Σημαντικό ενδιαφέρον είχε η ομιλία του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα, στη Θεσσαλονίκη, όπου σύμφωνα με πληροφορίες που κυκλοφορούν λόγω κόπωσης είχε ανεβάσει υψηλό πυρετό. Όπως άλλωστε αναμενόταν, έκανε λόγο για την «αρχή του τέλους της μνημονιακής περιόδου», ενώ ανέφερε ότι κυβέρνηση υπό τον ΣΥΡΙΖΑ θα απαιτήσει το κατοχικό δάνειο από τη γερμανική κυβέρνηση.

Του Μιχαήλ Βασιλείου

Μια σειρά όμως από αναφορές του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, σε βάζουν στον πειρασμό να αναζητήσεις ποιες από την εξαγγελίες του μπορούν όντως να πραγματοποιηθούν και ποιες αποτελούν τη συνήθη στην Ελλάδα υπερβολική πολιτική ρητορική, με το βλέμμα στραμμένο στις κάλπες…

Η αναφορά στο κατοχικό δάνειο προφανώς είναι κάτι που μπορεί να εγερθεί. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι χειρίζεται το θέμα με σύνεση ώστε να μην προκαλέσει αντιδράσεις και περιπλοκές τόσο στις διεθνείς σχέσεις της χώρας, όσο και να διαταράξει τις ευαίσθητες ισορροπίες με τη γερμανική κυβέρνηση. Σε κάθε περίπτωση, προφανώς υπάρχει περιθώριο άλλου χειρισμού, πιο «επιθετικού» στην υπόθεση, με τα υπόλοιπα να αποτελούν ζήτημα υποκειμενικής ερμηνείας και εκτίμησης, αφού μόνο η εφαρμογή μια εξαγγελλόμενης πολιτικής μπορεί να πείσει για το αν θα υπάρχουν συνέπειες και ποιες θα είναι αυτές.

Ο Αλέξης Τσίπρας κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι λέγοντας «έκλεψαν μισθούς, έκλεψαν συντάξεις, έκλεψαν δουλειές, έκλεψαν δικαιώματα». Στο σημείο αυτό εισερχόμαστε στο πεδίο της πολιτικής ρητορικής. Η αναφορά υπονοεί ότι εάν ήταν ο ίδιος στη κυβέρνηση αυτά δεν θα είχαν συμβεί και δεν θα είχε σημειωθεί η μείωση μισθών και συντάξεων.

Εδώ αντιμετωπίζει κανείς το σύνηθες πρόβλημα της ελληνικής πολιτικής σκηνής. Το ότι οι πολιτικοί μας, παραδοσιακά, δεν είχαν καμία σχέση με την αριθμητική υποστήριξη όσων έταζαν. Στο παρελθόν αυτό δεν προβλημάτιζε κανέναν, αφού δανειζόμενοι μπορούσαν να υλοποιούν ορισμένα από όσα υπόσχονταν. Από τη στιγμή που είχε κλείσει η στρόφιγγα του δανεισμού, πολύ απλά τα χρήματα για να αποφευχθούν οι μειώσεις δε θα υπήρχαν, ενώ δεν υπήρχε και εθνικό νόμισμα το οποίο με μια υποτίμηση θα διατηρούσε ονομαστικά τα επίπεδα των μισθών, αν και θα είχε κατακρημνιστεί η αγοραστική τους αξία.

Δεν υπάρχουν όμως και σήμερα χρήματα και αυτό το γνωρίζει ο Αλέξης Τσίπρας, γι’ αυτό είναι πολύ προσεκτικός να μην αναφέρει ότι το ύψος των μισθών θα αποκατασταθεί εάν αναλάβει τα ηνία διακυβέρνησης της χώρας. Κατά συνέπεια, μάλλον εισερχόμαστε στη «θεωρία του εκβιασμού» των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα υποχωρούσαν ενόψει του κινδύνου να καταρρεύσει το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, το ευρώ.

