Ο άγνωστος «πόλεμος», οι μυστικές διαπραγματεύσεις και τα παρασκήνια συνθέτουν το παζλ των θεμάτων ενέργειας που εκτυλίσσεται στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, με επίκεντρο τα κοιτάσματα φυσικού αερίου.

Μετά το Ισραήλ και την Κύπρο, στη σκακιέρα των διεκδικήσεων εισέρχονται δυναμικά και άλλοι δύο διεκδικητές, η Τουρκία και ο Λίβανος.

Παραμένουν λοιπόν ανοιχτά και ενδεχομένως ρευστά τα ενεργειακά μέτωπα.

Η Κύπρος και το Ισραήλ τα βρήκαν στο θέμα των ενεργειακών κοιτασμάτων και προχωρούν παράλληλα και μαζί στην εξόρυξη φυσικού αερίου σε γειτνιάζοντα οικόπεδα. Τώρα, όμως, στο ενεργειακό «παιγνίδι» των διεκδικήσεων εισέρχονται δυναμικά η Τουρκία και ο Λίβανος.

Η Τουρκία από καιρό τώρα ήταν ιδιαίτερα εξοργισμένη με τα ανοίγματα του Ισραήλ προς την Κύπρο και με τις ενεργειακές συμφωνίες, απειλώντας ακόμη και με στρατιωτική εμπλοκή σε περίπτωση που η Κύπρος καθόριζε την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) και προκήρυσσε διεθνή διαγωνισμό για έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή της.

Ωστόσο, τον τελευταίο καιρό διοχετεύονται έντονες πληροφορίες ότι υπάρχουν σε εξέλιξη μυστικές συνομιλίες μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας για το όλο θέμα.

Μάλιστα, οι συνομιλίες πραγματοποιούνται με κάθε μυστικότητα και καταβάλλονται προσπάθειες να σπάσει ο «πάγος» που δημιουργήθηκε στις σχέσεις των δυο πλευρών μετά το περσινό αιματηρό καλοκαίρι.

Επίκεντρο των συζητήσεων φαίνεται να είναι τα ενεργειακά ζητήματα με επίκεντρο το θέμα των κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας σε έγκυρες ιστοσελίδες από τον περασμένο Ιανουάριο, το Ισραήλ παρουσιάζεται να έχει συμφωνήσει με Τούρκους επιχειρηματίες τη συμμετοχή τους στην εκμετάλλευση του φυσικού αέριου της Κύπρου.

«Το Ισραήλ επιθυμεί την αποκατάσταση θετικών και υγιών διμερών σχέσεων, οι οποίες να είναι προς όφελος των δύο πλευρών. Εκφράσαμε τη λύπη μας για την επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών», δήλωσε Ισραηλινός αξιωματούχος που προτίμησε την ανωνυμία.

Το δημοσίευμα της ισραηλινής εφημερίδας ενισχύει τις πληροφορίες, που είναι σε γνώση του αρμόδιου Υπουργείου Εξωτερικών της Κύπρου, σύμφωνα με το οποίο οι μυστικές επαφές διεξάγονται από απεσταλμένο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου με τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Φεριντούν Σινιρλίογλου (άνθρωπος που επιστρατεύεται σε ειδικές αποστολές).

Παράλληλα, εν εξελίξει βρίσκονται και άλλες συνομιλίες με επικεφαλής τον Γιόζεφ Σιεσανόβερ και τον Οζντέμ Σανμπέρκ, Ισραηλινό εκπρόσωπο και Τούρκο ομόλογό του στη διερευνητική επιτροπή του ΟΗΕ για την ισραηλινή έφοδο στο τουρκικό πλοίο «Μαβί Μαρμαρά» πέρσι.

Να σημειώσουμε ότι μετά την έφοδο στο πλοίο το Μάιο του 2010, ο Τούρκος πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ δήλωνε ότι «οι σχέσεις με το Ισραήλ ποτέ ξανά δεν θα είναι οι ίδιες».

Από την άλλη, στο ενεργειακό «παιγνίδι» εισέρχεται δυναμικά και ο γειτονικός Λίβανος, με διεκδικήσεις στα κοιτάσματα φυσικού αερίου στις περιοχές του Ισραήλ, Λιβάνου και Κύπρου.

