Η παρατεταμένη οικονομική κρίση που βιώνουμε, είναι σχεδόν βέβαιο, και παρά τις φιλότιμες και επίμονες προσπάθειες των στελεχών των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, ότι θα επηρεάσει σε κάποιο βαθμό (μικρότερο ή μεγαλύτερο) τη στρατιωτική ισχύ και την αμυντική ικανότητα της χώρας.

Εξ ορισμού δηλαδή συντελείται η ανατροπή στο ισοζύγιο στρατιωτικής ισχύος μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας, εξέλιξη που θα πρέπει να συνδυαστεί με τη γενικότερη γεωπολιτική ρευστότητα σε τοπικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.

Η κατάσταση επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο καθώς στη σχετική οπισθοχώρηση της ελληνικής ισχύος θα πρέπει να αντιπαρατεθεί η φρενήρης και συστηματική ανάπτυξη των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Τουρκίας.

 

Με άλλα λόγια το χάσμα μεταξύ των δύο μερών για το άμεσο και μέσο μέλλον θα διευρύνεται συνεχώς και κατά συνέπεια η χρήση στρατιωτικής βίας θα γίνεται όλο και πιο ελκυστική επιλογή για την Τουρκία, αφού τα δεδομένα επιβεβαιώνουν την ενίσχυση του πλεονεκτήματος της και την απομείωση της ελληνικής αποτρεπτικής ικανότητας.

Ελληνικά αυτοκινούμενα οβιδοβόλα PzH-2000

Σε αυτό το γενικό πλαίσιο που προδιαγράφηκε η χώρα μας βρίσκεται αντιμέτωπη με δυσμενείς (και συνεχώς επιδεινούμενους όρους) σε στρατηγικό, επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο.

Ταυτόχρονα το ελληνικό στρατιωτικό οικοδόμημα οφείλει όσο το δυνατόν ταχύτερα να υιοθετήσει νέες τακτικές τόσο σε επιχειρησιακό όσο και τακτικό επίπεδο ώστε να αντισταθμίσει το τουρκικό πλεονέκτημα που σταθερά διαμορφώνεται και να αυξήσει την αποτρεπτική ικανότητα της ήδη υπάρχουσας αμυντικής υποδομής και των επιχειρησιακών δυνατοτήτων.

Η «παραδοσιακή» αντιμετώπιση της απειλής δεν είναι πλέον αρκετή τη στιγμή που η τουρκική απειλή στην αριθμητική υπεροχή προσθέτει και την ποιοτική διάσταση.

Προτού όμως προχωρήσουμε στην ανάλυση των δεδομένων και τη διερεύνηση εναλλακτικών επιλογών, θα προσπαθήσουμε να απεικονίσουμε την παρούσα κατάσταση όπως αυτή διαμορφώνεται στο επίπεδο των αντιπαρατασσόμενων δυνάμεων.

Θέατρο επιχειρήσεων Έβρου

Το θέατρο επιχειρήσεων του Έβρου αποτελεί σήμερα ένα από τα τρία κύρια μέτωπα ελληνο-τουρκικής αντιπαράθεσης τόσο σε επίπεδο συμβατικών δυνάμεων όσο και σε επίπεδο ασύμμετρων – μη συμβατικών απειλών.

Τα άλλα δύο θέατρα, τα οποία είναι πρωτίστως αεροναυτικά, είναι το Αιγαίο και η Ανατολική Μεσόγειος – Κύπρος.

Η δε επιχειρησιακή σημασία του τελευταίου θα αυξάνεται δραματικά όσο θα επιβεβαιώνεται η ύπαρξη μεγάλων υποθαλάσσιων ενεργειακών αποθεμάτων στη λεκάνη του Ηροδότου, μεταξύ Κρήτης και Κύπρου, και η μεγάλη οικονομική τους αξία θα αποκτά υπόσταση.

