Σύγχυση έχει προκαλέσει ένα χωρίο από την ομιλία του υπουργού Εθνικής Άμυνας στην ημερίδα της Σχολής Εθνικής Άμυνας με τίτλο «Αποδοτικότητα Αμυντικών Δαπανών σε Περιβάλλον Οικονομικής Κρίσης», όπου αναφέρθηκε στις εξοπλιστικές δαπάνες.

Ο υπουργός αναφέρθηκε στον «κατάλογο προτεραιοτήτων που συγκροτεί το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Αμυντικών Προμηθειών της επόμενης 15-ετίας 2011-2025», λέγοντας ότι αυτό «κινείται σε ένα επίπεδο συνολικού προϋπολογισμού της τάξεων των 14,5 δις ευρώ». Για να συνεχίσει ο υπουργός, ότι «αυτό σε συνδυασμό με τις ανειλημμένες υποχρεώσεις και με δεδομένο ότι φυσικά δεν πρόκειται να εκτελεστεί πλήρως αυτός ο κατάλογος προτεραιοτήτων που συγκροτεί μια δεξαμενή μέσα στην οποία πρέπει να κινηθούμε, μας επιτρέπει να τηρούμε το όριο πληρωμών των 850 εκατομμυρίων για τα επόμενα έτη».

Τα 14,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε μια 15ετία, χονδρικά, συνεπάγονται δαπάνη ύψους περί του ενός δισεκατομμυρίου ετησίως. Με δεδομένα τα 850 εκατομμύρια ευρώ που έχει ανακοινώσει ότι θα δαπανώνται ετησίως για εξοπλιστικά προγράμματα, περισσεύουν περί τα 150 εκατομμύρια ευρώ για την εξυπηρέτηση των ανειλημμένων υποχρεώσεων, υπό την προϋπόθεση ότι θα εκτελεστεί σε βάθος 15ετίας ο πίνακας προτεραιοτήτων.

Τι εννοεί όμως όταν αναφέρει ότι ΔΕΝ πρόκειται να εκτελεστεί πλήρως ο κατάλογος προτεραιοτήτων; Και καλά, το σύνολο του εξοπλιστικού προγράμματος είναι λογικό να μην μπορεί να εκτελεστεί, ούτε όμως και οι προτεραιότητες, οι οποίες μάλιστα καταγράφηκαν από τα επιτελεία με την πλέον περιοριστική μέθοδο, ακολουθώντας τις οδηγίες της πολιτικής ηγεσίας;

Κι αν κανείς συνυπολογίσει ότι στην πορεία προκύπτουν έκτακτες ανάγκες που δεν έχουν προβλεφθεί στον προϋπολογισμό και στην κατάρτιση εξοπλιστικών προγραμμάτων τι ακριβώς σκοπεύει να κάνει η χώρα, η πολιτική της ηγεσία δηλαδή; Εάν για παράδειγμα αποφασιστεί η αγορά νέου μαχητικού προϋπολογισμού – ενδεικτικά – δύο δισεκατομμυρίων ευρώ (διότι ουδείς ξέρει αν θα έχει απώλειες στον στόλο του τις οποίες θα αναγκαστεί να τις καλύψει), για κάτι λιγότερο από τρία χρόνια δεν θα αγοραστεί τίποτε άλλο, διότι απλά θα έχουν καλυφθεί τα 850 εκατομμύρια ευρώ που υποτίθεται θα δαπανάμε ετησίως;

