Ελλάδα: Σκάνδαλο 195 εκ ευρώ, με την προμήθεια των «Χόβερκραφτ» – Οι Ουκρανοί τα πουλούσαν προς 20 εκ δολάρια το ένα, τελικά τα αγοράσαμε προς 46 εκατομύρια

Χαρακτηριστικά σκανδάλου αναδεικνύονται από την υπόθεση προμήθειας των τεσσάρων ρωσικών και ουκρανικών πλοίων τύπου «Χόβερκραφτ» που έκανε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ τη διετία 2000-2001 με κόστος 195 εκατομμυρίων ευρώ και ξοδεύοντας δεκάδες ακόμη για τη συντήρησή τους. Τα πλοία αρχίζουν να παροπλίζονται, χωρίς το Πολεμικό Ναυτικό να τα έχει χρησιμοποιήσει σχεδόν καθόλου. Αλλωστε, όπως προκύπτει από έγγραφο που αποκάλυψε ο «Τύπος της Κυριακής», η τότε ηγεσία του Π.Ν. ήταν αντίθετη στην απόκτησή τους, ενώ από αλληλογραφία με την εταιρία που εκπροσωπούσε την ουκρανική πλευρά διαφαίνεται υπερκοστολόγηση της προμήθειας.

     Από τον περασμένο Μάιο το ένα ρωσικό «Χόβερκραφτ» (L-183 Ζάκυνθος) έχει παροπλιστεί. Παρέμεινε στο Στόλο μόλις 8,5 χρόνια (αποκτήθηκε καινούργιο τον Οκτώβριο του 2001). Σε κατάσταση ακινησίας είναι το ένα ουκρανικό (L-181 Ιθάκη), με ρότα και αυτό παροπλισμού. Και τα δύο αυτά σκάφη «κανιβαλίζονται», με σκοπό να συντηρούνται σε ενέργεια τα υπόλοιπα δύο. Ολα πάντως δεν έχουν προσφέρει στο Πολεμικό Ναυτικό σχεδόν τίποτα από επιχειρησιακής πλευράς, αφού στο Αιγαίο δεν μπορούν να πλεύσουν με ανέμους εντάσεως 4 μποφόρ και άνω (σχεδιάστηκαν για κλειστές θάλασσες), ενώ το υψηλό κόστος συντήρησής τους (τρία εκατομμύρια ευρώ κοστίζει μόνο η αντικατάσταση της ποδιάς τους, ενώ οι πανάκριβοι κινητήρες χρήζουν αντικατάστασης σε μερικές δεκάδες ώρες) τα κρατά δεμένα στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας. Χρησιμοποιούνται μόλις τρεις με τέσσερις φορές το χρόνο σε ασκήσεις και οι ώρες που έχουν εν πλω είναι τραγικά λίγες.

Τα πολυδιαφημισμένα «Zubr» (έτσι λέγονται στα ρωσικά), που θα μετέφεραν με ταχύτητα 50-60 κόμβων έως και 600 στρατιώτες πλήρους φόρτου ή 3 μεσαίου τύπου άρματα μάχης και θα ήταν πλοία «στρατηγικής σημασίας» για το Αιγαίο, αποδείχθηκαν ένα πολύ μεγάλο «παιχνίδι» που πλήρωσε πανάκριβα ο ελληνικός λαός. Κάποιοι όμως φαίνεται να είχαν μεγάλα οφέλη από την προμήθεια που φέρει την υπογραφή του τότε υπουργού Εθνικής Αμυνας Ακη Τσοχατζόπουλου. Σε έγγραφο ιδιωτικής εταιρίας που εμφανιζόταν ως μεσάζων των πωλητών από την Ουκρανία αναγράφεται ότι η αξία του κάθε πλοίου (μεταχειρισμένα) προσδιορίζεται σε 20 εκατομμύρια δολάρια.

Η οικονομική προσφορά για λογαριασμό των Ουκρανών, όπως ανέφερε ο ίδιος αποστολέας σε μία άλλη επιστολή, «είναι χαμηλότερη και από το ήμισυ της τιμής που έχετε αγοράσει τα προηγούμενα». Εννοούσε τα δύο ρωσικά «Χόβερκραφτ» (του «Ζάκυνθος» και του μεταχειρισμένου «Κεφαλληνία»), τα οποία αγοράστηκαν με κόστος το οποίο έφθασε τα 35 δισεκατομμύρια δραχμές ή 103 εκατομμύρια ευρώ. Τα ρωσικά αερόστρωμνα κόστισαν δηλαδή 51,5 εκατομμύρια ευρώ έκαστο, χωρίς να έχει εξασφαλιστεί η προμήθεια όλων των απαραίτητων ανταλλακτικών και συστημάτων για την, ούτως ή άλλως, πανάκριβη συντήρησή τους.