Εδώ και περίπου τέσσερις δεκαετίες, εκατέρωθεν του ποταμού Έβρου, ο οποίος στο μεγαλύτερο μέρος του ρου του αποτελεί το σύνορο μεταξύ των δύο χωρών, βρίσκονται συγκεντρωμένες και αναπτυγμένες σε επιχειρησιακές θέσεις σημαντικές ελληνικές και τουρκικές χερσαίες δυνάμεις, τόσο ως κλάσμα του συνολικού όγκου δυνάμεων που διαθέτουν οι δύο χώρες, όσο και σε απόλυτους αριθμούς.

Με βάση τη γεωγραφία της περιοχής αλλά και τον όγκο των παρατεταγμένων δυνάμεων τυχόν σύρραξη θα είναι πολύ υψηλής πυκνότητας και έντασης.

Συγκεκριμένα από τουρκικής πλευράς, στην Ανατολική Θράκη αναπτύσσεται η 1η Τουρκική Στρατιά (έδρα Σελιμιγιέ στην Κωνσταντινούπολη), ένας εξαιρετικά ισχυρός μείζων επιχειρησιακός σχηματισμός ο οποίος ΕΙΝΑΙ ΗΔΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΔΙΑΤΕΤΑΓΜΕΝΟΣ ΕΠΙΘΕΤΙΚΑ.

Η οργάνωση της 1ης Τουρκικής Στρατιάς, βασισμένη σε ανοικτές πηγές, παρουσιάζεται στο συνημμένο διάγραμμα:

Όπως έχει φαίνεται από το σχεδιάγραμμα η 1^η Τουρκική Στρατιά διαθέτει τρία Σώματα Στρατού (ΣΣ) και πλήθος συγκροτημάτων και μονάδων υποστήριξης μάχης και υποστήριξης.

Συγκεκριμένα τα:

Τουρκικό άρμα μάχης Leopard 1T

-2^ο ΣΣ που εδρεύει στη Καλλίπολη (Gelibolu) στην ομώνυμη χερσόνησο και είναι προσανατολισμένο έναντι της νότιας περιοχής του Έβρου όπου και ο τομέας της ελληνικής ΧΙΙ Μηχανοκίνητης Μεραρχίας Πεζικού (XII Μ/Κ ΜΠ).

Το 2^ο ΣΣ διαθέτει τέσσερις ταξιαρχίες: τις 4^η, 8^η και 18^η Μηχανοκίνητες Ταξιαρχίες Πεζικού (Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ) και μία τεθωρακισμένη (95^η Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία – 95^η ΤΘΤ).

Η 4^η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ εδρεύει στην Κεσάνη, η 8^η στο Τεκιρντάγκ, η 18^η στο Ορτακόι του Τσανάκαλε, και η 95^η ΤΘΤ στα Μάλγαρα. Επιπρόσθετα το 2^ο ΣΣ διαθέτει  το 102^ο Σύνταγμα Πυροβολικού (102^ο ΣΠΒ), το 5^ο Σύνταγμα Ειδικών Δυνάμεων (5^ο ΣΚΔ στη συνημμένη φωτογραφία), το οποίο επανδρώνεται αποκλειστικά απο επαγγελματικό προσωπικό και είναι κυρίως αναπτυγμένο στην Ίμβρο,  και το 2^ο Σύνταγμα Μηχανικού (2^ο ΣΜΧ) που ιδρύθηκε μόλις το 2006, και το οποίο περιλαμβάνει ένα τάγμα μηχανικού μάχης και ένα τάγμα γεφυροσκευής (στο οποίο θα ενταχθούν δύο λόγοι γεφυροποιίας εξοπλισμένοι με μία συλλογή Samur [12 οχήματα] έκαστος.

-5^ο ΣΣ που εδρεύει στην Τυρολόη (Corlu) και είναι προσανατολισμένο έναντι της ελληνικής ΧVI Μ/Κ ΜΠ, στο βόρειο τμήμα του νομού Έβρου. Και αυτό το Σώμα Στρατού διαθέτει τέσσερις ταξιαρχίες: τις 54^η, 55^η και 65^η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ) και μία τεθωρακισμένη (1^η ΤΘΤ).