Ή μήπως η χρονική μετάθεση απαραίτητων εξοπλιστικών προγραμμάτων θεραπεύει το πρόβλημα; Ούτε καν το οικονομικό, καθότι κάποια στιγμή θα αντιληφθούμε ότι θα πρέπει να δαπανήσουμε μαζεμένα καμιά δεκαριά δισεκατομμύρια ευρώ και θα τινάξουμε τον προϋπολογισμό στον αέρα. Άσε που στο μεταξύ κάποιοι θα μπορούσαν εύκολα να επιδιώξουν την εκμετάλλευση της ευκαιρίας που τους ανοίγεται ώστε να τακτοποιήσουν τους λογαριασμούς τους με την ελληνική πλευρά, στο Αιγαίο στη Μεσόγειο κ.λπ., εκτός κι αν συντάσσεται ο υπουργός Εθνικής Άμυνας με το πρωθυπουργικό «κατενάτσιο» στα προβλήματα που δημιουργεί η Τουρκία, ποντάροντας τα πάντα στον «καλό» Ερντογάν που δεν θέλει πόλεμο στο Αιγαίο.

Ουδεμία αντίρρηση, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα λάβει όσα θεωρεί ότι η χώρα του «δικαιούται», όχι από το διεθνές δίκαιο (αυτό είναι «παιχνίδι» για τα «από δω» παιδάκια), αλλά από την ισχύ, το ειδικό βάρος και τη δυναμική της στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα.

Αυτή είναι η λογική του «κουκουλώματος» των προβλημάτων, όχι της επίλυσής τους.

Ακολουθεί ένα τμήμα της ομιλίας του υπουργού το οποίο παρουσίαζε κάποιο ενδιαφέρον:

«Μια οικονομικά ισχυρή χώρα έχει φωνή πολιτική και διπλωματική διεθνώς η οποία μπορεί αν είναι πολύ πιο ισχυρή και αποτελεσματική από την φωνή μιας χώρας η οποία είναι υπερ-εξοπλισμένη στρατιωτικά, η οποία έχει πολύ μεγάλο όγκο Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά η οποία δεν μπορεί λόγω οικονομικής αδυναμίας να παρέμβει με εύστοχο και αποτελεσματικό τρόπο στο γίγνεσθαι και στην πραγματικότητα να προστατεύσει τα εθνικά της συμφέροντα και να προστατεύσει την θέση της μέσα στον περιφερειακό και μέσα στον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων.

Άρα, η δημοσιονομική ανασυγκρότηση της χώρας, η έξοδος από την περιδίνηση στην οποία βρισκόμαστε τα τελευταία 3 και περισσότερα χρόνια έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία και στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής. Έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία στο πλαίσιο της Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας. Είναι μια από τις κρισιμότερες διαστάσεις της εθνικής ισχύος. Συμβάλλοντας λοιπόν με το δικό μας μερίδιο, με το δικό μας μέρισμα, στην προσπάθεια αυτή, στην πραγματικότητα επιτελούμε εμμέσως αλλά σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό, ένα τμήμα της κύριας αποστολής των Ενόπλων Δυνάμεων που είναι μια αποστολή αμυντική, αποτρεπτική, είναι μια αποστολή που συνδέεται με την διαφύλαξη των παραμέτρων της εθνικής ισχύος.

Γιατί οι Ένοπλες Δυνάμεις πρέπει να λειτουργούν πρωτίστως ως πολιτικό και διπλωματικό επιχείρημα γιατί αν οι Ένοπλες Δυνάμεις παύσουν να λειτουργούν ως πολιτικό και διπλωματικό επιχείρημα και πρέπει να αποδείξουμε επί του στρατιωτικού πεδίου την σημασία που έχουν οι ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις, σε προσωπικό και μέσα, τότε είναι αργά. Γιατί τότε βεβαίως έχουμε περάσει χωρίς θετικό αποτέλεσμα το στάδιο της αποτροπής το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό.

