: μείωση ελάχιστων αμοιβών και αύξηση του αριθμού των συμβολαιογράφων.

– Αρχιτέκτονες και μηχανικοί: ελάχιστες αμοιβές

– Ορκωτοί λογιστές: ελάχιστες αμοιβές   πηγη