Σαν σήμερα το 1897 η Ελλάδα κήρυξε τον πόλεμο στην Τουρκία.

Ένα πόλεμο που κατέληξε σε βαριά ελληνική ήττα, η οποία πληρώθηκε πανάκριβα.

Τα γεγονότα που είχαν προηγηθεί εκείνης της άστοχης απόφασης δυστυχώς κάτι μας θυμίζουν και ελπίζουμε ότι η ιστορία αυτή τη φορά δεν θα επαναληφθεί.

Ο  ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 είχε χαρακτηριστεί ατυχής.

Όπως σωστά όμως είχε χαρακτηριστεί σ΄ ένα αφιέρωμα που είχει κάνε η εφημερίδα «Το Ποντίκι» ,ήταν βλακώδης.

Διαβάστε το αφιέρωμα:

Η κυβέρνηση που προήλθε από την κήρυξη της πτώ­χευσης το 1893 είχε ως κύριο μέλημα της την αντι­μετώπιση των τεράστιων προβλημάτων μπροστά στα οποία βρέθηκε η χώρα. Ωστόσο, το βασικό χαρακτηρι­στικό της κυβέρνησης Δηλιγιάννη ήταν ότι τα μέλη της ανα­λάμβαναν για πρώτη φορά την ευθύνη τής διακυβέρνησης και συμπεριφέρονταν σαν μαθητευόμενοι μάγοι. Έλειπε η εμπειρία, που τουλάχιστον εκείνη την περίοδο ήταν καθορι­στική, προκειμένου να δοθούν συγκροτημένες απαντήσεις στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπιζε η Ελλάδα. Η νέα κυβέρνηση είχε επιπλέον να διαχειριστεί τις σχέσεις του ελ­ληνικού Δημοσίου με τους ξένους ομολογιούχους. Για τον λόγο αυτό δημιουργήθηκε με νόμο μια ιδιαίτερη Οικονομική Αρχή, η οποία παρουσιαζόταν ως αυτόνομη και ανεξάρτητη, και ονομαζόταν «Διοικητικό Συμβούλιο της Υπηρεσίας του Δημοσίου Χρέους». Η κακή πρακτική αυτής της διαχείρισης και ο βλακώδης από τη μεριά της Ελλάδας ελληνοτουρκι­κός πόλεμος που μεσολάβησε το 1897, οδήγησαν τη χώρα στα χέρια του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου, μετά και την επιβολή της τεράστιας πολεμικής αποζημίωσης που ανα­γκάστηκε να πληρώσει η χώρα μας στην Τουρκία, η οποία ανερχόταν στο αστρονομικό για την εποχή και τις δυνατό­τητες μας ποσό των 4.000.000 τουρκικών λιρών. Η Ελλάδα υποχρεώθηκε να λάβει ακόμα ένα δυσβάσταχτο δάνειο, με συνέπεια να εκχωρήσει αυτό που αρνιόταν πριν, τη διανομή των πλεονασμάτων υπεγγύων προσόδων, με απλά λόγια τις κρατικές εισπράξεις, κυρίως από τα μονοπώλια στο αλάτι, το πετρέλαιο, τον καπνό, τα σπίρτα και τα τραπουλόχαρτα… Εισπράξεις που απέδιδε η χώρα μας από τότε έως και το 1981, που μπήκαμε στην EOK! Το σκηνικό θυμίζει κάτι από το πα­ρόν αφαιρώντας – ευτυχώς – τον επεισοδιακό ελληνοτουρ­κικό πόλεμο του 1897. Οι ομοιότητες είναι πολλές. Ακόμα και οι «επιτυχημένες»διεξαγωγές των Ολυμπιακών Αγώνων μοι­άζουν να είναι σημαδιακές. Μια Ελλάδα υπό διεθνή οικονομι­κή επιτήρηση. Όσο κι αν δεν είναι ευχάριστο, είναι ένα έργο που έχουμε ξαναδεί και στο παρελθόν. Σήμερα βιώνουμε τα πρώτα επεισόδια αυτής της «νέας εποχής» για τη χώρα.

