Αλέξανδρος Τάρκας

Η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι η Τουρκία αξιοποιεί τις περιόδους ελληνικών κρίσεων για να προωθήσει, είτε διακριτικά είτε δυναμικά, τις μακροπρόθεσμες επιδιώξεις της.

Θα ζούσαμε έκπληξη μεγατόνων, αν η Αγκυρα δεν εκμεταλλευόταν τη βαθιά οικονομική κρίση της χώρας μας για να ενισχύσει τη θέση της στο Αιγαίο και σε ολόκληρη τη ΝΑ Μεσόγειο.

Το πρώτο βήμα έγινε με την έγερση ζητήματος Καστελόριζου (και επήρειάς του στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας) από τον Τ. Ερντογάν στον Γ. Παπανδρέου, τον Ιανουάριο του 2011, κατά τη συνάντηση του Ερζερούμ.

Η έκτοτε δημόσια σιωπή της Αγκυρας δεν σημαίνει ότι δεν έχει ήδη προχωρήσει, μεθοδικά και παρασκηνιακά, στο δεύτερο βήμα:

Τον Νοέμβριο του 2011 υπέγραψε με τη Shell συμβόλαιο εκτέλεσης σεισμικών ερευνών στη ΝΑ Τουρκία και στη ΝΑ Μεσόγειο.

Και μόλις προ ολίγων ημερών, στις 4 Σεπτεμβρίου, δημοσιοποίησε προκλητικά την έναρξη υλοποίησης του συμβολαίου και των ερευνών με πανηγυρική επίσκεψη του προέδρου της Shell Πίτερ Βόζερ στο γραφείο του κ. Ερντογάν.

Η πρωτοβουλία της Αγκυρας έχει τουλάχιστον τρεις στόχους:

– Πρώτον, τη δημιουργία τετελεσμένων με αμφισβήτηση (σε νέα νομική βάση συγκριτικά με τις κρίσεις του 1976 ή του 1987) της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, αλλά και με υπονόμευση της υπερκομματικής (πλην ΣΥΡΙΖΑ) συναίνεσης για την προετοιμασία ανακήρυξης της ΑΟΖ.

– Δεύτερον, τη δικαιολόγηση της άποψης τρίτων μερών (όπως π.χ. της Χ. Κλίντον και του απελθόντος προεδρικού απεσταλμένου των ΗΠΑ Ρ. Μόρνινγκσταρ) ότι θα πρέπει να υπάρξει διάλογος και πολυμερές σχήμα εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων, ώστε να μην αποτελέσουν, αντί οικονομικής σωτηρίας, «κατάρα» για τους λαούς της περιοχής με πολεμικές εντάσεις.

– Τρίτον, την πρόοδο στις έρευνες σχιστολιθικού φυσικού αερίου στη ΝΑ Μεσόγειο (που αντλείται φθηνότερα και ταχύτερα από το σύνηθες φυσικό αέριο) και σε έγκαιρη τοποθέτηση σε αυτή τη σχετικά νέα διεθνή αγορά που αναπτύσσεται με τεράστιες επενδύσεις στις ΗΠΑ και την Κίνα (και σε βάρος της Ρωσίας).

Ωστόσο η Τουρκία μάλλον έχει υποτιμήσει κάποια στοιχεία! Η Ελλάδα διαθέτει αφενός την αποφασιστικότητα της σημερινής κυβέρνησης για (ειρηνική, νομική και πολιτική) αντίδραση και αφετέρου την προεργασία που έχει γίνει από υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών τα τελευταία λίγα χρόνια.

Επειτα από δεκαετίες αδράνειας η Ελλάδα δήλωσε για πρώτη φορά επίσημα, τον Νοέμβριο του 2008, τις γεωγραφικές συντεταγμένες του ανατολικού άκρου της υφαλοκρηπίδας της στο πλαίσιο διαμαρτυρίας προς τη Νορβηγία για ερευνητικό πλοίο που είχε εκμισθώσει στην Τουρκία.

Είχε, επίσης, υπενθυμίσει την ιταλοτουρκική συμφωνία του 1932 για τα Δωδεκάνησα, στην οποία η Ελλάδα είναι διάδοχο μέρος.

Τον δε Σεπτέμβριο του 2010 η Ουάσινγκτον (σ.σ.: όπως αποκάλυψε αποκλειστικά η «δ» στις 24/1/2011) είχε αναγνωρίσει, σε ρηματική διακοίνωση της αμερικανικής πρεσβείας της Αθήνας για το ερευνητικό σκάφος «Ναυτίλος», τις ελληνικές θέσεις ως προς το ανατολικό όριο υφαλοκρηπίδας του Καστελόριζου.

Και είμαστε μόνον στην αρχή ενός νέου -πραγματικά ιστορικού- κύκλου.

Αλέξανδρος Τάρκας / Δημοκρατία