Η επιστολή Κοραντή που επιβεβαιώνει την ανάμειξη των ΗΠΑ στην Ελλάδα

Αξιότιμε κύριε διευθυντά, Τα δύο άρθρα της κυρίας Φωτεινής Τομαή, ιστορικού, πρεσβευτού συμβούλου Α΄ (sic) στο υπουργείο Εξωτερικών, στο «Βήμα της Κυριακής» (15 Μαΐου 2011, σελ. Α28 και 29 Μαΐου 2011, σελ. Α40), με αναγκάζουν  να λύσω την πλέον των 37 χρόνων σιωπή μου, για την αποκατάσταση της ιστορικής αληθείας.

Συναφώς, ας μου επιτραπεί να σημειώσω ότι κατά την εποχή του τέταρτου Αραβοϊσραηλινού Πολέμου ή, όπως αποκλήθηκε, του «Γιομ Κιπούρ» ή του «Ραμαντάν»- πριν και μετά- ήμουν πρέσβης της Ελλάδας στο Κάιρο- μεγαλύτερη ελληνική πρεσβεία, τουλάχιστον, κατά τους τότε ιθύνοντας, στη Μέση Ανατολή, στον αραβικό κόσμο και στην Αφρική γενικότερα.

Ο πόλεμος εξερράγη με πρωτοβουλία αποκλειστικά του Σαντάτ – διαφωνώ πλήρως με τον χαρακτηρισμό του ως ανδρός «μετρίου σχήματος»-, όπως προκύπτει από το βιβλίο του «Ιn search of identity» κ.λπ.

Και αφού ο λόγος περί του αειμνήστου, άκρως φιλέλληνα, προέδρου Ανουάρ ελ Σαντάτ, κρίνω σκόπιμο να υπενθυμίσω ότι σ΄ αυτόν, κατ΄ εμέ, οφείλει ο πολύ Κίσινγκερ το βραβείο Νομπέλ της Ειρήνης και οι ΗΠΑ ίσως τη μεγαλύτερη επιτυχία τους στη μεταπολεμική εξωτερική πολιτική τους.

Λίγες ημέρες μετά την έκρηξη του πολέμου, που κατέλαβε εξαπίνης τους Ισραηλινούς- λόγω της Μεγάλης Εορτής των οποίων, του «Γιομ Κιπούρ», ήσαν υποχρεωμένοι σε ακινησία-, με κάλεσε στο Γραφείο του επειγόντως ο τότε υπουργός Εξωτερικών και ισχυρός άνδρας του καθεστώτος Ισμαήλ Φάχμι και με παρεκάλεσε να παρέμβω στην Αθήνα για να βρεθεί έλληνας εφοπλιστής να διαθέσει πετρελαιοφόρα για τη μεταφορά υγρών καυσίμων από Βεγγάζη στην Αλεξάνδρεια, καθ΄ όσον ήταν αδύνατος, λόγω των πολεμικών γεγονότων, ο ανεφοδιασμός της τελευταίας από τα διυλιστήρια του Πορτ Σουέζ.

Η Αθήνα αποδέχθηκε το αιγυπτιακό αίτημα και η Αλεξάνδρεια- η περί αυτήν περιοχή είχε κηρυχθεί από τους Ισραηλινούς «πολεμική ζώνη» και όλα τα εμπορικά πλοία που μετέφεραν κυρίως σιτηρά, τα οποία εστερείτο τότε η Αίγυπτος, ανέστρεφαν πρύμναν- ανεφοδιάστηκε πλήρως σε πετρέλαιο.

Δεν πρόκειται να αναφέρω το όνομα του διαθέσαντος τα πετρελαιοφόρα εφοπλιστού δι΄ ευνοήτους λόγους. Πάντως, η ενέργειά του έσωσε, κατά κάποιον τρόπο, την Αίγυπτο, πράγμα που η τότε κυβέρνησή της ανεγνώρισε, όπως είμαι σε θέση να γνωρίζω.

Μετά μία εβδομάδα περίπου, αν πάντοτε δεν με απατά η μνήμη μου, μου τηλεφώνησαν γύρω στις 11 (23.00) τη νύχτα να μεταβώ τα μεσάνυχτα στο Γραφείο του Σαντάτ«για κάτι το κατεπείγον» .

Πράγματι, πήγα στα Ανάκτορα και ο Σαντάτ μού είπε, χωρίς περιστροφές, τα εξής- τα αναφέρω, κατ΄ ανάγκην, περιφραστικά: «Πείτε στον ομόλογό μου και συνάδελφον εν όπλοις ότι ο Κίσινγκερπροτίθεται να στείλει αεροπορικώς μεγάλη βοήθεια σε υπερσύγχρονο πολεμικό υλικό στο κινδυνεύον Ισραήλ,και θα ζητήσει από την ελληνική κυβέρνηση την άδεια υπερπτήσεως και προσγειώσεως σε ελληνικά αεροδρόμια των μεταφερόντων το υλικό τούτο αμερικανικών αεροπλάνων.

Εμείς οι στρατιωτικοίείμεθα τίμιοι άνθρωποι, γι΄ αυτό πιστεύωότι και ο συνάδελφός μου έλληνας πρόεδροςθασυγκατανεύσει.

