Οι τελευταίες πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, και μάλιστα από επίσημα χείλη, δυστυχώς επιβεβαιώνουν ότι ο χρόνος τελείωσε για τις ελληνικές δυνατότητες στον τομέα των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας (ΑΦΝΣ).

«Ξεχασμένα» αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας της δεκαετίας του 1950, που ανασύρθηκαν από νεκροταφεία αεροσκαφών το 1991, αποτελούν το στόλο που πρόκειται να προασπίσει τα ελληνικά συμφέροντα και να υπο- στηρίξει τις επιχειρήσεις στον επιχειρησιακά απαιτητικό χώρο του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.

Άραγε οι εξ Ανατολών «γείτονές» μας σε τι κατάσταση βρίσκονται;

Μήπως και στο συγκεκριμένο θέμα έχουν ήδη πάρει αποφάσεις και έχουν υλοποιήσει προγράμματα τα οποία πολύ σύντομα θα αλλάξουν τα επιχειρησιακά δεδομένα και θα ανατρέψουν τις παραδοσιακές στρατηγικές;

Οι Τούρκοι έχουν ήδη λάβει την απόφαση να διπλασιάσουν σχεδόν αριθμητικά όλες τις κύριες μονάδες κρούσης που διαθέτουν, ενώ, με βάση το νέο εθνικό τους δόγμα για ναυτική κυριαρχία μέχρι το 2020, αναβαθμίζουν και το στόλο των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας που έχουν, με σκοπό την καλύτερη επιτήρηση του χώρου του Αιγαίου, της Μαύρης Θάλασσας και της Ανατολικής Μεσογείου.

Εάν πράγματι συμβεί αυτό, τότε η ελληνική πλευρά θα έχει να προσμετρήσει άλλον ένα τομέα στον οποίο θα πρέπει να κινηθεί ταχύτατα ούτως ώστε να προλάβει τις εξελίξεις και να μην μείνει ουραγός και άπραγος θεατής των τεχνολογικών και στρατηγικών εξελίξεων που η γειτονική χώρα εφαρ- μόζει και υλοποιεί με ταχείς ρυθμούς τον τελευταίο καιρό.

Δυστυχώς, σύμφωνα με όλα τα δεδομένα, και ο τομέας των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς την επίτευξη του τουρκικού εθνικού στόχου για ναυτική κυριαρχία μέχρι το 2020.

Η ελληνική πραγματικότητα

Το τελευταίο αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας P-3B Orion TACNAVMOD παραδόθηκε στην Ελλάδα από τις ΗΠΑ το Φεβρουάριο του 1996 μαζί με ένα εκπαιδευτικό «πακέτο» προσφοράς για τους χειριστές των συστημάτων των αεροσκαφών όπως επίσης και με ένα στόλο τεσσάρων (4) αεροσκαφών P-3A, τα οποία προορίζονταν για ανταλλακτικό υλικό.

Τα αεροσκάφη εξόπλισαν την 353η Μοίρα Ναυτικής Συνεργασίας (353 ΜΝΑΣ) που εδρεύει στην αεροπορική βάση της Ελευσίνας και επιχειρεί με μεικτά πληρώματα από ιπτάμενο προσωπικό της Πολεμικής Αεροπορίας (τέσσερα μέλη: κυβερνήτης, συγκυβερνήτης, ιπτάμενος μηχανικός, ραδιοναυτίλος) και του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ) (έξι μέλη: αξιωματικός τακτικής, τηλεγραφητής, τεχνίτης τορπιλών, χειριστής ραντάρ και δύο χειριστές ανθυποβρυχιακών συσκευών).

Ο επιχειρησιακός έλεγχος της μοίρας ανήκει στο ΓΕΕΘΑ μέσω του ΠΝ/Αρχηγείου Στόλου (ΑΣ), η δε τεχνική και εφοδιαστική υποστήριξη ανήκουν στο ΠΝ.

Συνολικά, ο στόλος των ελληνικών αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας (Maritime Patrol Aircraft-MPA) σήμερα αποτελείται από έξι ενώ αυτά, μετά από σχεδόν δώδεκα χρόνια ενεργού δράσης στο χώρο του Αιγαίου, χαρακτηρίζονται πλέον ως παρωχημένα και μη ικανά να επιτελέσουν ρόλους στο χώρο του Αιγαίου που με βεβαιότητα η Τουρκία θα δύναται να επιτελέσει στην επόμενη πενταετία.

Εάν αναλογιστεί κανείς ότι αρχικά (από το 1969 μέχρι το 1996) ο στόλος των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας αποτελούνταν από 12 αεροσκάφη τύπου HU-16B Albatross, υπήρξε σταδιακά μια μείωση στο μισό τη δεκαετία του ’90, λόγω του ότι τα συγκεκριμένα αεροσκάφη ήταν ήδη πολύ παλιά και τα προβλήματα υποστήριξής τους ήταν ουσιαστικά αυτά που δημιούργησαν την ανάγκη για την αναβάθμιση του στόλου με νεότερου τύπου και τεχνολογιών πλατφόρμες.

Παρ’ όλα αυτά, δώδεκα σχεδόν χρόνια μετά (1996-2008), ο στόλος των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας που απαρτίζει το δυναμικό της ελληνικής πραγματικότητας δείχνει εκ νέου γερασμένος, αποψιλωμένος (στην πράξη μόνο ένα ως τρία αεροσκάφη ήταν σε κάθε περίπτω- ση επιχειρησιακά διαθέσιμα, και πλέον το πρόβλημα διαθεσιμότητας έχει γίνει εκρηκτικό), με ελλιπή ή απαρχαιωμένο εξοπλισμό (παραδειγματικά, αναφέρουμε την έλλειψη ηλεκτροοπτικού αισθητήρα που επιβάλλει την πτήση για αναγνώριση των στόχων που εντοπίζονται σε χαμηλά ύψη, με συνέπεια την καταπόνηση του πληρώματος και του αεροσκάφους, η απουσία συστημάτων ηλεκτρονικών μέτρων υποστήριξης-ESM και συστη- μάτων ηλεκτρονικών αντιμέτρων-ECM, το απαρχαιωμένο ραντάρ επιφανείας APS-80, τα ανεπαρκή μέσα επικοινωνίας και επεξεργασίας ακουστικών σημάτων, κ.λπ.), και κατά συνέπεια ανίκανος ουσιαστικά να καλύψει επιχειρησιακά τα νέα δεδομένα που αναπτύσσονται στον χώρο του Αιγαίου.

Με το δεδομένο ότι η τουρκική ναυτική προοπτική για το 2020 δείχνει μια τάση για κυριαρχία σε όλα τα επίπεδα, πράγμα το οποίο πρακτικά αποδεικνύεται από την υπογραφή των συμβολαίων για την πρόσκτηση νέων αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα ανατραπούν οι στρατηγικές ισορροπίες στον ευρύτερο χώρο της ελληνικής θαλάσσιας επικράτειας.

Η ελληνική πλευρά θα πρέπει εκ νέου να επωμιστεί τις ευθύνες που τις αναλογούν και να ενεργοποιήσει μια σειρά προσπαθειών με σκοπό την απόκτηση νέων αεροσκαφών και όχι την αναβάθμιση των ήδη υπαρχόντων, η οποία, όπως θα αποδειχθεί παρακάτω, δεν θεωρείται ουσιαστική αλλά ούτε και βιώσιμη λύση.

 πηγη