Πρώην κυβερνητικός αξιωματούχος ισχυρίζεται ότι ο Υπουργός Άμυνας, εμφανώς ταραγμένος τη δεύτερη ημέρα του πολέμου του Yom Kippur, πρότεινε την έσχατη λύση… και η Meir του είπε να το «ξεχάσει».
Σύμφωνα με συνέντευξη πρώην κυβερνητικού αξιωματούχου που δημοσιεύεται τώρα για πρώτη φορά, τη δεύτερη μέρα του Πολέμου του Yom Kippur του 1973, ο Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Moshe Dayan είπε στην Πρωθυπουργό Golda Meir να εξετάσει το ενδεχόμενο προετοιμασίας για χρήση πυρηνικών όπλων.
Με το Ισραήλ εντελώς αιφνιδιασμένο, τα Συριακά τανκς να οργώνουν τα Υψίπεδα του Golan και τις τεθωρακισμένες μεραρχίες του Ισραηλινού Στρατού στο νότο να χάνουν έδαφος, ο Dayan, εμφανώς ταραγμένος, επέστρεψε από το βόρειο μέτωπο για μια συνάντηση στο γραφείο της Πρωθυπουργού όπου πρότεινε την προετοιμασία για μια πυρηνική λύση.
Αυτά ισχυρίζεται σε συνέντευξή του ο Arnon Azaryahu, συνεργάτης του Υπουργού Israel Galili που μετείχε στο πολεμικό υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας.
Η συνέντευξη είχε δοθεί πριν από αρκετά χρόνια στον πυρηνικό ιστορικό Avner Cohen και δημοσιεύτηκε επίσημα αργά την Πέμπτη στον δικτυακό τόπο του Διεθνούς Κέντρου Ερευνών Woodrow Wilson.
Έρχεται στην επιφάνεια 40 χρόνια μετά τον πόλεμο του Yom Kippur – και ακριβώς τη στιγμή που ο κόσμος στρέφει την προσοχή του στο αδίστακτο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν το οποίο, όπως δήλωσε ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αυτήν την εβδομάδα, έχει ως στόχο την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.
Το Ιράν προσπαθεί να εκτρέψει τον διεθνή έλεγχο του πυρηνικού του προγράμματος κάνοντας λόγο για τις «200 πυρηνικές κεφαλές» του Ισραήλ δια στόματος του Υπουργού Εξωτερικών Mohammad Javad Zarif.
Στην αφήγηση του Arnon Azaryahu, το πολεμικό συμβούλιο ασφαλείας που αποτελείτο από τον Galili, την Πρωθυπουργό Meir, τον Υπουργό Άμυνας Dayan και τον αναπληρωτή Πρωθυπουργό Yigal Allon είχε μια ιδιαίτερα μακρά συνεδρίαση στις 7 Οκτωβρίου 1973.
(Η πλήρης συνέντευξη μπορεί να βρεθεί εδώ στα Εβραϊκά με Αγγλικούς υπότιτλους).
Ο συνεργάτης του Galili, Arnon Azaryahu, δεν βρισκόταν στην αίθουσα, επομένως οι πληροφορίες που δίνει στη συνέντευξή του είναι από δεύτερο χέρι. Καθόταν σ’ ένα παγκάκι έξω στο χολ, αρκετά μέτρα μακριά από τον ανέκφραστο φίλο του – τον Shalhevet Freir, γενικό διευθυντή της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας του Ισραήλ.
