Ο Τούρκος Πρόεδρος, Αμπντουλάχ Γκιούλ, ως ανώτατος αρχηγός των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, ζήτησε να γίνουν οι αναγκαίες μεταβολές για στη δομή δυνάμεών τους, προκειμένου αυτές να είναι ικανές να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του 21ου αιώνα.

Κατά την ομιλία του σε νέους αξιωματικούς, στην έδρα της Διοίκησης Σχολών Πολέμου στην Κωνσταντινούπολη, τόνισε ότι πρέπει να γίνουν σημαντικές αλλαγές, οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν γίνει πολύ καιρό πριν.

Σημαντικό ρόλο σε αυτό θα παίξει η αλλαγή νοοτροπίας, ώστε να χρησιμοποιηθεί έξυπνα η ισχύς των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων στην περιοχή της Μεσογείου και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

 

 

Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι, οι πολιτικοί, οι οικονομικοί, οι πολιτισμικοί και οι κοινωνικοί παράγοντες έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται όλο και πιο σημαντικοί στην εξίσωση της ασφάλειας.

Για το λόγο αυτό τόνισε πως μια σοφή δύναμη, ενδιαφέρεται όχι μόνο για την πολιτική και την στρατιωτική διάσταση, αλλά για τη δικαιοσύνη και τις ανθρώπινες αξίες.

Και συμπέρανε λέγοντας πως, αυτή ακριβώς η δύναμη χρειάζεται για την Τουρκία.

Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, σύμφωνα με τον Αμπντουλάχ Γκιούλ, απαιτούνται διακλαδικές ικανότητες εκ μέρους των τριών κλάδων, η μείωση των δαπανών που δε συμβάλλουν στην αποτελεσματικότητα των ΤΕΔ, αύξηση της αναλογίας μάχιμου προσωπικού, αύξηση της ποιότητάς τους από ευκαιρίες που παρουσιάζονται στην οικονομία γενικότερα και την τουρκική αμυντική βιομηχανία ειδικότερα, καθώς και ενίσχυση των εγχώριων ικανοτήτων στις προμήθειες.

Σε πολιτικό επίπεδο, τόνισε για μία ακόμη φορά ότι οι στρατιωτικές και οι πολιτικές ικανότητες πρέπει να συμπληρώνουν η μία την άλλη, θέτοντας τη δημοκρατία στο κέντρο του προβλήματος της σταθερότητας, της ευημερίας και της ασφάλειας κάθε χώρας.

Η ομιλία του Αμπ. Γκιούλ έχει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία.

Το πρώτο είναι η εμπέδωση του αισθήματος περί δημοκρατίας.

Η Τουρκία έχει προχωρήσει σε μία μετάβαση στο εσωτερικό της, με σχετικά ήπιο τρόπο, αν τη συγκρίνουμε με μεταβάσεις άλλων κρατών στις διεθνείς σχέσεις.

Για να εμπεδωθεί η δημοκρατία σε μία χώρα απαιτείται η υπαγωγή των ενόπλων δυνάμεων στις εντολές της πολιτικής ηγεσίας, «επιστροφή του στρατού στους στρατώνες» όπως λέγεται χαρακτηριστικά στις θεωρίες μετάβασης, εγκαθίδρυση της πολιτικής κοινωνίας και της κοινωνίας των πολιτών.

Ο λόγος του Αμπ. Γκιούλ, επί της ουσίας έθεσε αυτά τα ζητήματα στους νέους Τούρκους αξιωματικούς. Χαρακτηριστικά είναι τα σημεία όπου αναφέρει ότι οι στρατιωτικές ικανότητας της χώρας πρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά με τις πολιτικές. Πρόκειται, μεταξύ άλλων, και για διδάγματα των δυτικών στρατών από τις αντιαντάρτικες επιχειρήσεις στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, αλλά και σε άλλες χώρες παλαιότερα.

Η στρατιωτική ισχύς δεν αποτελεί αντίδοτο για κάθε πρόβλημα.