Ο Λίβανος εγκαινίασε ένα εξαιρετικά σημαντικό κεφάλαιο αντιπαράθεσης στην περιοχή, και αυτήν τη στιγμή φαίνεται πως διάκειται φιλικά προς την Τουρκία. Η λιβανική εφημερίδα Αλ-Σαφίρ έγραψε ότι «το Ισραήλ ετοιμάζεται να ιδιοποιηθεί κοιτάσματα φυσικού αερίου που βρίσκονται στα λιβανικά χωρικά ύδατα». Σύμφωνα με το δημοσίευμα, «τα κοιτάσματα του »Λεβιάθαν» βρίσκονται εντός των λιβανικών χωρικών υδάτων, πράγμα που αποτελεί ακόμη μια πρόκληση των Ισραηλινών και δημιουργεί θέματα περαιτέρω αγώνων».

Επίσης, σύμφωνα με τη Daily Star της Βηρυτού, ο Λίβανος απέστειλε επιστολή στον Γ.Γ. του ΟΗΕ, με την οποία καταγγέλλεται η συμφωνία Κυπριακής Δημοκρατίας – Ισραήλ για την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών τους, παραβιάζει τα κυριαρχικά και οικονομικά δικαιώματα της δικής του χώρας και «αποτελεί απειλή για την ασφάλεια και την ειρήνη στην περιοχή».

Ο υπουργός Εξωτερικών του Λιβάνου Αντνάν Μανσούρ ζήτησε από τα Ηνωμένα Έθνη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να αποτρέψουν κάθε σύγκρουση που μπορεί να προκληθεί.

Η λιβανική πλευρά θεωρεί ότι τα κοιτάσματα βρίσκονται εν μέρει στα ανοικτά των λιβανικών ακτών, εντός των χωρικών υδάτων του Λιβάνου και όχι του Ισραήλ και εν μέρει στα χωρικά ύδατα ανάμεσα στο θαλάσσιο χώρο της Κύπρου και της «Παλαιστίνης».

Η λιβανική πολιτική ηγεσία και η σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ, αλλά και οι Λιβάνιοι αξιωματούχοι επικαλούνται κανόνες του διεθνούς δικαίου της θάλασσας και ο πρόεδρος του λιβανικού κοινοβουλίου κ. Ναμπίχ Μπέρι και ο υπουργός Ενέργειας κ. Τζιμπράν Μπασίλ αναφέρουν ότι «ο Λίβανος δεν θα επιτρέψει ούτε στο Ισραήλ ούτε σε οποιαδήποτε εταιρεία ισραηλινών συμφερόντων να εκμεταλλευθεί το λιβανικό φυσικό αέριο».

Το Ισραήλ, διά του υπουργού Ενέργειας Ούζι Λάνταου, δηλώνει ότι «δεν θα διστάσουμε να προστατέψουμε διά της βίας τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που βρίσκονται πλησίον των βορείων ακτών της χώρας», τονίζοντας ότι οι σταθμοί «Λεβιάθαν» και «Ταμάρ» βρίσκονται χωρίς καμίαν αμφιβολία εντός των ισραηλινών χωρικών υδάτων. «Θα προστατέψουμε όχι μόνο τα δίκαιά μας αλλά και τους κανόνες του διεθνούς δικαίου», πρόσθεσε.

Η ισραηλινή πλευρά θεωρεί ότι σημείο αναφοράς για τον καθορισμό των χωρικών υδάτων αποτελεί το βορειότερο άκρο των συνόρων Ισραήλ – Λιβάνου της Βόρειας Γαλιλαίας. Η λιβανική πλευρά υποστηρίζει ότι σημείο αναφοράς για τον καθορισμό των χωρικών υδάτων των δύο χωρών είναι το νοτιότερο παράκτιο σύνορο των δύο χωρών (δηλαδή το φυλάκιο της θέσης Ρος Χα’ Νικρά).

Κύριο επιχείρημα της λιβανικής πλευράς είναι ότι εάν γίνει αποδεκτή η ισραηλινή άποψη, τότε η θαλάσσια περιοχή του Νοτίου Λιβάνου και της Τύρου θα φέρεται ότι ανήκει στο Ισραήλ, πράγμα που δεν θα ήταν δυνατόν να ευσταθεί.

 elkeda