Οι 54^η και 55^η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ εδρεύουν στην περιοχή της Αδριανούπολης (η δεύτερη στο Σούλογλου), η 65^η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ στο Λουλεμπουργκάζ του Κιρκαλερί (Σαράντα Εκκλησίες), και η 1^η ΤΘΤ στο Χαντιμκόι της Κωνσταντινούπολης.

Επιπρόσθετα το 5^ο ΣΣ διαθέτει  το 105^ο Σύνταγμα Πυροβολικού (105^ο ΣΠΒ), το 4^ο Σύνταγμα Ειδικών Δυνάμεων (4^ο ΣΚΔ στη συνημμένη φωτογραφία), το οποίο επανδρώνεται αποκλειστικά απο επαγγελματικό προσωπικό, και το 5^ο Σύνταγμα Μηχανικού που επίσης ιδρύθηκε το 2006.

Όπως και το 2^ο Σύνταγμα Μηχανικού του 2^ου Σώματος Στρατού περιλαμβάνει ένα τάγμα μηχανικού μάχης και ένα τάγμα γεφυροσκευής (στο οποίο θα ενταχθούν δύο λόγοι γεφυροποιίας εξοπλισμένοι με μία συλλογή Samur [12 οχήματα] έκαστος.

Τουρκικός φορητός εκτοξευτής πυραύλων TR-300 Kasirga

-3^ο ΣΣ που εδρεύει στο Σισλί της Κωνσταντινούπολης) και αποτελεί την εφεδρεία της 1^ης Τουρκικής Στρατιάς.

Το Σώμα διαθέτει δύο τεθωρακισμένες (2η και 3^η ΤΘΤ), μία μηχανοκίνητη (66^η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ) και την 23^η Μηχανοποιημένη Μεραρχία Πεζικού (23^η Μ/Π ΜΠ), στην οποία οργανικά υπάγονται τρία μηχανοποιημένα συντάγματα (τα 6^ο, 23^ο και 47^ο).

Μέχρι πριν λίγα χρόνια, οι 2^η και 3^η ΤΘΤ και η 66^η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ αναφερόταν υπό τη διοίκηση του επιχειρησιακού στρατηγείου της 52^ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας (52^η ΤΘΜ).

Η 23^η Μηχανοποιημένη Μεραρχία Πεζικού (23^η Μ/Π ΜΠ) έχει και ως κύρια αποστολή την ασφάλεια του εσωτερικού της ΖΕ της 1^ης Τουρκικής Στρατιάς, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να υποτιμάται η επιθετική ισχύς της, που είναι εξ ορισμού υποδεέστερη αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αμελητέα.

Ας σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο Σώμα Στρατού έχει διατεθεί στο ΝΑΤΟ ως στρατηγείο ταχείας ανάπτυξης (NATO Deployable Corps – Turkey [NDC-TU]) και κατά συνέπεια θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι διαθέτει υψηλές δυνατότητες διοίκησης και ελέγχου.

Η 2^η ΤΘΤ εδρεύει στο Καρτάλ της Κωνσταντινούπολης, η 3^η ΤΘΤ στο Τζερκεζκόι, η 66^η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ στο Χασντάλ της Κωνσταντινούπολης.

Επιπρόσθετα, η 1^η Τουρκική Στρατιά εκτιμάται ότι σε περίπτωση επιχειρήσεων θα ενισχυθεί με πρόσθετους σχηματισμούς και μονάδες που εδρεύουν στη Μικρά Ασία, ιδιαίτερα υποστήριξης μάχης.

Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται και η 58^η Ταξιαρχία Πυροβολικού (58^η ΤΑΞ ΠΒ) εξοπλισμένη με 36 εκτοξευτές TR-300 Kasirga και πυραύλους J-600T Yildirim (βεληνεκούς 250 – 300 χλμ.) που εδρεύει στο Πολατλί (κοντά στην Άγκυρα).

Η εν λόγω ταξιαρχία, που επανδρώνεται αποκλειστικά από επαγγελματικό προσωπικό (περί τα 1.650 στελέχη), πολύ συχνά αναπτύσσεται στη ζώνη ευθύνης της 1^ης Τουρκικής Στρατιάς και εκτελεί ασκήσεις, αναγνωρίσεις δρομολογίων και χώρων τάξης – βολής – απόκρυψης. Στιγμιότυπα από τις δοκιμές του συστήματος παρουσιάζονται στο συνημμένο βίντεο

Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει στο Μηχανικό της 1^ης Τουρκικής Στρατιάς.

Χωρίς αμφιβολία με την ολοκλήρωση των υπό παραλαβή συστημάτων θα καταστεί η ισχυρότερη δύναμη Μηχανικού Μάχης στην Ευρώπη, προσανατολισμένη αποκλειστικά σε συγκεκριμένο θέατρο επιχειρήσεων και ειδικά σχεδιασμένη για να ανταποκριθεί στις συγκεκριμένες επιχειρησιακές απαιτήσεις (για τον εξοπλισμό και τις δυνατότητες, δες τις σχετικές αναρτήσεις στους σύνδεσμους: http://www.defence-point.gr/news/?p=58081 και http://www.defence-point.gr/news/?p=58166).

Όσον αφορά τον εξοπλισμό της 1^ης Τουρκικής Στρατιάς, και ιδιαίτερα το βαρύ κύριο υλικό, χωρίς υπερβολή μπορεί να ειπωθεί ότι είναι ότι το καλύτερο και τελειότερο διαθέτουν σήμερα οι Τουρκικές Χερσαίες Δυνάμεις.

Στον συνημμένο πίνακα παρουσιάζονται επιλεκτικά μερικά από τα κύρια οπλικά συστήματα που επιχειρούν οι μονάδες της 1^ης Τουρκικής Στρατιάς.

Με βάση τη τυπική οργάνωση των τουρκικών σχηματισμών εκστρατείας εκτιμάται ότι στη ΖΕ της 1^ης Τουρκικής Στρατιάς έχουν αναπτυχθεί:

-Τουλάχιστον 1.000 άρματα μάχης μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται τα πιο σύγχρονα που διαθέτουν οι Τουρκικές Χερσαίες Δυνάμεις (στο σύνολο σχεδόν των 298 Leopard 2A4 που είχαν προμηθευτεί αρχικά συν το σύνολο σχεδόν των επιπλέον 41 leopard 2A4, τα οποία προγραμματίζεται να αναβαθμιστούν από την Aselsan στο επίπεδο Leopard 2NG – Next Generation).

-Τουλάχιστον 2.200 ΤΟΜΑ-ΤΟΜΠ συμπεριλαμβανομένων και των οχημάτων οικογενείας (ΤΟΜΟ, φορείς αντιαρματικών όπλων, κ.λ.π.). Στο video που ακολουθεί παρουσιάζεται η έκδοση του ACV-300 AIFV με τον πύργο Dragar

-Τουλάχιστον 600 αυτοκινούμενα οβιδοβόλα σε μοίρες άμεσης και γενικής υποστήριξης, που όπως αναφέρθηκε τελικά θα είναι όλα σχεδόν Firtina T155.

-Μεγάλο αριθμό συστημάτων πυραυλικού πυροβολικού (πολλαπλοί εκτοξευτές πυραύλων – ΠΕΠ), όπως εκτοξευτές MLRS (η Τουρκία έχει προμηθευτεί 12 εκτοξευτές και 72 βλήματα εδάφους-εδάφους ATACMS MGM-140 Block I) και Τ-122 Sakarya, συμπεριλαμβανομένης και μίας μόνιμα αναπτυγμένης πυροβολαρχίας πέντε ΠΕΠ TR-300 Kasirga στην Ίμβρο η οποία ως κύρια αποστολή έχει την προβολή των ελληνικών εγκαταστάσεων στη Λήμνο, και κυρίως του αεροδρομίου της 130^ης Σμηναρχίας Μάχης.

