Ρεαλιστικές περικοπές δαπανών, ύψους 2 δισ. ευρώ, και μέτρα αύξησης των εσόδων κατά 1 δισ. ευρώ, αναζητεί η κυβέρνηση, σε ασφυκτικά περιθώρια χρόνου, καθώς οι αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν μέχρι το τέλος της εβδομάδας που επανέρχονται οι επικεφαλής της τρόικας, για να λάβουν την οριστική λίστα των μέτρων, συνολικού ύψους 13,5 δισ. ευρώ.

Στον τελικό γύρο των διαπραγματεύσεων, που θα πραγματοποιηθεί από την προσεχή Δευτέρα, οι ξένοι τεχνοκράτες περιμένουν συγκεκριμένα μέτρα και επακριβώς κοστολογημένα μέτρα για το σύνολο του πακέτου της διετίας 2013 – 2014 που φτάνει πλέον σε 13,5 δισ. ευρώ, ενσωματώνοντας μειώσεις δαπανών κατά 11,5 δισ. ευρώ και αυξήσεις των εσόδων κατά 2 δισ. ευρώ. Λείπουν όμως ακόμη 2 δισ. ευρώ από τις δαπάνες και 1 δισ. ευρώ από τα έσοδα και, σύμφωνα με πληροφορίες, επιφυλάσσεται μια ακόμη δυσάρεστη έκπληξη για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες

Οι σκέψεις

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το σκέλος των εσόδων, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να λάβει και πρόσθετα μέτρα για την αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 2 δισ. ευρώ, από μία οικονομία που βουλιάζει στην ύφεση και το βάρος θα πέσει στους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, το εισόδημα των οποίων θα φορολογείται με 30%, από το πρώτο ευρώ [EUR=X] , χωρίς αφορολόγητο όριο. Το μέτρο επρόκειτο να εφαρμοστεί για τα εισοδήματα που θα αποκτηθούν το 2013 και θα δηλωθούν το 2014, αλλά, δεδομένων των δυσκολιών των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, υπάρχουν εισηγήσεις και σκέψεις στο υπουργείο Οικονομικών να εφαρμοστεί για τα φετινά εισοδήματα, που θα φορολογηθούν το 2013. Με τον τρόπο αυτόν, η απόδοση του μέτρου θα είναι άμεση και θα ικανοποιηθούν οι δανειστές, διαφορετικά θα έπρεπε να περιμένουν την επίδραση του μέτρου το 2014. Το γεγονός ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι περίπου 800.000 και περίπου 350.000 οι αγρότες, η κατάργηση του αφορολόγητου ορίου και η φορολογία τους με 30% θα αποδώσει έσοδα μεταξύ 1 και 1,5 δισ. ευρώ.

Αλλαγή της κλίμακας

Το υπόλοιπο τμήμα μέχρι τα 2 δισ. ευρώ, που είναι ο στόχος, θα καλυφθεί με την αλλαγή της φορολογικής κλίμακας, η οποία θα προσαρμοστεί στα νέα χαμηλότερα δεδομένα των εισοδημάτων, αλλά και από την κατάργηση των φοροαπαλλαγών σε εισόδημα και σε άλλες κατηγορίες. Η μείωση των κλιμακίων, που έχει προαναγγελθεί από τα 8 που είναι σήμερα (πιθανότατα σε τέσσερα), θα μετατοπίσει το φορολογικό βάρος σε χαμηλότερα εισοδήματα, όπου υπολογίζει το ΥΠΟΙΚ ότι βρίσκεται η κύρια ομάδα των μισθωτών και συνταξιούχων. Στο πλαίσιο αυτό, η νέα κλίμακα, που θα ισχύσει για τα εισοδήματα του 2013 που θα φορολογηθούν το 2014, θα εφαρμοστεί στην παρακράτηση φόρου από την 1-1-2013, για να τονωθούν τα έσοδα. Παράλληλα, το υπουργείο Οικονομικών στηρίζει πολλά στον προσδιορισμό των φορολογητέων εισοδημάτων όλων των φυσικών προσώπων με «έμμεσες τεχνικές ελέγχου». Συγκεκριμένα, οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών θα έχουν τη δυνατότητα να αίρουν το τραπεζικό απόρρητο και να αντλούν στοιχεία που θα αφορούν τις καταθέσεις, τις επενδύσεις σε χρηματοοικονομικά προϊόντα, τη ρευστότητα των ελεγχομένων, τις δαπάνες με πιστωτικές κάρτες, τις δαπάνες που έχουν πραγματοποιήσει με την καταβολή μετρητών, εφόσον αποδεικνύονται και, με βάση αυτές, θα υπολογίζουν το εισόδημα τόσο τους τρέχοντος οικονομικού έτους όσο και των παλαιότερων. Το συγκεκριμένο μέτρο το έχει αποδεχτεί η τρόικα, καθότι άλλωστε εφαρμόζεται σε πολλές προηγμένες οικονομίες όπως στις ΗΠΑ.

