Μετά τις εργασίες επισκευής και της βολής αποδοχής του συστήματος S-300 PMU-1 που συνέβη τις προηγούμενες μέρες κρίνεται σκόπιμη η διερεύνηση της προοπτικής περαιτέρω αναβάθμισης των ικανοτήτων του. Ένα από τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα σαν Hi-SAM είναι η ικανότητα εμπλοκής πολλαπλών στόχων και η μεγάλη του αντοχή σε ηλεκτρονικές παρεμβολές. Η μεγάλη ακτίνα εμπλοκής των πυραύλων 48N6E του συστήματος αυξάνει περαιτέρω την δυσκολία καταστροφής από αέρος.

Γράφει ο Δημήτρης Νατσιόπουλος (Στρατιωτικός Συντάκτης- Ηλεκτρολόγος Μηχανικός)

Η εξέλιξη του υπηρετούντος με τα ελληνικά χρώματα συστήματος S-300 είναι η έκδοση S-300 PMU-2 FAVORIT η οποία ενσωματώνει σειρά βελτιώσεων σε όλα τα επιμέρους στοιχεία που αποτελούν μια πυροβολαρχία. Καθώς στην ουσία οι 2 εκδόσεις μοιράζονται παρα πολλά απάρτια εξοπλισμού καθίσταται σαφές ότι τεχνικά και οικονομικά η αναβάθμιση είναι εφικτή με μικρό κόστος και σε μικρό χρόνο.

Συγκεκριμένα η έκδοση PMU-2 περιλαμβάνει το ραντάρ εγκλωβισμού 30Ν6Ε2 Tomb Stone, το σταθμό διοίκησης και ελέγχου 54Κ6Ε2 καθώς και το ραντάρ έρευνας ΝΙΙΙΡ 64Ν6Ε2 Big Bird. Επιπλέον εισάγεται το ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης και πρόσκτησης LEMZ 96L6E το οποίο αντικαθιστά τα ραντάρ 36D6/ST-68UM Tin Shield και το ραντάρ χαμηλού υψομέτρου LEMZ 76N6E Clam Shell. Επιπλέον εισάγεται σε υπηρεσία ο βελτιωμένος 48Ν6Ε2 ο οποίος μέσα από βελτιωμένους αλγορίθμους και τροχιές προσέγγισης επιτυγχάνει βεληνεκές 195 km διευρύνοντας τον όρο στρατηγικό όπλο.

Για την ελληνική περίπτωση η αναβάθμιση των ραντάρ Tomb Stone, Big Bird και του σταθμού διοίκησης είναι εύκολο να επιτευχθεί χωρίς σημαντικές δαπάνες.

Το σύστημα μοιράζεται επίσης πολλά κοινά στοιχεία και με το τελευταίας γενιάς S-400 Triumf. To χαρακτηριστικότερο είναι οι νέοι πύραυλοι 9Μ96 Ε1/Ε2 οι οποίοι είναι μικροί σε διαστάσεις και πετυχαίνουν πολύ μεγάλη πιθανότητα άμεσου πλήγματος. Μπορούν να τοποθετηθούν ανά τέσσερις σε κάθε κάνιστρο βολής των προηγούμενων πυραύλων 48Ν6Ε και έχουν βεληνεκές 40 και 120 km αντίστοιχα. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να αυξηθεί η αναχορηγία των πυραύλων σε κάθε εκτοξευτή TEL σε 16 βλήματα (!) ή σε 7 αποτελούμενα από 3 βλήματα 48Ν6Ε2 και 4 βλήματα 9Μ96.  Το ελάχιστο βεληνεκές τους είναι 1 km (5 km για τον 48Ν6Ε) απαλοίφωντας της ανάγκη ύπαρξης και συστήματος SHORADS για την προστασία της αντιαεροπορικής συστοιχίας.

Συγκεκριμένα οι νέοι πύραυλοι 9Μ96 Ε1/Ε2 επιτυγχάνουν πιθανότητα άμεσου πλήγματος κατά ταχέως κινούμενων βαλλιστικών πυραύλων ίση με 0.7. To μέγιστο ύψος αναχαίτισης είναι τα 66.000 και 100000 πόδια. Διαθέτουν επίσης ενεργό ερευνητή ραντάρ. Επιπλέον ο χρόνος μέχρι την επαναπιστοποίηση αυξάνεται στα 15 χρόνια.