Το Κρητικό Ζήτημα
Αφορμή για τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 υπήρξε το λεγόμενο Κρητικό Ζήτημα, το οποίο βάραινε εκτός των άλλων τις πλάτες της κυβέρνησης Δηλιγιάννη, που κλήθηκε να το αντιμε­τωπίσει. Η υπό οθωμανική κατοχή Κρήτη αντιμετώπιζε μια σειρά προβλημάτων που σχετίζονταν με τον πόθο της ανεξαρτησίας της, αλλά και τη διοίκηση της. Ο χριστιανοί Κρητικοί έφταναν το 8ο% του πληθυσμού του νησιού. Τις εξελίξεις στο νησί παρακο­λουθούσαν από κοντά και οι Μεγάλες Δυνάμεις, μιας και αυτές συναρτούνταν με το λεγόμενο «Ανατολικό Ζήτημα». Η Σύμβαση της Χαλέπας, που είχε προηγηθεί, άφηνε πολλά άλυτα προβλή­ματα – τα περισσότερα εσωτερικής διοίκησης -, κυρίως, όμως, το ελλιπέστατο εκλογικό σύστημα, όπως επεσήμανε τότε και ο νεαρός πολιτευόμενος Ελευθέριος Βενιζέλος. Επρόκειτο για ένα σύστημα που αποσκοπούσε στην έξαψη των πολιτικών παθών, κι όπως εύστοχα τονίζει ο Βενιζέλος, «εις την κατάστασιν αυτήν συνεβάλετο το ισχύον ελαττωματικότατον εκλογικό σύστημα, καθ’ ό το ήμισυ των βουλευτών ανανεούτο κατ’ έτος, εκλεγόμενον υπό εκλεκτόρων, δημογερόντων καλουμένων, εκλεγμένων και τούτων δι’ ελαττωματικώτατου και ανομοιόμορφου συστήματος όπερ έδιδεν χώραν εις πλείστα εκλογικά όργια, εξ’ ού η εκάστοτε βουλή δεν εξεπροσώπει ούτε την γνησίαν, ούτε την ταυτόχρο-νον εκδήλωσιν της βουλήσεως της χώρας».Ήταν προφανές ότι η Πύλη με αυτό το εκλογικό σύστημα επεδίωκε να ταπεινώσει τον κρητικό λαό εμπλέκοντας τον σε μια διαρκή εκλογική διαμάχη που συντηρούσε και ιδεολογικά χαρακτηριστικά, μιας και χωρι­ζόταν σε φιλελεύθερους και συντηρητικούς. Σε νέα φάση μπήκε το Κρητικό Ζήτημα το 1895. με την τοποθέτηση στη διοίκηση του νησιού τού Καραθεοδωρή Πασά από τον Σουλτάνο. Την τοποθέ­τηση αυτή χαιρέτισαν οι χριστιανοί της Κρήτης με ενθουσιασμό. Ο Κάρα θεοδωρής, ωστόσο, βρέθηκε μπροστά σε μιαν οικονομική παρακμή που οφειλόταν στις σπατάλες του προηγούμενου Μαχ­μούτ Πασά. Ο περιορισμός της σπατάλης έπρεπε να αντιμετωπι­στεί άμεσα με κατάργηση θέσεων και αργομισθιών, με μέτρα δη­λαδή που έπλητταν τους Τουρκοκρητικούς κατοίκους. Οι μεταρ­ρυθμίσεις του Καραθεοδωρή εξόργισαν τους Τουρκοκρητικούς, που βάλθηκαν να καταστήσουν αδύνατη τη διακυβέρνηση του νησιού. Άρχισαν να δολοφονούνται χριστιανοί πρόκριτοι και να σημειώνονται κάθε λίγο ταραχές.

Αντιμέτωπος με αυτή την κατά­σταση, η οποία δεν μπορούσε να τεθεί υπό έλεγχο, παραιτήθηκε τον επόμενο από τον διορισμό του χρόνο, μιας και δεν μπορούσε να εφαρμόσει τις διοικητικές επί το πλείστον μεταρρυθμίσεις που είχε προτείνει. Ακολούθησαν δυο απόπειρες τοποθέτησης ενός Οθωμανού κι ενός χριστιανού καθ’ υπόδειξη των Μεγάλων Δυνά­μεων, δίχως αποτέλεσμα. Η κατάσταση ήταν έκρυθμη και οι Κρη­τικοί είχαν ξεσηκωθεί ζητώντας φανερά την αυτονομία τους.

Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, Ιταλία και Αυστρία έστειλαν από ένα πλοίο, προκειμένου να προστατέψουν τους υπηκόους τους. Με αυτή τη λογική θέλησε να στείλει ένα δικό της πλοίο και η Ελλά­δα, ωστόσο εμποδίστηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Παρά ταύτα, μέσω ιδιωτικής πρωτοβουλίας, η Κρήτη λάμβανε βοήθεια από την Ελλάδα. Οι Δυνάμεις μετά από αυτές τις εξελίξεις προσπάθησαν να πείσουν τον Σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ να δώσει περισσότερα προνόμια στην Κρήτη. Ο Σουλτάνος από τη μια δέχτηκε να είναι ο διοικητής του νησιού πάντα χριστιανός και να διορίζεται με τη σύμφωνη γνώμη των Μεγάλων Δυνάμεων, κι από την άλλη παρό­τρυνε τους ομόθρησκους του να προβαίνουν σε ολοένα και προ­κλητικότερες ενέργειες.

