Του Δημήτρη Μπεκιάρη

Το προεκλογικό μανιφέστο του κυβερνώντος κόμματος στην Τουρκία AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) φέρει τον τίτλο «Η Τουρκία είναι έτοιμη. Στόχος 2023» και έχει βάθος 12ετίας.

Εκτός από τα πέντε κεφάλαια, τα οποία συνοψίζονται στα εξής σημεία: Προηγμένη Δημοκρατία, ισχυρή οικονομία, δυνατή κοινωνία, βιώσιμο περιβάλλον και ηγέτιδα χώρα, έχει εξαιρετικά μεγάλη σημασία η διερεύνηση και η αποκωδικοποίηση του background του συγκεκριμένου πολιτικού προγράμματος και προεκλογικού μανιφέστου, ακόμη και ο τίτλος του.

Το έτος 2023 εμπεριέχει ένα σύνολο συμβολισμών, αποτελεί το χρονικό όριο της τελικής φάσης υλοποίησης του νέο – οθωμανικού δόγματος και συνιστά τη χρονολογία ορόσημο για αλλαγή πορείας του τουρκικού κράτους και της τουρκικής δημοκρατίας, της μεταβολής ίσως του τουρκικού κοσμικού κράτους.

Ο ίδιος ο πρωθυπουργός της γειτονικής χώρας Ταγίπ Ερντογάν υπήρξε περιεκτικός, αλλά σαφέστατος δηλώνοντας ότι η ανάπτυξη της Τουρκίας προχωρά με ταχύτατους ρυθμούς σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους τομείς και ότι η χώρα είναι έτοιμη να εξελιχθεί και να αναδειχθεί σε μία από τις 10 ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου τα επόμενα 12 χρόνια, δηλαδή μέχρι το έτος 2023.

Η πολιτική αντίληψη σε κυβερνητικό επίπεδο στην Τουρκία βρίθει συμβολισμών και παραλληλισμών, αλλά και μεγαλεπήβολων στόχων, οι οποίοι εκφράζονται με τόσο ολοκληρωτικό και μαζικό τρόπο, ώστε δικαίως προκαλούν ακόμη και στην Τουρκία σχόλια όπως «υπερβολικό» ή «τρελό» πολιτικό πρόγραμμα.

Παρά τις υψηλές φιλοδοξίες, δεν είναι βέβαιο ότι στον σχεδιασμό της η Άγκυρα έχει συμπεριλάβει τις γεωστρατηγικές και γεωπολιτικές ισορροπίες, οι οποίες είναι λεπτές.

Τα 100 χρόνια

Το 2023 συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ίδρυση της τουρκικής Δημοκρατίας, από την έναρξη, επί της ουσίας, της λειτουργίας του τουρκικού κοσμικού κράτους το 1923 (η ανακήρυξη πραγματοποιήθηκε στις 21 Ιανουαρίου του 1921).

Σήμερα η ισλαμική πολιτική ελίτ της Τουρκίας επιχειρεί να προετοιμάσει τους πάντες, εντός και εκτός Τουρκίας, για την αλλαγή πορείας του τουρκικού κράτους, η οποία θα καταστεί ακόμη πιο αντιληπτή, από το 2023 και μετά.

Πολύ πρόσφατα, και πρόκειται για ένα θέμα, το οποίο έχει αναδείξει το newscode.gr στο ρεπορτάζ με τίτλο «Ενοποίηση των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας “βλέπει” ο Νταβούτογλου», ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου κατέστησε απολύτως σαφείς τους στόχους και τους ευσεβείς πόθους του μετριοπαθούς πολιτικού ισλάμ, το οποίο κυριαρχεί πολιτικά στην γειτονική χώρα.

Συγκεκριμένα ο Αχμέτ Νταβούτογλου είχε δηλώσει από το βήμα συμποσίου στο οποίο συμμετείχε στην Κωνσταντινούπολη ότι ««Το 2023 είναι το 100ο έτος της Δημοκρατίας μας.

Όπως, κατακερματίστηκε σε κομμάτια ένα κράτος που ήταν το πολιτικό κέντρο ενός πανάρχαιου πολιτισμού, διαχωρίστηκαν τα ιδρυτικά στοιχεία αυτού του κράτους, απομακρύνθηκαν ψυχολογικά και ιστορικά το ένα από το άλλο, μέσα στα 12 χρόνια που πέρασαν από το 1911, ξεκινώντας από την Τρίπολη, και μέχρι το 1923, και όπως στο ιστορικό αποτέλεσμα αυτής της απομάκρυνσης, το 1923 γεννήθηκε μια νέα δημοκρατία, ως ένα νέο εθνικό κράτος και με αυτούς που απομείνανε επωμίστηκε τον αγώνα να μεταφέρει στο κόσμο κάποια συγκεκριμένα μηνύματα, έτσι και εμείς τώρα από το 2011 μέχρι το 2023 είμαστε αντιμέτωποι με την ανάγκη να ενοποιήσουμε ξανά αυτά τα διασπασμένα, αποχωρισμένα εθνικά στοιχεία».

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, ως πολιτικός προϊστάμενος της τουρκικής διπλωματίας θέτει τους στόχους της χώρας του σε γεωπολιτικό και γεωστρατηγικό επίπεδο.

Ο πρωθυπουργός Ταγίπ Εντομών θέτει τους στόχους της χώρας ως περιφερειακής ή παγκόσμιας οικονομικής δύναμης και ως αναπτυξιακού μοντέλου … προτύπου.