Έχει λοιπόν σημασία να ξεκινήσουμε με συνείδηση των αριθμών, γιατί οι αριθμοί έχουν την δική τους αλήθεια, όταν τους διαβάζεις σωστά. Οι αμυντικές δαπάνες της χώρας από πέρυσι, το 2010 και με πολύ καθαρό τρόπο από φέτος, το 2011, κινούνται συνολικά σε ένα επίπεδο χαμηλότερο του 2% του ΑΕΠ. Γνωρίζετε ότι με βάση τις οδηγίες του ΝΑΤΟ είναι καλό οι προϋπολογισμοί των κρατών-μελών να καλύπτουν το όριο του 2% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα για τα πολλά προηγούμενα χρόνια κινείτο σε ένα επίπεδο σαφώς ανώτερο του 2% του ΑΕΠ, αν υπολογίσει κανείς το σύνολο των αμυντικών δαπανών δηλαδή όλες τις δαπάνες προσωπικού, συμπεριλαμβανομένων και των συντάξεων και των δαπανών υγείας του στρατιωτικού προσωπικού που δεν εγγράφονται όλες στον προϋπολογισμό του ΥΠΕΘΑ γιατί βαρύνουν ως έναν βαθμό τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Οικονομικών.

Είναι λοιπόν σημαντικό να ξέρουμε ότι έχουμε πετύχει μια μείωση του προϋπολογισμού η οποία φτάνει πια το 25% σε σχέση με το 2009. Αυτό, ενώ ταυτοχρόνως έχουμε καταφέρει να περιορίσουμε τις επιπτώσεις των οριζόντιων εισοδηματικών περικοπών στο στρατιωτικό προσωπικό στο μέγιστο δυνατό σημείο. Δηλαδή καταφέραμε να έχουμε τις μικρότερες δυνατές περικοπές αυτού του είδους, γιατί ούτως ή άλλως αυτό που η Πολιτεία προσφέρει στο ένστολο προσωπικό είναι πολύ μικρότερο από αυτό που αξίζει το στέλεχος των Ενόπλων Δυνάμεων λόγω του βάρους και της σημασίας της προσφοράς του στην πατρίδα. Με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίσαμε τους προηγούμενους μήνες και το μεγάλο ανοιχτό ζήτημα που ήταν το συνταξιοδοτικό καθεστώς των στρατιωτικών. Βεβαίως, όταν βλέπει κανείς τώρα τον συνολικό προϋπολογισμό του ΥΠΕΘΑ, που σε επίπεδο πραγματοποιήσεων για το 2011 θα κινηθεί μεταξύ 4,5 και 4,7 δισ. ευρώ (πιο κοντά στα 4,5 δισ. ευρώ), από τα 6 και πλέον των προηγούμενων οικονομικών ετών, θα δει ότι το ποσοστό της δαπάνης για αμοιβές προσωπικού είναι πολύ υψηλό σε σχέση με τη συνολική δαπάνη.

Εκεί που έχει συντελεστεί η σημαντικότερη αλλαγή είναι ο στενός προϋπολογισμός των εξοπλιστικών δαπανών. Εκεί έχουμε θέσει ένα όριο που νομίζω ότι το τηρούμε και θα το τηρήσουμε με επιτυχία. Έχουμε περιορίσει τις εκταμιεύσεις πέρυσι στο 1,1 δισ. ευρώ, φέτος θα κινηθούμε χαμηλότερα από το όριο αυτό και στόχος μας είναι από του χρόνου και για τα επόμενα 15 χρόνια να μην ξεπερνάμε σε ετήσια βάση τα 800 – 850 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι εξοπλιστικές δαπάνες θα κινούνται στο επίπεδο του 0.3% του ΑΕΠ. Αυτός είναι ο όγκος των δαπανών. 800 εκατομμύρια ευρώ περίπου είναι για ένα φυσιολογικό, συμβατικό ετήσιο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων λιγότερο με το 10%. Είναι σε σχέση με τον όγκο του ΕΣΠΑ λιγότερο από το περίπου 3,5%. Άρα σε σχέση με άλλους μεγάλους τομείς δημόσιων δαπανών, οι δημόσιες δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα είναι δραστικά περιορισμένες και πάντως δεν είναι το κύριο πρόβλημα της χώρας σε καμία περίπτωση.