Σταυρόλεξο οι δαπάνες

Η ξαφνική και σημαντική αύξηση της φορολογίας στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες λύνει το πρόβλημα αύξησης των εσόδων, αλλά παραμένει ανοιχτή η «πληγή» των δαπανών. Κατά την τελευταία συνάντηση του υπουργού Οικονομικών, Γ. Στουρνάρα, με την τρόικα, παρέμεινε μια διαφορά στις δαπάνες κατά 2 δισ. ευρώ, καθώς οι ξένοι ελεγκτές δεν αποδέχτηκαν ούτε τις νέες προτάσεις της κυβέρνησης για την περικοπή των δαπανών των ΟΤΑ, της Αμυνας, της Παιδείας και της Υγείας, θεωρώντας πως δεν πρόκειται να αποδώσουν οι συγκεκριμένες παρεμβάσεις. Οι τεχνοκράτες επέμειναν για μια ακόμη φορά σε μέτρα άμεσης απόδοσης, όπως η μείωση των μισθών στο Δημόσιο και στις απολύσεις, που τα απέρριψε η κυβέρνηση και, όπως φαίνεται, υπάρχει ένα μίνι αδιέξοδο. Ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, που έχει το γενικό πρόσταγμα στις επαφές με την τρόικα, θα επιχειρήσει να πείσει τους άλλους υπουργούς της κυβέρνησης να βρουν κονδύλια που μπορούν να περικοπούν άμεσα, τονίζοντας ότι οι περικοπές θα εγγραφούν και στους κωδικούς τους προϋπολογισμού και θα είναι δεσμευτικές.

Eνημέρωση συμβουλίου πολιτικών αρχηγών

Εντός της εβδομάδας, το θέμα των δαπανών θα παραπεμφθεί στο συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών, όπου ο ΥΠΟΙΚ θα εκθέσει στους αρχηγούς την κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί, τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί και τα μέτρα που εκκρεμούν, καθώς επίσης και τα μέτρα που προκρίνει η τρόικα. Από τους αρχηγούς θα ζητήσει εξουσιοδότηση να διαπραγματευτεί τα μέτρα με την τρόικα εντός των πλαισίων που θα αποφασίσουν, αλλά ο χρόνος πιέζει. Στις επόμενες μέρες, θα συνεχιστούν οι επαφές με τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας, που έχουν παραμείνει στην Αθήνα, ενώ, αν χρειαστεί, θα πραγματοποιηθούν και τηλεδιασκέψεις με τους επικεφαλής, προκειμένου να οριστικοποιηθούν τα μέτρα, μέχρι το τέλος της εβδομάδας. Η συμφωνία πρέπει να κλείσει άμεσα, το αργότερο την επόμενη εβδομάδα, ώστε στο έκτακτο Eurogroup της 8ης Οκτωβρίου ο κ. Στουρνάρας να πάει με το πακέτο της συμφωνίας, γεγονός που θα ικανοποιήσει τους ομολόγους του. Επίσης, η συμφωνία θα είναι ισχυρό ατού για την ελληνική πλευρά στη Σύνοδο Κορυφής της 18ης Οκτωβρίου, όπου αναμένονται αποφάσεις. Ευχής έργον θα ήταν να ετοιμαστεί έως τότε και η έκθεση της τρόικας, αλλά υπάρχουν διιστάμενες πληροφορίες για το χρόνο που θα δημοσιοποιηθεί, δεδομένου ότι υπάρχουν πληροφορίες -που διαψεύστηκαν βέβαια- για έκδοση της έκθεσης στα μέσα Νοεμβρίου.

Τι έχουν συμφωνήσει κυβέρνηση και τρόικα

Η κυβέρνηση με την τρόικα έχουν συμφωνήσει μέχρι τώρα σε μέτρα ύψους 9,5 δισ. ευρώ, τα οποία αφορούν:

– Μείωση των συντάξιμων αποδοχών κατά 4,6 δισ. ευρώ από τις μειώσεις των συντάξεων και του εφάπαξ.

– Μείωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων (κατάργηση δώρων, ειδικά μισθολόγια και νέο μισθολόγιο στις ΔΕΚΟ) 1,9 δισ. ευρώ.

– Αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 χρόνια, 1,1 δισ. ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η οριστικοποίηση των μέτρων, καθώς και η διατύπωση των νέων εκτιμήσεων για την εξέλιξη του ΑΕΠ, είναι απαραίτητα και για τη διαμόρφωση του προσχεδίου του προϋπολογισμού, η κατάρτιση του οποίου έχει μείνει αρκετά πίσω, ενώ πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή τη μεθεπόμενη εβδομάδα. Θα αποτελέσει την πρώτη καταγραφή των μέτρων στο έλλειμμα, στο δημόσιο χρέος, αλλά και στο βάθος της ύφεσης της οικονομίας.

1,5 δισ.

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες είναι περίπου 800.000 και περίπου 350.000 οι αγρότες. Η κατάργηση του αφορολόγητου ορίου και η φορολογία τους με 30% θα αποδώσει έσοδα στο κράτος μεταξύ 1 και 1,5 δισ. ευρώ.

Αρση του απορρήτου

Οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών θα έχουν τη δυνατότητα να αίρουν το τραπεζικό απόρρητο και να αντλούν στοιχεία που θα αφορούν τις καταθέσεις, τις επενδύσεις σε χρηματοοικονομικά προϊόντα, τη ρευστότητα των ελεγχομένων, τις δαπάνες με πιστωτικές κάρτες κ.ά.

Πάνος Κακούρης – pkak@naftemporiki.gr