Από τον Μάνο Ηλιάδη

dimokratia@dimokratianews.gr

Στην εποχή τηs κρίσης και ενώ οι περικοπές του αμυντικού προϋπολογισμού έχουν πλήξει υπέρμετρα τη διαθεσιμότητα των ανταλλακτικών για τις ανάγκες των συστημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, τα κονδύλια  αντί να διοχετεύονται στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία  εξακολουθούν να δίδονται στο εξωτερικό.

Σε μία εποχή όπου οι συνεχείς περικοπές του αμυντικού προϋπολογισμού έχουν πλήξη σε βαθμό ανεπίτρεπτο τη διαθεσιμότητα του υλικού των Ενόπλων Δυνάμεων, με αποτέλεσμα τη συνεχή επέκταση της ακινησίας σε πλείστα κυρία οπλικά συστήματα, εκατοντάδες εκατομμυρίων ευρώ για προμήθεια των πλέον απαραίτητων ανταλλακτικών αντί να διοχετεύονται  στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία δίδονται σε ξένους κατασκευαστές, ακόμη και για τα πλέον απλά υλικά, τα οποία είναι εντός των δυνατοτήτων των Ελλήνων κατασκευαστών.

 

Για να δοθεί μία τάξη μεγέθους του προβλήματος αρκεί να αναφερθεί ότι μέχρι πρόσφατα ακόμη οι ανάγκες μόνο της Πολεμικής Αεροπορίας σε ανταλλακτικά ανέρχονταν οε περίπου 200.000.000 τον χρόνο, ενώ η υποστήριξη ενός οπλικού συστήματos καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του (ανταλλακτικά, εκσυγχρονισμοί κλπ.), κατά κανόνα υπερβαίνει το 50%, συχνά και περισσότερο, της αρχικής του τιμής (τιμή κτήσεως του συστήματος).

Το θέμα δεν έχει να κάνει μόνο με την προφανή εξάρτηση από το εξωτερικό ή την καλύτερη και ταχύτερη υποστήριξη των οπλικών συστημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων σε περίπτωση εμπλοκής της εγχώριας βιομηχανίας και άλλα προφανή επιχειρησιακά οφέλη, ή ακόμη και για την ενίσχυση της ελληνικής βιομηχανίας.

Έχει να κάνει επίσης, αν όχι και κυρίως, με την τεράστια οικονομία στα κονδύλια για ανταλλακτικά, τα οποία λυμαίνονται διάφοροι μεσολαβητή προς όφελος ξένων κατασκευαστών.

Παραδείγματα

Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα από το παρελθόν, που συνεχίζονται ακόμη αρκούν για να αποδείξουντου λόγου το αληθές.

Στη δεκαετία του 1990 ελληνική βιομηχανία είχε επισκεφθεί τη Διοίκηση Αεροπορικής Υποοτηρίξεω5 (ΔΑΥ) της Πολεμικής Αεροπορίας και είχε επίδείξει ένα περικόχλιο (παξιμάδι) για τα πυροσβεστικά CANADAIR αξίας 30 ευρώ, το οποίο είχε παραγγελθεί από την κατασκευάστρια εταιρία αντί 2.100 ευρώ CD και δη σε ποσότητα 1.000 περίπου τεμαχίων (κλοπή δηλαδή της τάξεως των 2.000.000 ευρώ μόνο από απλά παξιμάδια).

Η Π.Α. ευαισθητοποιήθηκε αμέσως, υπήρξαν συνέπειες για τους εμπλεκόμενους και άρχισαν να γίνονται διαγωνισμοί με συμμετοχή Ελλήνων κατασκευαστών που προμήθευαν τα ίδια ανταλλακτικά σε σημαντικά χαμηλότερες τιμές (σ.σ. υπάρχει ολόκληρος κατάλογος  ελληνοποιηθέντων υλικών αυτού του τύπου).

Μόνον η Π.Α, η οποία δημιούργησε γραφείο ελληνικοποιήσεως υλικών, από το 1986 μέχρι το 2003, προκήρυξε εκατοντάδες διαγωνισμών, μέσου ύφους 300.000 ευρώ, επιτυγχάνοντας την ελληνικοποίηση 3.000 περίπου υλικών (πολλά των οποίων ήταν υψηλής τεχνολογίας) και ουσιαστικότατη οικονομία (σσ: υπήρξαν περιπτώσεις προμήθειας ανταλλακτικών από το εξωτερικό με υπερκοστολόγηση μέχρι και πενήντα φορές της πραγματικής αξίας τους!)-

Τι γίνεται σήμερα;

Τα ίδια υλικά παραγγέλλονται πάλι από το εξωτερικό, με αποκλεισμό της ελληνικής βιομηχανίας, σε εμφανέστατα υπερκοστολογημένες τιμές.

Για παράδειγμα, η ΠA. προμηθεύτηκε από το εξωτερικό πρόσφατα όπως μας ανεφέρθη, δύο συστήματα που κατασκευάζονται εδώ και εξάγονται στο εξωτερικό αντί 25.000 δολαρίων έκαστον, έναντι 65.000 δολαρίων (έκαστο). σσ.: Αν οι πληροφορίες μας είναι σωστές, το σύστημα από το εξωτερικό είχε αγορασθεί από την Ελλάδα·

Από το εξωτερικό αγοράζονται επίσης και άλλα υλικά και συσκευές που κατασκευάζονται στην Ελλάδα, όπως μονάδα τροφοδοτήσεως σε ρεύμα και αέρα αεροσκαφών, μονάδα ελέγχου διαρροής καλύπτρας κτλ, τα οποία οι Ελληνες κατασκευαστές προσφέρουν στο 60% περίπου της τιμής των ειοαγομένων.