Οπως βλέπετε,ο αραβικός κόσμος είναι τώρα ενωμένος στον κοινόν αγώνα και ο πρόεδρός σας πρέπει να λάβει τούτο σοβαρά υπόψη και να απορρίψει το αίτημαΚίσινγκερ, άλλωςξεχάστε τον κόσμον αυτόν, με όλες τις δυσάρεστες συνέπειες για τον Ελληνισμό» κ.λπ.

Επιστρέψας στην πρεσβεία συνέταξα ένα άκρως απόρρητο τηλεγράφημα- διπλής κρυπτογραφήσεως- και το έδωσα γύρω στις δύο το πρωί στους συνεργάτες μου για τα περαιτέρω.

Ομολογώ ότι βρέθηκα ενώπιον του μεγαλύτερου διλήμματος της καριέρας μου: «Μπρος βαθύ και πίσω ρέμα»!

Τελικώς, αναλογιζόμενος τους Ελληνες στις αραβικές χώρες, εισηγήθηκα την αποδοχή του αιτήματος του αιγυπτίου προέδρου. Το τηλεγράφημα είχε πρώτο παραλήπτη τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Γ.Παπαδόπουλο,με κοινοποίηση στους Σπ. Μαρκεζίνη και Χ. Ξανθόπουλο-Παλαμά , αντιστοίχως πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών.

Απορώ, πράγματι, πώς δεν το βρήκε στα αρχεία η κυρία Τομαή ένα τόσο σημαντικό «ντοκουμέντο», που τόσο συνέβαλε, όπως θα δούμε περαιτέρω, σε έσχατη ανάλυση, στην πτώση της δικτατορίας.

Οπως πληροφορήθηκα τότε, και οι τρεις προαναφερθέντες συμφώνησαν με την εισήγησή μου και απαγορεύθηκε η διέλευση κ.λπ.

Στη συνέχεια, έσπευσα να γνωστοποιήσω στον αιγύπτιο πρόεδρο τη θετική απάντηση της Αθήνας. Παραλείπω τα λοιπά περί της ευγνώμονης στάσεως του Σαντάτ υπέρ ημών, που ήλθε δυστυχώς να ανακόψει η δολοφονία του (6.10.1981).

Μετά την ανάκλησή μου στην κεντρική υπηρεσία, ζήτησε να με δει στο σπίτι του ο μακαρίτης πρέσβης Σπύρος Τετενές, στενότατος φίλος μου. Με υποδέχθηκε με τις λέξεις:«Αντώνη, ξέρεις ότι εσύ έριξες τον Παπαδόπουλο; Μου το είπε ο Παλαμάςσοβαρολογώντας!» Και μου εξήγησε τι είχε συμβεί:

«Στην πρόσφατη Σύνοδο του Συμβουλίου των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ καικατά την έξοδο από την αίθουσα συνεδριάσεωνο Αμερικανός ΥΠΕΞ κ.Χένρι Κίσινγκερεπλησίασε τον έλληνα ομόλογότουκαι κινώντας απειλητικά τον αντίχειρα του είπε υψηλόφωνα:“Αυτό που κάνατε με τα αμερικανικά αεροπλάναθα το πληρώσετε πολύ ακριβά” ».

Τα ίδια μου επανέλαβε ο μακαρίτης υπουργός μου σε τυχαία συνάντηση- και λίγους μήνας προ του θανάτου του- στο γνωστό καφέ της Γενεύης «Αux Αmbassadeurs», προσθέσας τα ακόλουθα: «Κατόπιν των όσων σας ανέφερα,τι γνώμη έχετε για την εξέγερση του Πολυτεχνείου που έλαβε χώρα μερικές εβδομάδες αργότερα;». 

Σε απάντησή μου ότι δεν μπορούσα να αποκριθώ, εφάνη εκνευριζόμενος λέγοντάς μου: «Λυπάμαι, γιατί διπλωμάτης με την εμπειρία σας,δεν αντελήφθη ποίος ήταν όπισθεν της εξεγέρσεως κάτι το ολοφάνερο». Προφανέστατα, υπονοούσε τον αμερικανικό παράγοντα.

Ανάλωσα τον βίο μου, αξιότιμε κύριε διευθυντά, στη μελέτη και συγγραφή κυρίως της Διπλωματικής Ιστορίας, Παγκόσμιας και Ελληνικής, αποφεύγοντας οποιαδήποτε δημοσιότητα ή προσπάθεια προβολής· μόνος γνώμονας της εργασίας μου ήταν η ιστορική αλήθεια, έστω και αν έθιγα ή ανέτρεπα ορισμένα «ταμπού» κ.λπ., όπως πράττω με το τελευταίο βιβλίο μου «Το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα· η Ιστορία μιας Τραγωδίας» (Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών).

Ευελπιστώ, λοιπόν, ότι όσα αποκαλύπτω ανωτέρω θα γίνουν πιστευτά και θα τεθεί τέρμα στην εκμετάλλευση της εξεγέρσεως του Πολυτεχνείου από ορισμένους που συμμετέσχον σε αυτήν, αλλά δεν τη διοργάνωσαν.

Μετά πάσης τιμής, 
Α. Ι. Κοραντής
Πρέσβης ε.τ.