Ελληνοτουρκικός Πόλεμος

Τα πράγματα ήλθαν στο μη περαιτέρω όταν στις 24 Ιανουαρίου 1897 οι μουσουλμάνοι προέβησαν σε σφαγές χριστιανών στα Χανιά. Ο Δηλιγιάννης, παρά τη δεινή και αξιοθρήνητη θέση της χώρας, υπέκυψε πράττοντας επιπόλαια στη λαϊκή απαίτηση αλλά και στη δημαγωγική του κλίση, στέλνοντας ελληνικές ένοπλες δυνάμεις στο νησί, πράγμα που για την Πύλη σήμαινε αιτία πολέμου. Ενός πολέμου που θα έπρεπε να είχε αποκλειστεί λόγω αντικειμενικών συνθηκών. Χαρακτηριστικό της κατάστασης του στρατεύματος της χώρας, πέρα από την οικονομική διάλυση, ήταν οι οικτρές του ελλείψεις. «Ένοπλο συρφετό» αποκαλούσε ο στρατηγός και κατοπινός δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος τις ένοπλες δυνάμεις του κρατιδίου. «Η κατάσταση του στρατού ήταν οικτρά… Τα στελέχη του πεζικού, εκτός ολίγων, ήσαν τελείως αμαθή και ανίκανα. Η μεγίστη πλειοψηφία των ανωτέρων αξιωματικών απετελείτο από αγαθούς τύπους, των οποίων η στρατιωτική μόρφωσις περιορίζετο εις την τακτικήν της καταδιώξεως, ληστών, φυγόδικων και ζω-οκλεπτών… Αυτός ήτο ο στρατός, δια του οποίου η ανεκδιήγητος εκείνη κυβέρνησις, ενόμιζεν ότι θα νικήσει την Τουρκική Αυτοκρα­τορία…».
Η πρώτη τουφεκιά έπεσε στις 6 Απριλίου 1897 και οι συγκρού­σεις τερματίστηκαν με την ταπεινωτική ήττα της Ελλάδας στις 8 Μαΐου του ίδιου χρόνου.

Τα ελληνικά σύνορα της εποχής εκείνης διέγραφε η μεθοριακή γραμμή που άρχιζε από την Άρτα και διέτρεχε έως τις νοτιοανατο­λικές πλαγιές του Ολύμπου. Οι Οθωμανοί παρέταξαν απέναντι στις ελληνικές δυνάμεις μια στρατιά που αποτελούσαν 121.500 στρατι­ώτες του πεζικού καπ.3θο ιππείς, υπό τη διοίκηση του Εμέτ Πασά και Γερμανών συμβούλων. Οι ελληνικές δυνάμεις αποτελούνταν από 54-000 πεζούς και 500 ιππείς, με επικεφαλής τον διάδοχο Κωνσταντίνο… Κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών, μόνο η τα­ξιαρχία του συνταγματάρχη Σμολένσκη κατάφερε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, κι ενώ ο Σμολένσκης έλαβε διαταγή από τον Κωνσταντίνο να κρατήσει το πέρασμα των Θερμοπυλών, προ­κειμένου να αντιμετωπίσει την προέλαση του τουρκικού στρατού στην Αθήνα, επενέβησαν οι Μεγάλες Δυνάμεις και μας έσωσαν από το ολοκληρωτικό φιάσκο!…

Είναι θλιβερό να διηγείσαι δυσάρεστα γεγονότα που θίγουν την εθνική μας αξιοπρέπεια, ωστόσο είναι και αναγκαία διδακτικό, ώστε, έστω και την ύστατη στιγμή, να λάβουμε τα κατάλληλα μα­θήματα από την ίδια μας την Ιστορία. Μια αιτία για την οποία σύρ­θηκε τότε η Ελλάδα σ1 αυτό τον ανόητο πόλεμο ήταν και ο κομμα­τισμός, αυτός ο καρκίνος της χώρας, που ακόμα και σήμερα κατα­τρώει τα σωθικά της πατρίδας μας, με δική μας πλέον – τεράστια -ευθύνη! πηγη