Η τιμή προμήθειας των ρωσικών «Χόβερκραφτ» φαίνεται όμως πως άνοιξε την… όρεξη στους Ουκρανούς. «Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η συμφωνία που έγινε ήδη με τους Ρώσους απέφερε τεράστια κέρδη σε όλα τα μέρη, οπότε και οι Ουκρανοί θέλουν το ίδιο, όμως είναι μόνο φήμες φυσικά. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι οι Ελληνες είναι πολύ ικανοποιημένοι από αυτά τα σκάφη και θέλουν περισσότερα», αναφέρεται σε e-mail μεταξύ συνεργατών, που, όπως προκύπτει, επιθυμούσαν την περίοδο εκείνη να προμηθεύσουν το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό με δύο ακόμη «Χόβερκραφτ». Η συνέχεια είναι ότι το υπουργείο Εθνικής Αμυνας υπέγραψε σύμβαση για την απόκτηση δύο σκαφών από την Ουκρανία με κόστος 32 δισεκατομμυρίων δραχμών ή 92 εκατομμυρίων ευρώ. Δηλαδή, 46 εκατομμύρια ευρώ έκαστο.

Η εξέλιξη της υπογραφής της σύμβασης αυτής, σε συνδυασμό με την «εσωτερική» αλληλογραφία και την επιστολή προς το Πολεμικό Ναυτικό, αποκαλύπτει υπερκοστολόγηση τόσο των ρωσικών όσο και των ουκρανικών «Χόβερκραφτ», με πιθανή ζημιά για το Ελληνικό Δημόσιο και ένα μεγάλο ποσό που κανείς δεν γνωρίζει πού κατέληξε. Από εκεί που οι Ουκρανοί προσέφεραν με 20 εκατομμύρια δολάρια το ένα «Zubr», το κόστος εκτινάχθηκε στα 46 εκατομμύρια ευρώ. Το δε παράδοξο είναι πως η ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού ήταν αντίθετη στην αγορά των σκαφών του συγκεκριμένου είδους. Σε απάντηση επιστολής που δέχθηκε από το μεσάζοντα της ουκρανικής πλευράς ο τότε γενικός διευθυντής εξοπλισμών τόνισε πως «στην παρούσα φάση το Πολεμικό Ναυτικό δεν ενδιαφέρεται για την προμήθεια αερόστρωμνων τύπου “Zubr”». Σημείωνε ωστόσο πως τα θέματα χειρίζεται η Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών του υπουργείου Εθνικής Αμυνας.

Επίσης, οι Ουκρανοί εγγυούνταν ότι τα πλοία ήταν σε πολύ καλή κατάσταση και διέθεταν όλον το βασικό εξοπλισμό (όπλων και ανταλλακτικών). Αποδείχθηκε αυτό εν συνεχεία. Ενώ είχε καταβληθεί προκαταβολή ύψους 12 δισ. δραχμών (35%) για την απόκτηση των δύο πλοίων, διαπιστώθηκε ότι το ένα είχε σοβαρά προβλήματα (μεγάλες ρωγμές) και ήταν αδύνατο να παραληφθεί από το Πολεμικό Ναυτικό. Αυτό αποφάσισε και ο επόμενος υπουργός Εθνικής Αμυνας κ. Γιάννος Παπαντωνίου. Οι Ουκρανοί όμως αρνήθηκαν να επιστρέψουν την προκαταβολή και ουδείς γνωρίζει ακόμη και σήμερα αν το ποσό αυτό έχει επιστραφεί στο Ελληνικό Δημόσιο.

Κι αφού προέκυψε το κενό του τέταρτου «Χόβερκραφτ», η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας αποφάσισε να το καλύψει με την προμήθεια, στη θέση του δευτέρου ουκρανικού, ενός τρίτου ρωσικού. Η ναυπήγησή του ξεκίνησε το 2003 και η άφιξή του στην Ελλάδα έγινε παραμονές Χριστουγέννων του 2004. Μάλιστα το συγκεκριμένο, που φέρει το όνομα «Κέρκυρα», αποκτήθηκε σε τιμή πολύ μεγαλύτερη από κάθε προηγούμενο. Τα σκάφη αυτά ήταν τόσο αναγκαία για την Ελλάδα που το Πολεμικό Ναυτικό τα φυλάει ως «κόρη οφθαλμού» και τα κρατά καλά δεμένα στο Ναύσταθμο της Σαλαμίνας μην τυχόν και κανένα «ανεβεί» στη στεριά παρασύροντας τα πάντα στο πέρασμα του, όπως έγινε προ ετών.  πηγη