Αντίστοιχα, από ελληνικής πλευράς, στην περιοχή της Θράκης, μεταξύ του ποταμού Έβρου και ανατολικά του ποταμού Νέστου, είναι αναπτυγμένος ο ισχυρότερος μείζον επιχειρησιακός σχηματισμός του Ελληνικού Στρατού, το Δ΄ Σώμα Στρατού (Δ΄ ΣΣ).

Η οργάνωση του Σώματος Στρατού, βασισμένη σε ανοικτές πηγές, παρουσιάζεται στο συνημμένο διάγραμμα:

Η δε γεωγραφική ανάπτυξη των σχηματισμών του Δ΄ ΣΣ παρουσιάζεται σχηματικά στον συνημμένο χάρτη:

Είναι εύκολα αντιληπτό ότι η γεωγραφική κατανομή των σχηματισμών του Δ΄ ΣΣ είναι κλιμακωτή. Επί της μεθορίου από Βορρά (τριεθνές) προς Νότο (Δέλτα ποταμού Έβρου) είναι αναπτυγμένες οι:

–XVI Μηχανοκίνητη Μεραρχία Πεζικού (XVI Μ/Κ ΜΠ) με έδρα το Διδυμότειχο και τις:

–Τακτική Διοίκηση 21^ου Συντάγματος Πεζικού (ΤΔ/21^ου ΣΠ) «Δράμα» με έδρα την Πλάτη Έβρου και με Ζώνη Ευθύνης (ΖΕ) το αποκαλούμενο «τρίγωνο του Έβρου» τα πλευρά του οποίου αποτελούν η ελληνο-βουλγαρική μεθόριος (αριστερή πλευρά), η ελληνο-τουρκική μεθόριος (δεξιά πλευρά) και ο ποταμός Άρδας (η βάση του).

-3^η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Πεζικού «Ρίμινι» (3^η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ), με έδρα την Καβύλη Έβρου και ΖΕ μία περιοχή στην οποία περιλαμβάνεται το περιβόητο προγεφύρωμα του Κάραγατς (Ανδριανούπολη).

Η δημιουργία του προγεφυρώματος αποτελεί ειδική πρόβλεψη της Συνθήκης της Λωζάνης (1923) για την προστασία της Ανδριανούπολης που είναι κτισμένη στις όχθες του Έβρου.

Έτσι τα ελληνο-τουρκικά σύνορα, που έχουν μήκος περίπου 12 χλμ., δεν είναι ο Έβρος ποταμός όπως συμβαίνει σε όλη σχεδόν τη μεθόριο, αλλά χερσαία.

Ο Έβρος ποταμός βρίσκεται σε τουρκικό έδαφος και κατά συνέπεια οποιαδήποτε τουρκική επιθετική ενέργεια δεν απαιτεί τη βίαια διάβαση του που εξ ορισμού αποτελεί εξαιρετικά δύσκολη επιχείρηση που φέρει τον αμυνόμενο σε πλεονεκτική θέση.

Το ποτάμι έχει ήδη γεφυρωθεί με δύο σταθερές γέφυρες ενώ υπάρχουν πολλά ακόμη έργα υποδομής για την εγκατάσταση πρόσθετων γεφυρών και προετοιμασίας των πρανών των οχθών για την ταχεία γεφύρωση του.

Μέσα στο προγεφύρωμα, υπάρχουν δεκάδες οχυρωματικά έργα εκστρατείας που ενισχύουν την άμυνα του σε περίπτωση ελληνικής επιθετικής ενέργειας.