Η θεωρία αυτή έχει ένα θεμελιώδες πρόβλημα, το ότι επιδεικνύει επικίνδυνη άρνηση της πραγματικότητας, δηλαδή το ότι η χώρα ζούσε με δανεικά, χωρίς να παράγει, χωρίς να συμμετέχει στο διεθνές οικονομικό γίγνεσθαι, με έναν εξαιρετικά στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης και πολλοί πίστευαν, όπως πάντα άλλωστε, ότι χρήματα υπάρχουν και «δεν τα δίνουν στον λαό». Το πώς θα δημιουργούνταν πλούτος για να μοιραστεί «δίκαια» δεν απασχολούσε κανέναν (σχήμα λόγου), αφού θεωρούσαμε τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας δεδομένη, παρότι τα λεφτά ήταν ξένα…

Κατηγόρησε επίσης τον πρωθυπουργό ο Αλέξης Τσίπρας, λέγοντας ότι «το μόνο σχέδιο του κυρίου Σαμαρά είναι η υποταγή στους δανειστές». Είναι πολιτική θέση, άρα είναι εξ ορισμού αποδεκτή. Ο αντίλογος είναι ότι για να έχεις διαπραγματευτική ισχύ πρέπει να βάλεις τα του οίκου σου σε τάξη. Εφόσον επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα, τότε προφανώς ο πρωθυπουργός θα κριθεί με άλλα κριτήρια, αφού θα έχει αυξηθεί η διαπραγματευτική της χώρας και θεωρητικά τουλάχιστον θα υπάρχουν εναλλακτικές.

Κι αυτό, διότι εάν πουν οι όποιοι δανειστές ότι δεν συμφωνούν, υπάρχει το περιθώριο να τους γράψει η Ελλάδα στα παλαιότερα των υποδημάτων της και να προχωρήσει μόνη της, αρνούμενη να καταβάλει χρήματα για το χρέος και δηλώνοντας ότι θα κατευθυνθούν για την ανάταξη της οικονομίας και την αντιμετώπιση της τρομακτικής ανεργίας. Εάν ο προϋπολογισμός δεν είναι ισοσκελισμένος, πώς στην ευχή μπορούν οι πολιτικοί μας να απειλούν – αξιόπιστα για τους ίδιους – ότι θα αρνηθούν τα πάντα;

Πρόκειται για επικίνδυνους οικονομικούς παραλογισμούς τους οποίους τους καταλαβαίνει όποιος έχει υπάρξει επιχειρηματίας και γνωρίζει από πρώτο χέρι τι σημαίνει έσοδα vs. έξοδα και μάλιστα σε συνθήκες ανύπαρκτης πρόσβασης σε δανεισμό.

Όσον αφορά την κατηγορία που εκτόξευσε ο Αέξης Τσίπρας ότι η κυβέρνηση «έβαλε πωλητήριο στην Ελλάδα», αναφερόμενος στις αποκρατικοποιήσεις, είναι όντως ένα θέμα ουσίας, αφού προφανώς μπορεί να τεθεί υπό συζήτηση τι μπορεί να πουληθεί, τι όχι,γιατί και σε ποια τιμή. Βέβαια, εάν θέλει να γίνει πιο αξιόπιστος στα μάτια της ελληνικής κοινωνίας, ο Τσίπρας θα πρέπει είτε να δηλώσει ονομαστικά σε ποιες αποκρατικοποιήσεις δεν έχει αντίρρηση αυτός και το κόμμα του.

Η ηχηρή λέξη «ξεπούλημα» που συχνά-πυκνά ακούγεται, επίσης χρήζει διευκρίνησης, αφού κανείς δεν πρόκειται να ενδιαφερθεί εάν το τίμημα για την πώληση μιας επιχείρησης είναι εξωπραγματικό και αυτό είναι κάτι που δεν το καθορίζουν οι δικές μας πεποιθήσεις, αλλά η αγορά. Διότι πέραν του ότι κάθε κίνηση αποκρατικοποίησης ξεσήκωνε θύελλα διαμαρτυριών είτε με το επιχείρημα της «κερδοφορίας». Για να θέλει να την αγοράσει κάποιος σημαίνει ότι μπορεί να βγάλει πολύ περισσότερα, άρα και το κράτος-πωλητής, εάν είναι σοβαρό, μπορεί να εισπράξει περισσότερα.