Βέβαια η ύπαρξη ενός SHORADS το οποίο διαθέτει και ικανoτητα παθητικής εμπλοκής στόχων είναι επιθυμητό αλλά όχι πλέον απαραίτητο για τη αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος.

Επιπλέον ο πύραυλος 48Ν6Ε2 πέραν της αυξημένης εμβέλειας του σε σχέση με τον ενταγμένο στο ελληνικό οπλοστάσιο 48Ν6Ε1 διαθέτει και ικανότερη πολεμική κεφαλή αυξημένη κατά 35 kg και μετατόπιση του κέντρου μάζας των θραυσμάτων ώστε σε περίπτωση πλήγματος κάποιου εισερχόμενου πυραύλου να προκαλείται πρόωρη έκρηξη της πολεμικής του κεφαλής.

Η αναβάθμιση του ραντάρ εγκλωβισμού στόχων Tomb Stone πέραν των επιμέρους βελτιώσεων σε αποστάσεις αποκάλυψης ή εγκλωβισμού, ελάχιστα/μέγιστα ύψη εμπλοκής ενσωματώνει και μια νέα δυνατότητα αντοχής σε ηλεκτρονικές παρεμβολές. Καθώς το ραντάρ PESA Tomb Stone έχει ικανότητα διαμόρφωσης πολλαπλών δεσμών (beam-forming) χρησιμοποιεί μερική από την ισχύ του σε συγκεκριμένες κατευθυνόμενες δέσμες που αναιρούν και μηδενίζουν την επίδραση των παρεμβολέων του εχθρού. Με τον τρόπο αυτό δημιουργεί και μια ηλεκτρονική ομπρέλα προστασίας.

Επιπλέον ενσωματώνει το σύστημα πλοήγησης ΝΚ Orientir το οποίο μέσω συστήματος GPS/INS (χρησιμοποιεί το δίκτυο δορυφόρων Glonass), εσωτερικού συστήματος αναφοράς ,βοηθήματα εκπομπών radio LORAN-C και Chaika καθώς και ενός οδομέτρου παρέχει ακριβή γνώση της θέσης του κάθε οχήματος της τάξεως των 15 μέτρων. Το εν λόγω στοιχείο επιτρέπει την εκτέλεση τακτικών shoot & scoot από τις πυροβολαρχίες S-300 δημιουργώντας πρόβλημα στην ακριβή εξαγωγή παραμέτρων βολής όπως και της αναγνώρισης της πραγματικής απειλής.

Δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι η χώρα μας με την αναβάθμιση του συστήματος κάνει 2 βήματα προς την εξασφάλιση της ΑΟΖ και την αεράμυνα της περιοχής των κοιτασμάτων. Η Κρήτη τόσο με την στρατηγική της θέση στην Μεσόγειο όσο και με την ύπαρξη μονάδων στρατηγικής φύσεως όπως η 115 ΠΜ (340 Μοίρα Lantirn και 343 Μοίρα SEAD) και η 5η Αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία Πεζικού στην Κρήτη  που έχει το ρόλο της ταχείας ενισχυσης του Ανατολικού Αιγαίου (κατά την άσκηση Μινωας 13 δόθηκε ο νέος ρόλος της μονάδας ενόψει και της έλευσης στο μέλλον 10 νέων ελικοπτέρων Chinook).Το θετικό με την αναβάθμιση είναι ότι καθώς όλα τα συστήματα είναι συμβατά με προηγούμενες εκδόσεις, η αναβάθμιση μπορεί να γίνει τμηματικά και σε ένα εύλογο μικρό βάθος χρόνου.

Η λύση της αναβάθμισης των S-300 PMU1 δεν είναι μονόδρομος πρέπει όμως σε κάθε περίπτωση καλό είναι να εξεταστεί και εφόσον η σχέση κόστους/ απόδοση είναι συμφέρουσα να πραγματοποιηθεί.πηγη