Κατά τη διάρκεια του γεύματος αργότερα την ίδια ημέρα, ο Galili αποκάλυψε στον Azaryahu αυτά που είχαν διαδραματιστεί μέσα. Εξιστορώντας όσα φέρεται να του είπε ο Galili, ο Azaryahu ισχυρίζεται στη συνέντευξή του ότι ο Dayan περίμενε μέχρις ότου ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού Στρατηγός David ”Dado” Elazar ολοκληρώσει την παρουσίασή του όπου περιέγραφε την κατάσταση του πολέμου και αποχωρήσει από την αίθουσα. Στη συνέχεια, με το χέρι του στο χερούλι της πόρτας και με μια προσποιητή αδιαφορία, έθεσε το πυρηνικό ζήτημα:
«Ο Dayan πηγαίνει προς την πόρτα και με το χέρι στο χερούλι έτοιμος να την ανοίξει, λέει: Α, ναι, ξέχασα το βασικό. Σκέφτηκα ότι, από τη στιγμή που η κατάσταση, την οποία ακούγαμε τον Dado να μας εκθέτει για μισή ώρα, από τη στιγμή που η κατάσταση είναι πολύ άσχημη, θ’ άξιζε τον κόπο να προετοιμαστούμε για την πυρηνική επιλογή δεδομένου ότι δεν έχουμε στη διάθεσή μας πολύ χρόνο και πολλές επιλογές».
«Ως εκ τούτου», συνέχισε Dayan σύμφωνα με την περιγραφή που ο Azaryahu ισχυρίζεται ότι του έκανε ο Galili, «για να μην χάσουμε χρόνο, έχω αποφασίσει, ακόμη και πριν έρθουμε εδώ, να καλέσω τον Shalhevet Freir.
Περιμένει έξω. Αν τον εξουσιοδοτήσετε να προβεί στις απαραίτητες προετοιμασίες τότε, σε περίπτωση που αποφασίσουμε να δράσουμε, θα μπορούμε να το κάνουμε μέσα σε λίγα λεπτά και να μην χρειαστεί να περιμένουμε μισή μέρα προσπαθώντας να κάνουμε όλες τις σχετικές προετοιμασίες. Είναι πιθανόν ο χρόνος να είναι ζωτικής σημασίας».
Σύμφωνα με τον Azaryahu, ο Dayan σκόπιμα «περίμενε τον Dado να φύγει [και] προσπάθησε να δώσει στο όλο θέμα μια αίσθηση ελαφρότητας».
Οι Galili και Allon, οι στενότεροι σύμβουλοι της Meir, απέρριψαν αποφασιστικά την πυρηνική ιδέα φωνάζοντας ότι, «Δεν πρέπει να πανικοβαλλόμαστε…»
Και η Meir, είπε όντως στον Dayan – ο οποίος «όλη την ώρα κρατούσε το χέρι του στο χερούλι της πόρτας λες και επρόκειτο για κάποιο είδος συζήτησης μεταξύ φίλων» – να ξεχάσει αυτήν την ιδέα.
Ο Dayan απάντησε: «Εντάξει, αν αυτό είναι που λέτε, [το] δέχομαι. Πηγαίνω».
Όμως ο Galili ήταν εμφανώς ανήσυχος ότι ο Dayan δεν θα λάμβανε σοβαρά υπόψη του τις οδηγίες της Meir. Ο Galili, λέει ο Azaryahu, «μου είπε αργότερα: Φοβόμουν ότι δεν θα του πει [του Freir] να μην προχωρήσει σε πυρηνικές προετοιμασίες.
Έτσι, πήγα πίσω και είπα στον στρατιωτικό ακόλουθο της Meir [Ταξίαρχο Israel] Lior: Άκου, ο Moshe Dayan είναι ικανός να ξεχάσει να πει στον [Freir] να μην το κάνει. Κάλεσε τον [τον Freir] και βάλε την Golda να του πει σε απλά Εβραϊκά να το ξεχάσει».
Σύμφωνα πάντα με τον Azaryahu, ο Galili έμεινε αμετακίνητος στη θέση του έως ότου ο Lior κάλεσε τον Freir «επειδή ο Moshe Dayan μπορεί να ξεχνούσε να του πει ότι προς το παρόν δεν θέλουμε κάτι τέτοιο».
Το Ισραήλ δεν έχει ποτέ επιβεβαιώσει ότι διαθέτει πυρηνικά όπλα τηρώντας μια πολιτική πυρηνικής αμφισημίας.