Πρέπει δε να έχουμε υπόψη μας ότι οι συσσωρευμένες, συμβαλοποιημένες υποχρεώσεις του ΥΠΕΘΑ από το παρελθόν κινούνται σε ένα επίπεδο, όπως έδειξε η έρευνα που έκανε ο Α/ΓΕΕΘΑ τους προηγούμενους μήνες, της τάξεως των 3,5 δισ. ευρώ για τα επόμενα πολλά χρόνια.

Έτσι καταφέραμε να εφαρμόσουμε, πιστεύω με επιτυχία, χάρη στην βοήθεια του Α/ΓΕΕΘΑ και των Αρχηγών των Γενικών Επιτελείων και των υπηρεσιών του Υπουργείου, της ΓΔΟΣΥ, τις διατάξεις που προβλέπονται τώρα στον ν. 3883/2010 για τον τρόπο κατάρτισης της νέας δομής δυνάμεων σε προσωπικό και μέσα. Η Νέα Δομή Δυνάμεων δεν είναι μόνο οι πίνακες οργάνωσης και προσωπικού. Είναι, σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό, η προτεραιοποίηση των επιλογών που πρέπει να κάνουμε στον τομέα των εξοπλιστικών προγραμμάτων. Αυτό συνδέεται με την αντίληψη μας για την Πολιτική Εθνικής Άμυνας. Αυτό συνδέεται με όλα τα στάδια του εθνικού αμυντικού σχεδιασμού, συνδέεται με την εθνική στρατιωτική στρατηγική, συνδέεται στην πραγματικότητα με το πώς αντιλαμβανόμαστε το κύριο αντικείμενο των Ενόπλων Δυνάμεων, τις προτεραιότητες, πως αντιλαμβανόμαστε την απειλή, πως αντιλαμβανόμαστε την διάταξη των Ενόπλων Δυνάμεων. Αξιολογήθηκαν όλες οι επιλογές των Γενικών Επιτελείων με βάση το δόγμα της διακλαδικότητας και με βάση την δέσμη κριτηρίων που προβλέπει ο νόμος και προβλέπουν οι οδηγίες μου. Όλα αυτά βασίστηκαν σε μια μελέτη των εξοπλιστικών προγραμμάτων της τελευταίας 20-ετιας, σε μια ex post αξιολόγηση του βαθμού λειτουργικής ενσωμάτωσης κάθε προμήθειας του παρελθόντος.

Έπρεπε συνεπώς να κάνουμε μια άσκηση εκλογίκευσης και στην πραγματικότητα να κάνουμε μια αναψηλάφηση του τι έχει συμβεί και του τι αμυντικό αποτέλεσμα προσδίδει στις Ένοπλές Δυνάμεις της χώρας η τεράστια δημόσια δαπάνη που έχει γίνει όλα τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε καλύτερα τα υλικά που έχουμε, να επενδύσουμε στο ανθρώπινο δυναμικό, στην ικανότητα των ανθρώπων μας που είναι το μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα, που είναι ο πραγματικός πολλαπλασιαστής ισχύος των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Άρα: συντήρηση, διαθεσιμότητα, εκπαίδευση και πάλι εκπαίδευση με τρόπο ο οποίος μας επιτρέπει να αξιοποιούμε τα οπλικά συστήματα, να ξέρουμε γιατί τα παραγγέλνουμε, να ξέρουμε πόσο κοστίζουν, ποιο είναι το κόστος του κύκλου ζωής κάθε συστήματος με τα πυρομαχικά, με τα ανταλλακτικά, με την εν συνεχεία υποστήριξη, με τις παρεμβάσεις που είναι αναγκαίες για την παράταση του ορίου ζωής. Να δούμε εάν πράγματι αξιοποιούμε πλήρως το κεκτημένο που έχουμε και που το έχουμε πληρώσει από τον ιδρώτα του ελληνικού λαού, ώστε να μπορέσουμε στην συνέχεια να καταρτίσουμε τον πίνακα προτεραιοτήτων της επόμενης 15ετίας.»πηγη