Στο φως αμερικανικά τηλεγραφήματα για το παρασκήνιο της άσκησης «Τολμηρός Τοξότης» , που προκάλεσε την αντίδραση της Τουρκίας και τις υπερπτήσεις σε Αγαθονήσι, Φαρμακονήσι

Η επιμονή των Αμερικανών για εφαρμογή των «κανόνων Λουνς» και η ντε φάκτο επιβολή, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, των τουρκικών μονομερών διεκδικήσεων εναντίον της χώρας μας οδηγούν σε «γκριζάρισμα» του Αιγαίου και σε υπονόμευση της ισότιμης συμμετοχής της χώρας μας στο ΝΑΤΟ, στον αμυντικό μηχανισμό του οποίου μέλος είναι η χώρα μας.

Η αποκάλυψη από το Wikileaks απόρρητων αμερικανικών τηλεγραφημάτων φέρνει στο φως το παρασκήνιο που υπήρξε στο τέλος του 2008, όταν η Ελλάδα πέτυχε να πραγματοποιήσει την άσκηση «Τολμηρός Τοξότης», με την έστω και συμβολική συμμετοχή νατοϊκού αεροσκάφους, σε σχεδιασμό που περιελάμβανε και τον Αη Στράτη.

Η άσκηση αυτή είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από την Τουρκία και μάλιστα σε διμερείς διπλωματικές επαφές οι Αμερικανοί είχαν αφήσει να εννοηθεί ότι οι προκλητικές και επικίνδυνες υπερπτήσεις που είχαν ακολουθήσει σε Αγαθονήσι και Φαρμακονήσι ήταν η «εκδίκηση» της Αγκυρας για τη συμπερίληψη σε νατοϊκή άσκηση νησιού που, σύμφωνα με την Τουρκία, είναι αποστρατιωτικοποιημένο.

Για την Ελλάδα παραμένει μείζον θέμα ασφάλειας το γεγονός ότι στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ κάποιο «αόρατο χέρι» επιμένει να εφαρμόζει τους Luns Rules ή Luns Doctrine, που εφαρμόσθηκαν με την επιστροφή της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ και σύμφωνα με τους οποίους εξαιρείται όλο σχεδόν το Αιγαίο (οι διαφιλονικούμενες περιοχές) από τους συμμαχικούς σχεδιασμούς.

Μόλις πριν από μερικούς μήνες ματαιώθηκε η συμμετοχή της Ελλάδας σε νατοϊκή άσκηση που εξαιρούσε περιοχές του Αιγαίου, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες ο ΥΕΘΑ Ε. Βενιζέλος έχει κινηθεί στην κατεύθυνση ανακίνησης του ζητήματος, με στόχο την κατάργηση των απαράδεκτων αυτών ρυθμίσεων.

Στο αμερικανικό τηλεγράφημα από την πρεσβεία στην Αγκυρα, με τίτλο «Διατηρώντας την ηρεμία στο Αιγαίο» και ημερομηνία 15 Ιανουαρίου 2009, ο Αμερικανός πρέσβης Τζέφρι προβαίνει σε συγκεκριμένες εισηγήσεις στην κυβέρνησή του και εξηγεί τη νομική και πολιτική βάση της Αγκυρας για «αποστρατιωτικοποίηση» των νησιών του Αιγαίου.

Το Δόγμα Λουνς
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι ο Αμερικανός πρέσβης υιοθετεί τις τουρκικές αξιώσεις, καθώς μετατρέπει τη μονομερή τουρκική διεκδίκηση (claim) σε διμερείς διαφορές-αμφισβητήσεις με την Ελλάδα (dispute), κάτι που αποτελεί και τη βάση της διατήρησης των Luns Rules.

«Για να διασφαλίσουμε ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν θα εκτροχιασθούν, είναι αναγκαίο το ΝΑΤΟ να μείνει έξω από τις διμερείς αμφισβητήσεις και, όπως στο παρελθόν, να εφαρμόσει σθεναρά το Δόγμα Λουνς.

Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει την αποφυγή συμμετοχής του ΝΑΤΟ σε εθνικές ασκήσεις που εμπλέκουν νησιά των οποίων το καθεστώς στρατιωτικοποίησης είναι υπό αμφισβήτηση…».

Ο πρέσβης Τζέφρι αποδοκιμάζει τη συμμετοχή του ΝΑΤΟ στην άσκηση «Τολμηρός Τοξότης» με πτήση πάνω από τον Αη Στράτη, καθώς, όπως εξηγεί, πρόκειται για νησί το οποίο η «Τουρκία υποστηρίζει ότι είναι αποστρατιωτικοποιημένο και η άσκηση αύξησε την ένταση μεταξύ των δυο χωρών».

Προειδοποιεί μάλιστα ότι η επανάληψη της άσκησης θα οδηγήσει την ήδη αυξημένη ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σε επικίνδυνο επίπεδο.

Ο Αμερικανός διπλωμάτης, επιχειρώντας να χρυσώσει το χάπι για την Ελλάδα, δηλώνει ότι προειδοποίησε την Τουρκία να μην προβεί σε προκλήσεις που αμφισβητούν την ελληνική κυριαρχία των νησιών της Δωδεκανήσου, συγχρόνως όμως απορρίπτει την ελληνική προσέγγιση ότι «μια τέτοια αμφισβήτηση (της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών) που προκαλεί το Νατοϊκό Δόγμα Λουνς απαιτεί ανάμειξη του Δικαστηρίου της Χάγης.

ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
nmeletis@pegasus.gr