-30^η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ «Τομορίτσα» με έδρα τον Λαγό Ορεστιάδας

-50 Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ «Αψός», με έδρα το Σουφλί.

Η αποστολή της εν λόγω ταξιαρχίας είναι εξαιρετικά σημαντική αφού αποτελεί τον συνδετήριο μεταξύ του βόρειου και του νότιου τομέα του Έβρου.

Η ΖΕ περιλαμβάνει τον περίπου 20 χλμ. μήκους στενό «λαιμό» του Έβρου, που στους επιτελείς είναι γνωστός ως «η αμυντική τοποθεσία του Ποτιστικού ρέματος».

Όμως αυτή η αμυντική τοποθεσία είναι κάθετη προς τον άξονα ανατολή – δύση και κατά συνέπεια η αξία της αφορά αντίπαλο που κινείται κατά τον κάθετο προς αυτή άξονα Βορρά – Νότου.

Ως «ποτιστικό ρέμα» ονομάστηκε από τον ομώνυμο χείμαρο, που διατρέχει τη περιοχή με γενική κατεύθυνση από τα δυτικά προς τα ανατολικά και συμβάλει στο ποταμό Έβρο στο ύψος του χωριού Μάνδρα.

Τουρκικά αυτοκινούμενα οβιδοβόλα M110A2

–XΙI Μηχανοκίνητη Μεραρχία Πεζικού (XVI Μ/Κ ΜΠ) «Έβρος» με έδρα την Αλεξανδρούπολη και τις:

-ΤΔ/41^ου ΣΠ με έδρα τη Σαμοθράκη και με Ζώνη Ευθύνης (ΖΕ) το ακριτικό νησί συμπεριλαμβανομένης και της περιβόητης βραχονησίδας Ζουράφας.

-31^η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ «Κάμια», με έδρα τις Φέρρες και ΖΕ την ευρύτερη περιοχή του Δέλτα του Έβρου

-7^η Μ/Κ ΤΑΞ ΠΖ «Σαραντάπορος» με έδρα τον Προβατώνα Έβρου.

Στην Αλεξανδρούπολη επίσης εδρεύει η ΧΧΙΙΙ ΤΘΤ «3ο Σύνταγμα Ιππικού Δορύλαιον» η οποία γενικά θεωρείται ότι θα επιχειρήσει ως εφεδρεία της ΧΙΙ Μ/Κ ΜΠ που έχει την ευθύνη άμυνας του νότιου τομέα του Έβρου.

Στην ευρύτερη περιοχή της Κομοτηνής, εδρεύουν η ΧΧΙ ΤΘΤ «Ταξιαρχία Ιππικού Πίνδος» και η 29^η Ταξιαρχία Πεζικού (29 ΤΑΞ ΠΖ) «Πόγραδετς» η οποία έχει ως κύριο λόγο την ασφάλεια του εσωτερικού της κύριας εθνικής αμυντικής τοποθεσίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΧΧΙ ΤΘΤ γενικά θεωρείται ότι θα χρησιμοποιηθεί ως εφεδρεία της XVI Μ/Κ ΜΠ στον Βόρειο Τομέα.

Ακόμη δυτικότερα, στην Ξάνθη, εδρεύει το στρατηγείο του Δ΄ ΣΣ και η XXV ΤΘΤ «2ο Σύνταγμα Ιππικού Έφεσος» η οποία γενικά θεωρείται ότι θα επιχειρήσει ως εφεδρεία του Σώματος προς υποστήριξη των ανεπτυγμένων έμπροσθεν δυνάμεων.

Τέλος στην Καβάλα, εδρεύει το Στρατηγείο της XX Τεθωρακισμένης Μεραρχίας (ΧΧ ΤΘΜ) «Μακεδονία», στην οποία υπάγονται οργανικά οι τρεις τεθωρακισμένες ταξιαρχίες, οι ΧΧΙ, ΧΧΙΙΙ και XXV.

defence-point.gr