Θερμή φιλέλλην με γενναίες χορηγίες

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
akontogiannidis@yahoo.gr
΄Όταν ακούμε το όνομα της κόμισσας « Λουΐζα Ριανκούρ», η σκέψη μας πάει στο φιάσκο της αστυνομίας, όταν πριν από είκοσι χρόνια, οι τρομοκράτες της «17Νοέμβρη», ξέφυγαν μέσα από τα χέρια της, στην ομώνυμη οδό των Αμπελοκήπων. Έτσι ξέρουμε το όνομα της, όχι όμως και την ίδια που υπήρξε θερμή φιλέλλην στις πράξεις, στις οποίες δύσκολα θα την εμιμούντο σημερινοί Έλληνες…
Η Λουΐζα Ριανκούρ γεννήθηκε στο Saint Didier της Γαλλίας στις 19-1-1846. Από μικρή έμαθε κι εθαύμαζε τον ελληνικό πολιτισμό και ήρθε στην Αθήνα να τον γνωρίσει. Επέστρεψε στη Γαλλία, παντρεύτηκε απέκτησε δύο παιδιά (Ραούλ και Ελίζα) , αλλά τα φιλελληνικά της αισθήματα την ξανάφεραν πίσω.

Διέμενε στην οδό Αμαλίας 34, ( τα καλοκαίρια στην Κηφισιά), με το τεράστιο σαλόνι όπου συγκέντρωνε σε χοροεσπερίδες βασιλείς, πρίγκιπες και αριστοκράτες της Αθήνας. Σε μια τέτοια χοροεσπερίδα του1903, απο παρεξήγηση, (ποιος θα χορέψει με μια όμορφη νεαρά), ο βουλευτής Δαραλέξης και ο ανθυπολοχαγός Θεοχάρης, μονομάχησαν στο… πεδίο της τιμής, στον Ποδονίφτη…Η Λουΐζα ήταν άνθρωπος που άνοιγε πολύ εύκολα το πορτοφόλι. Είχε στο αίμα της την φιλανθρωπία και την χορηγία. Πρωτοστάτησε σε εράνους προσφέροντας πολλά χρήματα για το Άσυλο Ανιάτων, για τα θύματα του Μακεδονικού αγώνα και των βουλγαρικών ωμοτήτων, ενώ ταξίδεψε στις Σέρρες συνοδεύοντας είδη πρώτης ανάγκης στους μαρτυρικούς κατοίκους.

Οργάνωσε φιλανθρωπικούς χορούς για να ενισχύσει φτωχούς και ορφανά, ενώ διέθεσε απλόχερα 50.000 δρχ. (τεράστιο ποσό το 1905) για την δημιουργία εργοστασίου κεντημάτων και εργοχείρων για τις άπορες κορασίδες, προσφέροντας μάλιστα και το οικόπεδο! Έδινε βραβεία σε απόρους αριστούχους μαθητές κι έκανε δωρεές στην Πολυκλινική, σε Συλλόγους και Συνδέσμους. Προσέφερε επίσης τεράστιο ποσό, υπέρ της εκκλησίας του Παναγίου Τάφου, μετά απο έκκληση του Πατριάρχου!
Πάντοτε γενναία στις χορηγίες, η Ριανκούρ δώρησε στο Νομισματικό Μουσείο μια σπουδαία συλλογή Βυζαντινών νομισμάτων. ΄Ηταν Γενάρης του 1908, όταν, ο εκ Μυκόνου διευθυντής του Μουσείου, Γιάννης Σβορώνος, μαθαίνει ότι η χήρα του ρώσου προξένου Τρογιάνσκι κατέχει σπουδαία συλλογή βυζαντινών νομισμάτων, τα 4/5 των οποίων σπάνια και προτίθεται να εκποιήσει.

Μη μπορώντας να βρει τα χρήματα που απαιτούσε η αγορά της συλλογής, αποτάθηκε στην πολύτιμη φίλη της Ελλάδος Ριανκούρ, που δε δίστασε να δείξει τη γενναιοδωρία της. Αγόρασε τη συλλογή που φέρει και σήμερα το όνομά της. Ετσι γνωρίσαμε τις μορφές των Βασιλέων που μας τις παρουσίαζαν φανταστικές και όμοιες κατά το πλείστον, ενώ στα νομίσματα ήταν επίσημα, αυθεντικά, χαραχθέντα απο ακριβή σχέδια των ανακτόρων. Η συλλογή περιλαμβάνει 192 χρυσά, 74 αργυρά και 264 χαλκά, Σκουφάτα και Κωνσταντινάτα . Παριστούν αυτοκράτορες, απο τον Μέγα Κωνσταντίνο, έως την Άλωση της Πόλης και βασιλείς της Νικαίας, της Θεσσαλονίκης και της Τραπεζούντος. Διακρίνονται οι μορφές των: Ιουστινιανού, Κωνσταντίνου και Ελένης, Ιουλιανού, Θεοδοσίου, Αρκαδίου, Μαρκιανού, Λέοντος, Φωκά, Ηρακλείου, Ειρήνης της Αθηναίας κ.ά

Η συλλογή καταρτίστηκε από τον Τρογιάνσκι όταν υπηρετούσε στην Ανατολή. ΄Ηταν βαθύς γνώστης της βυζαντινής νομισματικής και την προόριζε για την Αγία Πετρούπολη. Τα βυζαντινά νομίσματα γνώριζε η Ριανκούρ απο το σύγγραμμα του γάλλου βυζαντινολόγου Σαμπατιέν και η χαρά της για τη δωρεά υπήρξε πολύ μεγάλη! Το 1919 ο Δήμος Αθηναίων έδωσε τιμητικώς το όνομα της σε δρόμο των Αμπελοκήπων. Πέθανε στην Αθήνα στις 27-2-1941.

Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου έγραψε στις 8-1-1903 για τους κατ’ επίφασιν και τους πραγματικούς φιλέλληνες : «… Η κόμησσα Ριανκούρ επέταξε τον κομητικό τίτλο, έκαμε τον υιόν της Ραούλ φαντάρο Έλληνα ( σ.σ. πήρε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους ως υπαξιωματικός) έγινε Ελληνίς, παρακολουθεί την ελληνικήν ζωήν, τας εκδηλώσεις της και τας ανάγκας της Ελλάδος, όσον ολίγοι Έλληνες!» Η Ριανκούρ απέκτησε την ελληνική ιθαγένεια στις 30-11-1902 ορκισθείσα ενώπιον του νομάρχου ως ελληνίς και ενεγράφη στα Δημοτολόγια του Δήμου Αθηναίων, γνωρίζουσα απταίστως την ελληνική!