Η λίστα των υλικών που κατασκευάζονται ή μπορούν να κατασκευαστούν στην Ελλάδα είναι ατελείωτη και παραλείπεται μόνον για λόγους οικονομίας χώρου.

Τα επιχειρήματα για τη δικαιολόγηση αυτής της απαράδεκτης και κυρίως σπάταλης πρακτικής είναι κυριολεκτικά στον αέρα, όπως η έλλειψη πιστώσεων (οπότε αγοράζονται υλικά σε σημαντικά υψηλότερες τιμές μέσω κονδυλίων FMS, αλλά με επιβάρυνση 6% ετησίως), ή το δήθεν μη επιτρεπτικό νέο νομικό πλαίσιο (βλ. νόμο Βενιζέλου), οδηγία 2009/81 και η ανάγκη πιστοποιήσεως των υλικών.

Μόνο που η πιστοποίηση των υλικών αυτών, δηλαδή η τοποθέτησή τους σε αεροσκάφη, γινόταν ανέκαθεν με βάση την εθνική νομοθεσία που ισχύει από το 1925 και εφαρμόζεται διεθνώς.

Η πρακτική αυτή παρέχει τη δυνατότητα σε κάθε Πολεμική Αεροπορία να δέχεται υλικά κατασκευαζόμενα στις χώρες τους ή και να τροποποιούν τα αεροσκάφη τους, χωρίς την απαίτηση πιστοποιητικού πλοϊμότητας FAA ή άλλης αρχής.

Το περίεργο είναι ότι η μόνη χώρα όπουδεν εφαρμόζεται πλέον η πρακτική αυτή είναι η Ελλάδα.

Αυτή η εμφανέστατα αντιοικονομική -και όχι μόνο- πρακτική, αποτέλεσμα της πλήρους ελλείψεως πολιτικής ή τουλάχιστον κάποιας στοιχειώδους μέριμνας για την αμυντική βιομηχανία, βρίσκει όπως φαίνεται μιμητές και σε εταιρίες του κρατικού τομέα.

Η ΕΑΒ, για παράδειγμα, προκήρυξε, όπως μας καταγγέλλεται, τον διαγωνισμό υπ’ αριθ. 380/2010 (κατασκευή υλικών για αεροσκάφη C-130J), έργο αξίας αρκετών εκατομμυρίων ευρώ. που προφανώς της  έχει δοθεί στο πλαίσιο ΑΩ αποκλείοντας την εγχώρια αμυντική βιομηχανία, με βάση το αίτημα της για ύπαρξη πιστοποιητικού ποιότητας AS9100, το οποίο δεν διαθέτει καμία ελληνική εταιρία.

Το αξιοσημείωτο εδώ είναι ότι η εταιρία που της ανέθεσε το έργο αυτό (Lockheed Martin) δεν έχει απαίτηση για τέτοια πιστοποίηση (την οποία όπως προελέχθη δεν διαθέτει καμία ελληνική βιομηχανία) παρά μόνο απαίτηση πιστοποιήσεως AS9001, την οποία πληρούν πολλές ελληνικές εταιρίες.

Το γράμμα του νόμου

Αυτό που είναι, όμως, πραγματικά απαράδεκτο, αν όχι και κάτι πέραν αυτού, είναι το γεγονός ότι αν με τη διαδικασία αυτή αποκλεισθεί η ελληνική βιομηχανία και το έργο δοθεί οε εταιρία εκτός Ελλάδος, παραβιάζεται σαφέστατα το πνεύμα και το γράμμα του νόμου για τα αντισταθμιστικά ωφελήματα (ΑΩ).

Το οποίο καθορίζει το αυτονόητο, άτι δηλαδή τα ΑΩ (την αξία των οποίων επιβαρύνει την τιμή ενός οπλικού συστήματος που αγοράζει η χώρα) προορίζονται ως αντισταθμιστικό ωφέλημα για τη χώρα που κατέβαλε την αξία τους, δηλαδή την Ελλάδα και όχι πχ  την Ιταλία ή άλλη χώρα που ενδεχομένως θα κερδίσει τον περίεργο αυτόν διαγωνισμό.

Το θέμα της αμυντικής βιομηχανίας, όμως, όπως και η δυνατότητα εξοίκονομήσεως τεράστιων κονδυλίων από την υποστήριξη των οπλικών συστημάτων ίων ΕΔ., μέσω της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, αποτελεί βαρύτατη αμέλεια της πολιτικής ηγεσίας, η οποία στην αδυναμία της ή αδιαφορία της να εκπονήσει κάποια πολιτική  εξοίκονομήσεως κονδυλίων, καταφεύγει μόνιμα στην εύκολη λύση της όλο και μεγαλύτερης περικοπής τους.

Λόγω της εκτάσεως του θέματος, όμως, θα επανέλθουμε μόλις αποκτήσουμε κάποια— σοβαρή κυβέρνηση.

Γιατί με τα νυν δεδομένα, την εικόνα δηλαδή που υπάρχει τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, μάλλον πάμε για κυβέρνηση τύπου μη κυβερνητικής οργανώσεως.

Κυριακάτικη Δημοκρατία, 13/05/2012