Επίσης, εάν είναι εντελώς χρεοκοπημένη και κατεστραμμένη, για ποιον λόγο να θέλει κάποιος να την αγοράσει και μάλιστα πληρώνοντας τη δική μας ψευδαίσθηση ότι πρόκειται για «κελεπούρι»; Το άλλο αντεπιχείρημα είναι το προσφερόμενο τίμημα. Αν θυμόμαστε καλά, η πώληση του ΟΤΕ στα 24 περίπου ευρώ ανά μετοχή είχε επίσης χαρακτηριστεί ξεπούλημα, μια όμως ματιά στη σημερινή της αποτίμηση επαρκεί να αποδείξει τον παραλογισμό…

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ βέβαια, παρότι υπογράμμισε ότι το κόμμα έχει ένα ριζοσπαστικό και ρεαλιστικό σχέδιο για την έξοδο της χώρας από την κρίση, φρόντισε να καλύψει τα νώτα του, όπως κάποτε έκαναν τα κόμματα που σήμερα κατηγορεί, μιλώντας αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας για «καμένη γη», αναφέροντας: «Εδώ που μας οδήγησαν οι καταστροφείς, δεν υπάρχουν εύκολες και ανώδυνες λύσεις»…

Φοβούμαστε και το δημοσιοποιούμε για να καταγραφεί, ότι η πραγματική διαφορά ανάμεσα στις δυο εναλλακτικές λύσεις για την εξουσία είναι μόνο μία: Το μοντέλο ανάπτυξης της χώρας, με τη μία πλευρά να στηρίζει την ιδιωτική οικονομία και την άλλη πλευρά να στηρίζει τον κρατισμό. Όλα τα υπόλοιπα, δεν θα κουραστούμε να το φωνάζουμε, είναι θέμα χρημάτων και χρήματα δεν υπάρχουν. Το να υποστηρίξει ότι είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει το ευρώ είναι μια άλλη συζήτηση, καθώς τα δεδομένα αλλάζουν άρδην και άλλα θα είναι τα ερωτήματα που θα πρέπει αν απαντηθούν.

Ο Τσίπρας μίλησε για έλεγχο των τραπεζών (καλό θα ήταν να διευκρινίσει το πώς ακριβώς το εννοεί, εάν φιλοδοξεί να διαχειρίζεται το κράτος τις καταθέσεις των Ελλήνων πολιτών που πρέπει να το γνωρίζουν και να δώσουν τη συγκατάθεσή τους) και για αναπτυξιακό πρόγραμμα που θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Τα προγράμματα χρειάζονται χρήματα και είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν ευρωπαϊκά κονδύλια θα μπορούσαν να εξασφαλιστούν για την υλοποίηση επενδύσεων βασισμένων σε ένα μοντέλο το οποίο δεν πιστεύει και δεν ακολουθεί καμία χώρα της Ένωσης.

Ο Αλέξης Τσίπρας θα προσγειωθεί απότομα στην πραγματικότητα και θα κατανοήσει ότι το «σύστημα», ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί το δημόσιο που στελέχη του κόμματός του θέλουν να το επεκτείνουν, θα αποτελέσει ακόμα και γι’ αυτόν τη μεγαλύτερη τροχοπέδη στην υλοποίηση των όποιων αποφάσεων. Ενώ θα πρέπει να συνυπολογιστεί, ότι η υπερβολική αυτοπεποίθηση και οι ακραίες αντιδράσεις, σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, συνεπάγονται συνέπειες σε τομείς πολύ ευρύτερους από τον αμιγώς οικονομικό. Οι καλές προθέσεις δεν επαρκούσαν ποτέ, πόσο μάλλον στον σημερινό κόσμο…πηγη