Κι εδώ εισέρχονται οι παράγοντες της οικονομίας, της δημοκρατίας, της ευημερίας και των ανθρώπινων αξιών.

Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις βασίζονται στην στράτευση των πολιτών και λαμβάνουν τα χρήματά τους από τη φορολόγηση των πολιτών.

Κατ’ επέκταση απαιτείται ορθή χρήση του προσωπικού τους, σεβασμός προς το προσωπικό αλλά και τους πολίτες (βλέπε και τα περί διώξεων ισλαμιστών στο στράτευμα, αλλά και αντιμετώπισης του Κουρδικού προβλήματος).

Η δε αξιοποίηση των κονδυλίων πρέπει να είναι ορθολογική είπε ο Αμπ. Γκιούλ.

Όχι εξοπλισμός μόνο για την ισχυροποίηση του στρατιωτικού καθεστώτος και της αυτοεπιβεβαίωσης του ρόλου του, αλλά δαπάνες για ξεκάθαρους πολιτικούς στόχους.

Υπό αυτές τις συνθήκες θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε τη θέση ότι, η Τουρκία επιθυμεί να εδραιωθεί ακόμα περισσότερο ως περιφερειακή στρατιωτική δύναμη.

Όμως, η ανάπτυξη της στρατιωτικής ισχύος σε περιφερειακό επίπεδο ίσως να μπορεί να εξαναγκάσει τους πάντες σε «υποταγή», αλλά δεν πρόκειται να πείσει. Άρα απαιτείται διαφορετική προσέγγιση.

Η στρατιωτική ισχύς σε συνδυασμό με την πολιτική και οικονομική ισχύ, είναι σαφώς πιο ολοκληρωμένη πολιτική πρόταση σε επίπεδο διεθνών σχέσεων.

Είναι, όμως, και περισσότερο συναινετική πολιτική πρόταση στο εσωτερικό της χώρας.

Εξάλλου οι διεθνείς σχέσεις δεν είναι μόνο μια μακρο-αντίληψη των πραγμάτων.

Τα επίπεδα ανάλυσης στις διεθνείς σχέσεις που εισήγαγε ο Κένεθ Γουόλτζ με το βιβλίο του «Man, state and the state of war», είναι μια πολύ καλή αρχή για να κατανοούμε, μελετώντας πολλά ακόμα συγγράμματα, τις αλλαγές στο διεθνές σύστημα και τα περιφερειακά υποσυστήματά του.

Υπό αυτές τις προϋποθέσεις ίσως κατανοήσουμε και το πόσο ρηχό είναι το ελληνικό πολιτικό σύστημα κι ότι επί της ουσίας δεν έχει παρά σαθρές και πρόχειρες προτάσεις.

Εν κατακλείδι, ο λόγος του Αμπ. Γκιούλ αντικατοπτρίζει τη νέα πραγματικότητα στο τουρκικό πολιτικό σύστημα.

Με πολύ απλά λόγια αυτό που δείχνει προς τους στρατιωτικούς είναι η νέα θεώρηση των πραγμάτων.

Μία Τουρκία που να μπορεί να διαδραματίσει τον περιφερειακό της ρόλο ως συγκροτημένη πολιτική, οικονομική και στρατιωτική δύναμη.

Σε αντίθετη περίπτωση, μπορεί να συνεχιστεί η εσωτερική διένεξη, με την ελπίδα των στρατιωτικών να δημιουργήσουν και πάλι το… αντιδημοκρατικό καθεστώς, προκειμένου να κυριαρχήσουν με στρατιωτικά μέσα στην περιοχή.

Το αν η Τουρκία, υπό τις παρούσες συνθήκες και με βάση τη μέχρι στιγμής συμπεριφορά νεοθωμανικού τρόπου, καταφέρει να προχωρήσει επάνω στις πραγματικά λεπτές ισορροπίες, είναι κάτι που θα το δούμε στο αμέσως επόμενο διάστημα.

www.defence-point.gr