Κατά την παρουσίαση του μανιφέστου με τίτλο «Η Τουρκία είναι έτοιμη. Στόχος 2023», ο Ταγίπ Ερντογάν έδωσε με σαφήνεια το περίγραμμα των φιλοδοξιών του και των αντικειμενικών σκοπών του πολιτικού του προγράμματος, που αφορά στην εξωστρέφεια της Τουρκίας:

• Ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση
• Άρση των συνόρων με τα κράτη της Μέσης Ανατολής
• Σταθερότητα των Βαλκανίων

Όμως όλα αυτά δεν είναι καινούρια. Το 2009 ο Αχμέτ Νταβούτογλου είχε δώσει το στίγμα. Στις 21/5/2009, δηλαδή πριν από περίπου δύο χρόνια ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας σε ομιλία του στις Βρυξέλλες είχε εκφράσει την πεποίθηση ότι το έτος 2023, δηλαδή στην επέτειο των 100 χρόνων από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας, η Τουρκία θα είναι δύναμη παγκόσμιας εμβέλειας.

Τότε είχε δηλώσει μεταξύ άλλων ότι «Το μέλλον της Τουρκίας είναι λαμπρό. Την Τουρκία δεν μπορεί κανένας να τη διασπάσει και να την εντάξει σε θέση χώρας δεύτερης κατηγορίας.

Ο αγώνας μας τώρα δεν είναι πόλεμος της ανεξαρτησίας. Είναι ένας αγώνας να μετατρέψουμε την Τουρκία σε μία από τις μεγαλύτερες δυνάμεις του κόσμου.

Αυτή τη στιγμή, στις γύρω περιοχές δεν σημειώνεται καμία εξέλιξη χωρίς τη βούληση της Τουρκίας, χωρίς να το έχει υπόψη της η Τουρκία και χωρίς να υπάρχει η έγκρισή της. Είθε, όταν εορτάζουμε την 100η επέτειο της Ίδρυσης της Δημοκρατίας, να μην συμβαίνει τίποτε στον κόσμο χωρίς την έγκριση της Τουρκίας και χωρίς να είναι εκείνη ενήμερη».

Επιρροές και δεδομένα

Το 2008 η Goldman Sachs προέβλεπε ότι η Τουρκία μέχρι το 2050 θα έχει αναδειχθεί στην 9η πιο ισχυρή οικονομία στον κόσμο.

Το γνωστό think tank Stratfor Global Intelligence σε σχετική μελέτη, η οποία έχει δει το φως της δημοσιότητας εδώ και καιρό, έχει εκτιμήσει επίσης ότι η Τουρκία το 2050 θα κατατάσσεται στις δέκα ισχυρότερες οικονομικά χώρες του κόσμου.

Οι τουρκικές φιλοδοξίες έχουν συγκροτηθεί σε μορφή ιδεολογήματος κατόπιν συγκεκριμένων επιρροών.

Το καλοκαίρι του 2009 η νυν υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον είχε χαρακτηρίσει την Τουρκία «αναδυόμενη παγκόσμια δύναμη».

Τον περασμένο Νοέμβριο σε λίστα την οποία έδωσε στη δημοσιότητα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Τουρκία κατατάσσεται στις 15 μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο με βάση το εθνικό εισόδημα.

Όλα αυτά τα δεδομένα και η εντύπωση ότι η οικονομία της Τουρκίας ισχυροποιείται, όπως επίσης ότι οι δυνατότητες ενίσχυσης της επιρροής της στα εδάφη της πάλαι ποτέ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αυξάνονται, έχουν αποτελέσει την βάση για την αντίληψη στα υψηλότατα κυβερνητικά και οικονομικά κλιμάκια στην γειτονική χώρα, η οποία αναφέρει ότι η Τουρκία θα διαδραματίσει, στο μέλλον, ρόλο παγκόσμιας οικονομικής δύναμης.

Η Άγκυρα, έστω και αν τίθεται εν αμφιβόλω η πρόθεσή της να ενταχθεί πλήρως στην Ευρωπαϊκή Ένωση (μάλλον επιδιώκει μία ειδική σχέση), πιστεύει ότι ο δρόμος της ένταξης στην ΕΕ θα είναι πιο εύκολος μέσω της ισχυροποίησής της ως παγκόσμιας δύναμης και μέσω της διεύρυνσης της επιρροής της στην ευρύτατη περιοχή, στην οποία εντοπίζονται τα συμφέροντά της: Βαλκάνια – Καύκασο – Μέση Ανατολή – ανατολική Μεσόγειο – βόρειο Αφρική.

Συνεπώς δεν θεωρεί ότι η γενικότερη επιθετικότητά της μπορεί να αποτελέσει σοβαρό ανασταλτικό παράγοντα για την υλοποίηση των στρατηγικών της στόχων.

Ο ίδιος ο Ερντογάν, αρκετά πριν την παρουσίαση του προεκλογικού του προγράμματος, στα τέλη του 2010, δήλωνε ότι φιλοδοξία και στόχος του μέχρι το 2023 είναι η Τουρκία να έχει ενταχθεί στην G10, δηλαδή στις 10 ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου, ενώ έκανε λόγο για αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος των Τούρκων στις 25.000 χιλιάδες δολάρια.

Η Τουρκία, σήμερα, συμμετέχει στην G20, δηλαδή συμπεριλαμβάνεται στις 20 ισχυρότερες οικονομίες σε διεθνές επίπεδο.

Το ερώτημα είναι το εξής: Το 2023 θα αποτελέσει τη χρονολογία του «τέλους» του κοσμικού χαρακτήρα του τουρκικού κοσμικού κράτους, όπως το οραματίστηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ;

newscode.gr